Η 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης παρουσιάζει την επόμενη δράση του κύκλου Μυστήριο 100 Τα Ιερά Τραγούδια, “Τα τρία αγαθά της Γης: σίτος, οίνος, έλαιον”, σε επιμέλεια του Λάμπρου Λιάβα, καθηγητή Εθνομουσικολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, την Τρίτη 21 Νοεμβρίου στις 21.00 στο X – Bowling Art Center.
Συμμετέχοντας στην πάνδημη γιορτή της Ελευσίνας που την ίδια μέρα τιμά την Παναγία τη Μεσοσπορίτισσα, τα «Ιερά Τραγούδια» του Νοεμβρίου υμνούν το σιτάρι, την ελιά και το αμπέλι, τα «τρία αγαθά της γης» (τον άρτο, το λάδι και το κρασί) που συνδέονται με τα λαϊκά δρώμενα και τις θρησκευτικές τελετουργίες του λαού μας.
Καὶ οἶνος εὐφραίνει καρδίαν ἀνθρώπου
τοῦ ἱλαρῦναι πρόσωπον ἐν ἐλαίῳ,
καὶ ἄρτος καρδίαν ἀνθρώπου στηρίζει.
(Ψαλμός 104, στ. 15)
Επιλεγμένα τραγούδια και κείμενα απ’ όλες τις περιοχές του Ελληνισμού επιβεβαιώνουν τη βιωματική σύνδεση του λαϊκού πολιτισμού με την καρποφορία της γης και τη γονιμότητα. Οι επικλήσεις και οι προσφορές στη Μεγάλη Μητέρα – Θεά διατρέχουν τους αιώνες, περνώντας από τη θεά της Γεωργίας τη Δήμητρα στην Παναγία τη Μεσοσπορίτισσα. Στην Ελευσίνα τα «Εισόδια» της Θεοτόκου ταυτίζονται με την «Εσοδεία», τη σοδειά, ενώ οι γυναίκες ετοιμάζουν και μοιράζουν τα «πολυσπόρια» για να «κοινωνήσει» όλη η κοινότητα, στο εκκλησάκι που χτίστηκε στον αρχαιολογικό χώρο πάνω στο αρχαίο ιερό.
Η μουσική παράσταση είναι αφιερωμένη στην αείμνηστη Δόμνα Σαμίου, που πρώτη συνέλεξε τα τραγούδια για τα «τρία αγαθά της γης».
Μυστήριο 100 Τα Ιερά Τραγούδια Ι Αγήνορας Αστεριάδης, Γυναίκες στον Τρύγο (1966), χαρακτικό
Συμμετέχουν:
Κατερίνα Παπαδοπούλου (τραγούδι & διεύθυνση χορωδίας) συνοδεία από το μουσικό σχήμα «Νότιο Τόξο»:
Στέφανος Δορμπαράκης (κανονάκι)
Γιώργος Κοντογιάννης (λύρες)
Κυριάκος Ταπάκης (ούτι)
Νίκος Παραουλάκης (φλογέρες)
Μανούσος Κλαπάκης (κρουστά)
Συμμετέχουν επίσης μέλη της Χορωδίας του Καλλιτεχνικού Συλλόγου Δημοτικής Μουσικής «Δόμνα Σαμίου» & φωνητικό σύνολο από μεταπτυχιακές φοιτήτριες του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ: Σεβαστιανή Βλέτση, Εμμέλεια Δαμανάκη, Μαριάνθη-Ιππολύτη Κατσάρη, Χρυσή Τζάβλα, Δήμητρα Τσαγκαράκη & Βαρβάρα Τσιβίκη.
Έρευνα, κείμενα, παρουσίαση: Λάμπρος Λιάβας
Επιμέλεια ήχου: Γιάννης Μιχαλόπουλος
Επιμέλεια φωτισμού: Έλενα Πετροπούλου
Επιμέλεια προβολών, διεύθυνση παραγωγής: Γρηγόρης Φιλίδης
Λίγα λόγια για το Μυστήριο 100 Τα Ιερά Τραγούδια:
Ο κύκλος δράσεων με τον γενικό τίτλο Μυστήριο 100 Τα Ιερά Τραγούδια εστιάζει στα παραδοσιακά δρώμενα και τις τελετουργίες στην ελληνική μουσική και χορευτική παράδοση. Την επιστημονική και καλλιτεχνική επιμέλεια έχει ο Λάμπρος Λιάβας, καθηγητής Εθνομουσικολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Οι τελετουργίες στον κύκλο της Ζωής καλύπτουν την ανθρώπινη πορεία «από το νανούρισμα στο μοιρολόι»: γέννηση, παιδική ηλικία, έρωτα-γάμο, ξενιτιά, θάνατο. Ενώ τα δρώμενα στον κύκλο του Χρόνου και της Βλάστησης συνοδεύουν «ομοιοπαθητικά» τις γεωργοκτηνοτροφικές ασχολίες μέσα από συμβολικές πράξεις-έθιμα με την πάνδημη συμμετοχή της κοινότητας. Οι εκδηλώσεις κατανέμονται σε όλη τη διάρκεια του 2023 και σηματοδοτούν τους κυριότερους εποχικούς σταθμούς.
