Είναι γεγονός, και δεν νομίζω ότι προσθέτω τίποτα καινούργιο, αν αναφέρω ότι τουλάχιστον το 1/3 των Ελλήνων ενηλίκων είναι υπέρβαροι. Και βέβαια, έχουμε αναφερθεί προηγουμένως σε πολλούς απ’ τους λόγους που μας έχουν οδηγήσει στο αποτέλεσμα αυτό.
- Το σίγουρο συμπέρασμα είναι ότι υπάρχει ανισορροπία μεταξύ της καταναλισκόμενης ενέργειας σε σχέση με την προσλαμβανόμενη και αυτό συμβαίνει πρώτον, γιατί οι περισσότεροι από εμάς έχουμε οικειοποιηθεί έναν απόλυτα καθιστικό τρόπο ζωής και έχουμε απομακρυνθεί από τις φυσικές δραστηριότητες αλλά και από τις πιο απλές μορφές τους (π.χ. περπάτημα).
- Δεύτερον, γιατί καταναλώνουμε πολύ και ακατάλληλο φαγητό, δηλαδή φαγητό με πολύ μεγάλη περιεκτικότητα σε λιπαρά κάθε μορφής (ζωικά – φυτικά) και ζάχαρη.
- Τρίτον, γιατί ο γρήγορος τρόπος ζωής μας έχει αναγκάσει να καταφεύγουμε σε πρόχειρες λύσεις φαγητού, οι οποίες είναι πλήρως ακατάλληλες και για τη συνολική καλή μας υγεία αλλά και για τη διατήρηση του βάρους μας στα ιδανικά επίπεδα.
- Και τέταρτον, γιατί έχουμε εντάξει το φαγητό στη σφαίρα της απόλαυσης και της διεξόδου από τα προβλήματα που ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει προσθέσει στην ημέρα μας.
Για ένα πράγμα δεν έχουμε μιλήσει, το οποίο μπορεί να ενέχεται, μαζί με τα προαναφερόμενα, για την αύξηση του βάρους μας, κι αυτό είναι η ιδιαίτερα μεγάλη κατανάλωση προϊόντων, στα οποία έχουμε δώσει άφεση αμαρτιών. Ασφαλώς μιλάω για τα γνωστά προϊόντα χαμηλού λίπους και μειωμένων θερμίδων. Η έμφαση που έχει δοθεί στην κατανάλωση των χαμηλού λίπους φαγητών, πιθανόν να έχει συντελέσει και αυτή στην αύξηση του σωματικού βάρους των Ελλήνων, πέρα των ιδανικών ορίων. Η συσχέτιση μπορεί να είναι τυχαία, αλλά αναλύοντάς την θα δούμε ότι έχει κάποια βάση. Τα τελευταία χρόνια όλες οι κατηγορίες των επιστημόνων που ασχολούνται με την καλή υγεία του ανθρώπου, έχουν καταλήξει ότι πρέπει να μειώσουμε τα λιπαρά από τη διατροφή μας, κι αυτό ασφαλώς είναι απόλυτα σωστό.
Το μήνυμα αυτό, όμως, ίσως έχει αποκρυπτογραφηθεί λάθος από τον μέσο όρο των Ελλήνων. Φαίνεται ότι ο κόσμος πιστεύει ότι αν το φαγητό είναι χαμηλό σε λιπαρά και χωρίς ζάχαρη, μπορεί να τρώει όσο θέλει, χωρίς να κερδίζει βάρος. Ε, λοιπόν, αυτό είναι απόλυτα λάθος.
Αν το δούμε από πλευράς βιοχημικών μηχανισμών, πίσω από την αύξηση των προσλαμβανόμενων θερμίδων, όταν μειώνουμε την πρόσληψή μας σε λιπαρά, έρχεται το γεγονός, ότι το διαιτητικό λίπος προκαλεί την έκκριση μιας εντερικής ορμόνης, η οποία λέγεται χολοκυστοκίνη και μειώνει την ταχύτητα του αδειάσματος του στομάχου ενώ σύγχρονες μελέτες λένε, ότι δημιουργεί μείωση της όρεξης και το αίσθημα του κορεσμού.
Απομακρύνοντας απόλυτα το λίπος από τη διατροφή μας, αυτό μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την υπέρμετρη αύξηση της όρεξής μας και την υπερκατανάλωση τροφών που ναι μεν θεωρούνται κατάλληλες τροφές αλλά όχι στις ποσότητες που το βιοχημικό αυτό παράδοξο μας σπρώχνει να καταναλώσουμε.
Επίσης, θέλω να προσθέσω ότι όταν καταναλώνουμε πολύ μεγάλες ποσότητες φαγητού απαλλαγμένου από λιπαρά, τότε είναι επόμενο να καταναλώσουμε και μεγάλες ποσότητες υδατανθράκων, το οποίο με τη σειρά του έχει σαν αποτέλεσμα να αυξήσει τα επίπεδα της ινσουλίνης στο αίμα. Όταν όμως εκκρίνεται μεγάλη ποσότητα ινσουλίνης, αυξάνει και η δραστηριότητα ενός ενζύμου, της λιποπρωτεϊνικής λιπάσης, το οποίο ρυθμίζει και ευνοεί τη λιποαποθήκευση στις λιποαποθήκες μας, ενώ μειώνει τη δραστηριότητα της τριγλυκεριδικής λιπάσης, η οποία ρυθμίζει την απελευθέρωση λιπαρών οξέων από τις λιποαποθήκες μας. Έτσι, το βιοχημικό αποτέλεσμα της υπερβολικής πρόσληψης θερμίδων, ακόμα κι από καλές, δηλαδή, απαλλαγμένες από λιπαρά τροφές, όπως είναι οι σύνθετοι υδατάνθρακες, είναι να αυξήσει το αποθηκευμένο λίπος και να μειώσει την κινητοποίησή του από τις λιποαποθήκες μας.
Συμβουλές
Γι αυτό, θα ήθελα να τελειώσω με ορισμένες συμβουλές για να μην αισθανθείτε μπερδεμένοι, σε σχέση με το τι έχετε ακούσει μέχρι τώρα, από το σύνολο της ιατρικής κοινότητας, τους διαιτολόγους και γενικά όλους όσους προσπαθούν να κατευθύνουν τον τρόπο με τον οποίο τρέφεστε.
- Ασφαλώς, και πρέπει να μειώνουμε τα λιπαρά και ιδιαίτερα τα ζωικά (κεκορεσμένα) λιπαρά από τη διατροφή μας.
- Είναι καλύτερο να διαλέγουμε προϊόντα με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και απαλλαγμένα από ζάχαρη.
- Το μεγαλύτερο μέρος της διατροφής μας θα πρέπει να κατέχουν οι σύνθετοι και ανεπεξέργαστοι υδατάνθρακες, τα λαχανικά και τα φρούτα.
Πρέπει να έχουμε έλεγχο στις προσλαμβανόμενες θερμίδες μας, ποτέ δηλαδή δεν πρέπει οι θερμίδες που προσλαμβάνουμε από τις τροφές που καταναλώνουμε κατά την διάρκεια της ημέρας, να ξεπερνούν αυτές που ξοδεύουμε :
α) για τη διατήρηση της ομοιοστασίας των κυττάρων μας (βασικός μεταβολισμός),
β) για την παραγωγή ενέργειας που απαιτείται κατά τη διάρκεια της ημέρας για τις καθημερινές μας ασχολίες.
Dr. George Moulinos
B.Sc. Physical Education and Sports Science
B.Sc. Physiotherapy
B.Sc. Nutrition and Dietetics
M.Sc. Sports Nutrition
M.Sc. Sports Medicine
Ph.D. Exercise Physiology
Post Doc Biomedical + Health Sciences
