Τα μπαχαρικά εξυπηρετούν πολλούς σκοπούς. Κι ενώ συνήθως σκέφτεσαι πρώτα τη χρήση τους στη μαγειρική, στην πραγματικότητα έχουν πολύ ευρύτερο ρόλο.
Η παραδοσιακή βρετανική κουζίνα, για παράδειγμα, δεν είναι γνωστή για τη μεγάλη χρήση μπαχαρικών ή μείξεων. Αντίθετα, πολλές ανατολίτικες κουζίνες βασίζονται έντονα στα μπαχαρικά, και σε κάποιες περιπτώσεις, είναι το βασικό τους στοιχείο. Ωστόσο, και η Ευρώπη έχει αναγνωρίσει εδώ και καιρό την αξία ορισμένων μπαχαρικών – όχι μόνο γιατί μεταμορφώνουν τη γεύση ενός φαγητού, αλλά και για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες.
Τα συγκεκριμένα οφέλη διαφέρουν ανάλογα με το κάθε μπαχαρικό, και παρόλο που η έρευνα συνεχίζεται, η σύγχρονη επιστήμη αρχίζει πλέον να επιβεβαιώνει όσα γνώριζε η παραδοσιακή ιατρική εδώ και αιώνες.
Ένα ξεχωριστό μπαχαρικό: το σαφράν
Η πιπερόριζα (ginger), με τις τονωτικές και αντισηπτικές της ιδιότητες, και ο κουρκουμάς (turmeric), που είναι γνωστός για τα πεπτικά του οφέλη, είναι δύο από τα πιο διαδεδομένα μπαχαρικά με θετικές επιδράσεις στην υγεία. Όμως υπάρχει κι ένα άλλο μπαχαρικό, πιο σπάνιο και πολύτιμο: το σαφράν.
Το σαφράν είναι ιδιαίτερα αγαπητό στην ινδική και περσική κουζίνα, όμως η υψηλή του τιμή το κάνει σπάνιο. Οι μικρές, αποξηραμένες στήμονες του φυτού Crocus sativus απαιτούν χειρωνακτική συγκομιδή με ακρίβεια και εξειδίκευση, κάτι που ανεβάζει σημαντικά το κόστος του.
Το σαφράν και η «μάχη» με τη χοληστερίνη
Το σαφράν είναι τόσο δυνατό, που το χρησιμοποιείς σε πολύ μικρές ποσότητες. Το ενδιαφέρον των επιστημόνων στρέφεται τώρα στις πιθανές ιδιότητές του στη ρύθμιση του μεταβολισμού των λιπών, και ειδικά στη διαχείριση της κακής χοληστερίνης.
Μια μελέτη του 2022 που δημοσιεύτηκε στο The Malaysian Journal of Science ερεύνησε τις λιποδιαλυτικές ιδιότητες του εκχυλίσματος σαφράν σε μοντέλα πειραματόζωων. Τα ευρήματα δείχνουν πως μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των κακών λιπών, που σχετίζονται με υψηλή χοληστερίνη – με αποτελέσματα παρόμοια με ορισμένα φαρμακευτικά σκευάσματα.
Τα οφέλη της κροκίνης
Μια από τις δραστικές ουσίες του σαφράν, η κροκίνη (crocin), έχει δείξει πως μειώνει τα λιπίδια στο αίμα, κάτι που θα μπορούσε να συμβάλει στην πρόληψη επιδείνωσης της χοληστερίνης και στη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων. Παρ’ όλα αυτά, δεν συνιστάται να καταναλώνεις υπερβολικές ποσότητες, τόσο για λόγους υγείας όσο και λόγω του υψηλού κόστους.
Μια άλλη μελέτη του 2020, που δημοσιεύτηκε στο Applied Science Functional Foods and Human Health, έδειξε πως η καθημερινή κατανάλωση αφεψήματος σαφράν, με μικρές δόσεις ποιοτικού σαφράν αραιωμένου σε νερό, μπορεί να μειώσει την κακή χοληστερίνη μέσα σε τρεις μήνες. Αν και τα αποτελέσματα είναι ελπιδοφόρα, χρειάζεται περισσότερη έρευνα. Και βέβαια, για να δεις πραγματικά μακροχρόνια οφέλη, είναι σημαντικό να συνοδεύεις τέτοιες επιλογές με συνολικές διατροφικές αλλαγές.
