Η 1η Δεκεμβρίου έχει καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, δίνοντας έτσι κάθε χρόνο την ευκαιρία για ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού σχετικά με τον HIV, τους τρόπους μετάδοσης, πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας.
Ο HIV, παρότι σήμερα αντιμετωπίζεται ως χρόνια νόσος με αποτελεσματική θεραπεία, τα επιδημιολογικά δεδομένα στην Ελλάδα επιβεβαιώνουν ότι η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση παραμένουν κρίσιμοι παράγοντες. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), οι νέες διαγνώσεις HIV παραμένουν σε παρόμοια επίπεδα με την προηγούμενη χρονιά, ωστόσο περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους που διαγνώσθηκαν το 2025 φτάνουν στο σύστημα υγείας καθυστερημένα – γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη για συνεχή ενημέρωση, έγκαιρο έλεγχο και απρόσκοπτη πρόσβαση στη θεραπεία.
Ειδικότερα, στην Ελλάδα, έως και τις 31 Οκτωβρίου 2025, έχουν διαγνωστεί και καταγραφεί 21.815 περιστατικά HIV λοίμωξης, εκ των οποίων τα 4.795 έχουν εκδηλώσει AIDS και τα 3.721 έχουν αποβιώσει. Εντός του 2025, έλαβαν αντιρετροϊκή αγωγή 11.549 άτομα με HIV λοίμωξη, ενώ οι νέες διαγνώσεις HIV κυμαίνονται σε παρόμοια επίπεδα με την προηγούμενη χρονιά (526 που αντιστοιχούν σε 5,1 ανά 100.000 πληθυσμού).
Το Υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία με όλους τους συναρμόδιους φορείς και τις επιστημονικές αρχές, έχει προχωρήσει σε μια σειρά πρωτοβουλιών και δράσεων, που έχουν υλοποιηθεί μέσα στο 2025, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση για ενίσχυση της πρόληψης, της έγκαιρης διάγνωσης και της απρόσκοπτης πρόσβασης στη θεραπεία για τον HIV, σε όλη τη χώρα.
Πιο συγκεκριμένα:
- Ολοκληρώθηκε το «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον HIV» (2025), σε συνέχεια της προγραμματικής συμφωνίας που είχε υπογραφεί τον Μάρτιο του 2024, μεταξύ του Υπουργείου Υγείας, του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Ρετροϊών (ΕΚΑΡ) του Εργαστηρίου Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής και της Ιατρικής Σχολής, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ).
- Από τον Μάιο του 2025 έχει ξεκινήσει η εφαρμογή της PrEP (προφύλαξη πριν την έκθεση) στην Ελλάδα, με πρωτοβουλία του Υπουργείου Υγείας. Η χορήγηση γίνεται με ιατρική συνταγή, είναι προορισμένη για άτομα αρνητικά στον HIV που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου και διανέμεται μέσω συγκεκριμένων νοσοκομειακών φαρμακείων.
- Θεσμοθετήθηκαν τα Κέντρα Αναφοράς AIDS και προχώρησε η δημιουργία Δικτύου Κέντρων Αναφοράς, με σταθερή χρηματοδότηση, εξασφαλίζοντας τη σταθερή παρακολούθηση των ασθενών και της επιδημίας.
Παράλληλα, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) υλοποιεί συνεχώς μια σειρά δράσεων ενημέρωσης και προληπτικών παρεμβάσεων στην κοινότητα, ενώ προχωρά και στη διανομή ενημερωτικού υλικού.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, δήλωσε: «Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS αποτελεί μια υπενθύμιση και ταυτόχρονα αφύπνιση, με στόχο να στηριχθεί ο διαρκής αγώνας για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και τη θεραπεία του HIV. Ως Πολιτεία, αλλά και γενικότερα ως κοινωνία, οφείλουμε να βρισκόμαστε δίπλα στους συνανθρώπους μας που ζουν με HIV και, παράλληλα, να σταθούμε απέναντι σε κάθε μορφή διακρίσεων και κοινωνικού στιγματισμού.
Με σταθερά και υλοποιήσιμα βήματα, συνεργασία, ενημέρωση και αλληλεγγύη, έχουμε χαράξει μια εθνική στρατηγική μαζί με την επιστημονική κοινότητα, αποσκοπώντας να διαμορφώσουμε μια κοινωνία όπου ο HIV δεν θα αποτελεί τροχοπέδη στην υγεία, την αξιοπρέπεια και τη ζωή κανενός».
Από την πλευρά του, ο Γκίκας Μαγιορκίνης, Αναπληρωτής Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και Επιστημονικός Υπεύθυνος του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Ρετροϊών, ανέφερε: «Το έτος 2025 είδαμε στην Ελλάδα τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις που έχουν συμβεί την τελευταία 15ετία στην αντιμετώπιση της πανδημίας του AIDS. Καταρχήν θεσμοθετήθηκε η πρόσβαση στην προφύλαξη πριν την έκθεση, γνωστή ως PrEP, που προστατεύει ομάδες υψηλού κινδύνου από τη μετάδοση του ιού. Κατά δεύτερον, αναβαθμίστηκε η εργαστηριακή παρακολούθηση του ιού με τη θεσμοθέτηση Κέντρων Αναφοράς AIDS με υψηλές προδιαγραφές και διασφαλίστηκε ένα σταθερό πλαίσιο χρηματοδότησής τους, ώστε να μπορέσουν να επιτευχθούν οι στόχοι που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για τον έλεγχο της επιδημίας μέχρι το 2030».
Αναλυτικά το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον HIV (2025) που συντονίστηκε από το ΕΚΑΡ, στο πλαίσιο της προγραμματικής συμφωνίας με το Υπουργείο Υγείας, εδώ.
