Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί σημαντικό και ολοένα αυξανόμενο δημοσιονομικό πρόβλημα υγείας. Η επίπτωσή της αυξάνεται λόγω της αύξησης του μέσου όρου ζωής αλλά και του σύγχρονου τρόπου διαβίωσης (κάπνισμα, παχυσαρκία, καθιστική ζωή, ανθυγιεινή διατροφή κλπ).
Ετησίως, ευθύνεται για περίπου 11 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους παγκοσμίως ενώ απορροφά το 4,5% των δαπανών της υγειονομικής περίθαλψης.
Υπολογίζεται ότι 1,28 δισεκατομμύρια ενήλικες ηλικίας 30-79 ετών παγκοσμίως πάσχουν από υπέρταση.
Το 46% των ενηλίκων με υπέρταση δεν το γνωρίζουν, διαγιγνώσκονται λιγότεροι από τους μισούς ενήλικες (42%) με υπέρταση και λαμβάνουν θεραπεία, ενώ μόλις το 21% (ένας στους πέντε) τελικά ρυθμίζουν τα επίπεδα της αρτηριακής τους πίεσης με την αντιυπερτασική αγωγή.
Τα παραπάνω αναφέρει ο Μανώλης Καλλίστρατος, Πρόεδρος Ομάδας Εργασίας Αρτηριακής Υπέρτασης της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης, 17 Μαΐου.
Ως αρτηριακή υπέρταση ορίζονται τιμές της αρτηριακής πίεσης >140mmHg για τη συστολική και/ή >90mmHg για τη διαστολική. Φυσικά για να τεθεί η διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης θα πρέπει οι τιμές της πίεσης να βρίσκονται σταθερά αυξημένες σε διαδοχικές μετρήσεις.
Τα άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση μπορεί να μην αισθάνονται συμπτώματα. Ο μόνος τρόπος για να το μάθετε είναι να ελέγξετε την αρτηριακή σας πίεση. Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης υψηλής αρτηριακής πίεσης περιλαμβάνουν: μεγαλύτερη ηλικία, γενετικοί παράγοντες, αύξηση σωματικού βάρους, έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Βασικός στόχος της αντιϋπερτασικής θεραπείας είναι η μείωση της πίεσης σε επίπεδα χαμηλότερα από 140/90mmHg. Η αντιϋπερτασική θεραπεία μειώνει τον κίνδυνο για αγγειακό εγκεφαλικό κατά 40%, για στεφανιαία νόσο κατά 25%, και για καρδιακή ανεπάρκεια κατά 50%.
Δεν πρέπει να υποτιμάται και θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην ενθάρρυνση και προτροπή του υπερτασικού ασθενούς για αλλαγές στον τρόπο ζωής, με οδηγίες υγιεινοδιαιτιτικής αγωγής.
Για να ρυθμιστεί σε σημαντικό βαθμό η αρτηριακή πίεση, η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά διακοπή του καπνίσματος, μείωση του σωματικού βάρους, μείωση κατανάλωσης αλκοόλ και άλατος, σωματική άσκηση για τουλάχιστον μισή ώρα την ημέρα, αύξηση κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών και μείωση πρόσληψης κεκορεσμένων λιπών.
Πρόγραμμα «Μάιος Μήνας Μέτρησης» (ΜΜΜ)
Το 2017 η Διεθνής Εταιρεία Υπέρτασης ξεκίνησε το Παγκόσμιο Πρόγραμμα ΜΜΜ (May Measurement Month) στο πλαίσιο του οποίου πραγματοποιούνται δράσεις με μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης στον γενικό πληθυσμό, κάθε Μάιο σε περισσότερες από 100 χώρες. Στα προγράμματα ΜΜΜ 2019-2024 πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις πίεσης σε πάνω από 8 εκατομμύρια άτομα.
Με κύριο μήνυμα του ΜΜΜ, «μετρήστε την πίεση σας» και στόχο «όλοι να γνωρίζουν αν έχουν υπέρταση» το ΜΜΜ έχει σκοπό να ενημερώσει τον γενικό πληθυσμό αναφορικά με τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης της υπέρτασης και της αποτελεσματικής αντιμετώπισής της.
Με στόχο τη βελτίωση της ενημέρωσης για την υπέρταση στην Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε το πρόγραμμα ΜΜΜ το 2019, 2022, 2023 και 2024 σε 18 αστικά κέντρα και πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις πίεσης σε συνολικά 24.000 ενήλικες. Από τα δεδομένα που προέκυψαν φάνηκε ότι το 40% αυτών που μετρήθηκαν είχαν υπέρταση. Από τους υπερτασικούς ασθενείς, το 25% ήταν αδιάγνωστοι και λιγότεροι από τους μισούς ήταν καλά ρυθμισμένοι με θεραπεία.
Το πρόγραμμα ΜΜΜ 2025 θα πραγματοποιηθεί και φέτος στην Ελλάδα με στόχο την μέτρηση της πίεσης σε πάνω από 10.000 άτομα σε 33 σημεία μέτρησης σε 20 πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Άργος, Βέροια, Βόλος, Δράμα, Ηράκλειο, Ιωάννινα, Καβάλα, Καλαμάτα, Λάρισα, Μολάοι, Πάτρα, Πτολεμαΐδα, Ρόδος, Σέρρες, Σπάρτη, Τρίπολη, Χανιά). Οι μετρήσεις θα πραγματοποιηθούν σε ειδικά διαμορφωμένους δημόσιους χώρους με την χρήση πιστοποιημένων πιεσόμετρων.
Συντονιστής του προγράμματος ΜΜΜ στην Ελλάδα είναι ο καθηγητής Παθολογίας & Υπέρτασης Γεώργιος Στεργίου, στο Κέντρο Υπέρτασης STRIDE-7, Γ’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο Σωτηρία, Αθήνα, ο οποίος είναι πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Υπέρτασης. Το ΜΜΜ στην Ελλάδα πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Υπέρτασης με πρόεδρο τον καθηγητή Καρδιολογίας Κωσταντίνο Τσιούφη, ο οποίος είναι διευθυντής της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο και διετέλεσε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης.
