Με διαφορετικές εστιάσεις και προσεγγίσεις οι τοποθετήσεις στην Ολομέλεια των εισηγητών και ειδικών αγορητών των κομμάτων στο νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού για τα «Μέτρα για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού και των ηχογραφημάτων νέων δημιουργών ή καλλιτεχνών, καθώς και την προστασία και διάχυση της ελληνικής γλώσσας, στο πλαίσιο της διαφύλαξης και ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς – Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της εμπορικής πολιτικής του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων και λοιπές διατάξεις».
Η εισηγήτρια της ΝΔ Αγγελική Δεληκάρη ζήτησε την υπερψήφιση του νομοσχεδίου τονίζοντας πως πρόκειται για «ένα πολυθεματικό νομοσχέδιο που θεραπεύει μια σειρά ζητημάτων». Διαφυλάττει την άυλη πολιτιστική κληρονομιά της χώρας, ενώ παράλληλα επιφέρει μέσα από μια δέσμη μέτρων και θετικών κινήτρων προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού, των ηχογραφημάτων νέων δημιουργών και καλλιτεχνών, της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς εν γένει, όπως και την ενίσχυση της ραδιοφωνικής μετάδοσης και δημόσιας εκτέλεσης του ελληνόφωνου τραγουδιού.
Στο Δεύτερο Μέρος του σχεδίου νόμου, επισήμανε η εισηγήτρια της ΝΔ, βασικός στόχος είναι η αντιμετώπιση της υποστελέχωσης του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων με νέο προσωπικό αυξημένων προσόντων στα πωλητήρια αλλά και σε άλλους χώρους, όπως στα εργαστήρια. Με το Τρίτο Μέρος του σχεδίου νόμου, συνέχισε, παραχωρούνται στο Υπουργείο Πολιτισμού τα αναγκαία ακίνητα για την κατασκευή υποδομών πυρόσβεσης στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων. Επεκτείνεται η προστασία των κειμηλίων της Ιστορίας μας και στα κινητά αντικείμενα των αγωνιστών του 1821, ενώ καθίσταντο πιο ευέλικτα τα εποπτευόμενα από το Υπουργείο Πολιτισμού Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου ως προς το κομμάτι της εκτέλεσης αρχαιολογικού έργου, πάντοτε με σεβασμό στο Σύνταγμα και στον Αρχαιολογικό Νόμο. Στηρίζεται το προσωπικό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας που εργάζεται σε Δήλο και Καστελόριζο με τη θέσπιση ειδικού επιδόματος για τους χειμερινούς μήνες ενώ, τέλος, διευκολύνεται το έργο του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων, με την αύξηση των ημερών που μπορεί να μείνει στο εξωτερικό το προσωπικό του για την επίβλεψη έργων που έχει αναλάβει το Κέντρο.
«Για πρώτη φορά γίνεται προσπάθεια, ώστε να υπάρξει συγκροτημένη πολιτιστική πολιτική με έμφαση στην προστασία και ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Στηρίζεται έμπρακτα το ελληνόφωνο τραγούδι. Δίδονται κίνητρα για να προβληθεί το έργο νεοεμφανιζόμενων καλλιτεχνών και δημιουργών. Ο ΟΔΑΠ θα αυξήσει τα έσοδά του» σημείωσε η εισηγήτρια της ΝΔ και τόνισε: «Η άυλη κληρονομιά μάς ενώνει όλους. Αυτήν την κληρονομιά έχουμε όλοι χρέος να τη διαφυλάξουμε και να την παραδώσουμε στις επόμενες γενιές».
Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Κυριακή Μάλαμα, από την δική της πλευρά, επέμεινε στην επί της αρχής καταψήφιση του νομοσχεδίου ενώ ανέφερε ότι θα ψηφίσει τις διατάξεις που αφορούν το ελληνόφωνο τραγούδι και με τις όποιες συμφωνούν οι καλλιτέχνες, αν και όπως εκτίμησε «θα έχουν μικρό θετικό αντίκτυπο και σίγουρα απέχει από τις προσδοκίες του Υπουργείου».
Η εισηγήτρια της αξιωματικής αντιπολίτευσης ανέφερε πως «σήμερα που είναι γενική απεργία καλούμε τον κόσμο σε δημοκρατική εγρήγορση για τον αρχαιολογικό πλούτο». Χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «παραπλανητικό καθώς ισχυρίζεται ότι φέρνει το “μάννα εξ ουρανού” στο ελληνικό τραγούδι, αλλά που στην πραγματικότητα παραδίδει τον αρχαιολογικό πλούτο της χώρας στα κοράκια της κερδοσκοπίας». Πρόκειται, είπε, για «ένα νομοσχέδιο που ξεχαρβαλώνει κάθε έννοια χρηστής διαχείρισης δημόσιου χρήματος στον ΟΔΑΠ και ανοίγει τις πύλες των ρουσφετολογικών προσλήψεων, “με ένα τηλέφωνο”». Τόνισε πως επιστρατεύεται το «περί προστασίας του ελληνόφωνου τραγουδιού» για «να κρύψει τα πραγματικά επίδικα που είναι η εκχώρηση του αρχαιολογικού έργου σε άλλους, σε αγνώστους, σε ιδιώτες». Υποστήριξε ότι από την ακρόαση φορέων αποκλείστηκε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων αλλά κι ακόμα 7 φορείς της αρχαιολογίας της χώρας, για να μην ακουστούν οι αντιθέσεις τους με τις σχετικές διατάξεις του νομοσχεδίου, με ευθύνη της ηγεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού και του προεδρείου της Διαρκούς Επιτροπής. Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε ότι προωθείται «φαγοπότι εργολαβιών κι αδιαφάνειας στη διαχείριση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς» ενώ ανέφερε πως «τα πέντε μεγάλα Μουσεία της Ελλάδας είναι υπό διάλυση». Σχετικά με τις διατάξεις για το ελληνόφωνο τραγούδι είπε ότι «προσπαθήσατε να χρησιμοποιήσετε την αγωνία των Ελλήνων τραγουδοποιών για επιβίωση, για να ενορχηστρώσετε την δική σας προσωπική προβολή».
Η ειδική αγορήτρια του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νάγια Γρηγοράκου ανέφερε πως «θα ψηφίσουμε “ναι” επί της αρχής στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο, παρά τις σοβαρές αντιρρήσεις μας σε συγκεκριμένα άρθρα» γιατί «το ελληνόφωνο τραγούδι αξίζει και πρέπει να έχει τη στήριξη όλων μας. Για τους Έλληνες μουσικούς που, εξαιτίας των αστοχιών, βρέθηκαν αυτήν τη στιγμή στο στόχαστρο». «Οι ρυθμίσεις αυτές δεν θα έχουν κόστος για τους χρήστες, ελάχιστα έσοδα για τους καλλιτέχνες αλλά το σημαντικό που επιφέρει είναι η αλλαγή στο μεταδιδόμενο μείγμα μουσικής» επισήμανε. Πρότεινε εκτός από κίνητρα να υπάρχουν και επιχορηγήσεις.
Σχετικά με τις διατάξεις του ΟΔΑΠ είπε ότι η πολιτική της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας δεν έλυσε τα προβλήματα, όπως τότε είχε διαφημιστεί, και δήλωσε κάθετα αντίθετη και με τις νέες διατάξεις. Ζήτησε τη ρητή αναγραφή στο νομοσχέδιο ότι η αρχαιολογική αυτεπιστασία αφορά μόνο τα πέντε μουσεία και αφορούν μόνο το πλαίσιο των σκοπών τους. Επίσης, μεταξύ άλλων επισήμανε ότι τα πέντε αυτά μεγάλα μουσεία δεν έχουν καταφέρει καν να προσλάβουν ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου φυλακτικό και άλλο προσωπικό για να λειτουργήσουν με το θερινό ωράριο από την 1η Απριλίου του 2024.
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Γιάννης Δελής επέμεινε στην καταψήφιση του νομοσχεδίου. Χαρακτήρισε «λειψό βήμα» τις διατάξεις για το ελληνόφωνο τραγούδι», λέγοντας πως το κίνητρο δεν είναι η ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομίας και των δημιουργών της αλλά να αναδείξει ένα ισχυρό brand name για την αναβάθμιση της αστικής τάξης και τα κέρδη. Γι’ αυτό, προσέθεσε, «το νομοσχέδιο αυτό δεν κλονίζει τα συμφέροντα, την πολιτική της ΕΕ και των καπιταλιστικών ομίλων». Η πολιτική της κυβέρνησης, είπε, στην πραγματικότητα υπονομεύει την άυλη πολιτιστική μας κληρονομία, υποβιβάζει τον ρόλο της Τέχνης και του Πολιτισμού και το δικαίωμα του λαού να γνωρίζει την Ιστορία του και να έρθει σε επαφή με το ποιοτικό καλλιτεχνικό έργο. Υποστήριξε πως η κυβέρνηση «απαξιώνει τους καλλιτέχνες γιατί έχει ως προτεραιότητες την εμπορική εκμετάλλευση του πολιτιστικού προϊόντος». Διαφώνησε κάθετα με τις διατάξεις του ΟΔΑΠ, τη συνέχιση της πολιτικής ομηρίας των συμβασιούχων υπαλλήλων στον Πολιτισμό, την περαιτέρω εκχώρηση τομέων σε ιδιώτες, τις εμπορικές παραχωρήσεις της Ακρόπολης, του Σουνίου κ.λ.π. Αντιτάχθηκε στην εκτέλεση αρχαιολογικού έργου με αυτεπιστασία στα ΝΠΔΔ. Δήλωσε πως θα ψηφίσει τα άρθρα για το ειδικό επίδομα για το προσωπικό σε Δήλο και Καστελόριζο καθώς για τους εργαζόμενους του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων. Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, ξεκινώντας την παρέμβασή του, μεταξύ άλλων ανέφερε ότι «πολιτισμός είναι και το δικαίωμα του ανθρώπου να ζήσει» και χαιρέτησε την σημερινή απεργιακή κινητοποίηση ενώ προσέθεσε παράλληλα ότι «πολιτισμός είναι και η ειρήνη» και καταδίκασε «την επικίνδυνη πολεμική κλιμάκωση στην Μέση Ανατολή, την ισραηλινή κατοχή και την ασύλληπτη γενοκτονία του παλαιστινιακού λαού στην Γάζα». Ζήτησε να απεμπλακεί η χώρα από την στήριξη του ισραηλινού κράτους και τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, να επιστρέψει η φρεγάτα «Ύδρα»
Η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης Σοφία-Χαϊδω Ασημακοπούλου ανέφερε ότι το νομοσχέδιο για την προστασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και του ελληνόφωνου τραγουδιού προσφέρει κίνητρα που είναι πολύ περιορισμένου εύρους. Διατηρούμε, είπε, «εύλογες επιφυλάξεις» περί της αποτελεσματικότητας ακόμα και για όσα προβλέπονται στις διατάξεις του νομοσχεδίου. Εξέφρασε αντιρρήσεις στις διατάξεις που αφορούν τον ΟΔΑΠ λέγοντας ότι τα «ξεπουλάτε όλα για να επιτευχθούν οι στόχοι του Οργανισμού» με «δράσεις που ευτελίζουν τους αρχαιολογικούς μας χώρους». Είπε ότι χρειάζεται ολοκληρωμένος σχεδιασμός και μελέτες για την πυροπροστασία των αρχαιολογικών χώρων. Υποστήριξε ότι τα πέντε μεγάλα μουσεία της χώρας που έγιναν ΝΠΔΔ δεν έχουν αρχιφύλακες και καθαριστές, λειτουργούν με μειωμένο και χειμερινό ωράριο, με κλειστές αίθουσες. Καταλόγισε, τέλος, στην κυβέρνηση ότι δεν έχει καταφέρει να χαράξει μια ολιστική πολιτιστική πολιτική.
Η ειδική αγορήτρια της Νέας Αριστεράς Σία Αναγνωστοπούλου άσκησε κριτική σε υψηλούς τόνους στην ασκούμενη πολιτική του Υπουργείου Πολιτισμού. Αναφερόμενη στις σημερινές απεργιακές κινητοποιήσεις είπε ότι «πολιτισμός είναι να μην πεινάνε οι άνθρωποι, πολιτισμός είναι η ειρήνη που εάν δεν διεκδικηθεί ο λιμός θα είναι κάτι που στο άμεσο μέλλον δεν θα μπορεί να αποφευχθεί», καταδίκασε τη γενοκτονία στην Παλαιστίνη και ζήτησε από τις δημοκρατικές δυνάμεις να κινητοποιηθεί.
Σχετικά με το νομοσχέδιο, η βουλευτής της Νέας Αριστεράς είπε απευθυνόμενη στην υπουργό ότι «πολιτισμός είναι ο σεβασμός στην δημοκρατία και δεν είναι το να αποκλείονται φορείς ή να μην προλαβαίνουν να ενημερωθούν». Έχουμε, είπε, μια «ανεπαισθήτως ολίσθηση στα πάντα». Υποστήριξε ότι η μετατροπή του ΤΑΠ σε ΟΔΑΠ απέτυχε, πως πέρασε «ανεπαισθήτως» η μακροχρόνια εξαγωγή αρχαιοτήτων, καταργείται ο αρχαιολογικός νόμος. Επέκρινε την «τσιμεντόστρωση της Ακρόπολης» εν μέσω καραντίνας και τώρα, είπε, θα δούμε τώρα το φάρδεμα των δυτικών Προπυλαίων! Ή με 5.000 ευρώ να μετατρέπονται μνημεία σε χώρους ιδιωτικών εκδηλώσεων. Ζήτησε, μεταξύ άλλων, διαχειριστικά σχέδια για την προστασία από τον υπερτουρισμό. Τα μουσεία, είπε η βουλευτής, χρειάζεται να ανήκουν στην Αρχαιολογική Υπηρεσία και πρέπει να στελεχωθούν. Στα πέντε μεγάλα μουσεία πολλές αίθουσες είναι κλειστές, σημείωσε. Σχετικά με τις εργασίες «αυτεπιστασίας» ζήτησε να αναγραφεί ρητά ότι αφορά μόνο τα πέντε μουσεία που έγιναν ΝΠΔΔ. Επέκρινε την κυβέρνηση ότι απαξιώνει «με ψέματα τον Σύλλογο των Αρχαιολόγων Ελλάδας» λέγοντας ότι η Εθνική Αρχή Διαφάνειας στον έλεγχό του «δεν βρήκε τίποτα το επιλήψιμο, αλλά με ψέματα τους πετάξατε έξω από το κτίριό τους». Αναφορικά με τις διατάξεις για το ελληνόφωνο τραγούδι, η ειδική αγορήτρια της Νέας Αριστεράς είπε ότι είναι θετικά διακείμενοι, αλλά «όσα γίνονται έγιναν λειψά, κουτσουρεμένα, με ισορροπίες και με ένα κλείσιμο του ματιού ότι βοηθάμε την ελληνική μουσική δημιουργία αλλά δεν πιέζουμε και κανένα».
Η ειδική αγορήτρια της “Νίκης” Ασπασία Κουρουπάκη, ανέφερε πως «δεν θα υποστηρίξουμε το νομοσχέδιο και θα το καταψηφίσουμε στο σύνολό του». Χαρακτήρισε ανεπαρκείς τις πρόνοιες για την προστασία της άυλης πολιτιστικής κληρονομίας και μίλησε για αποκλεισμούς στη διαφύλαξη της παράδοσής μας. Ανεπαρκείς έκρινε τις υπόλοιπες διατάξεις για ΟΔΑΠ, τη φύλαξη των αρχαιολογικών χώρων και μουσειών. Επίσης, ανακοίνωσε την καταψήφιση και της τροπολογίας του Υπουργείου Παιδείας.
Ο ειδικός αγορητής των “Σπαρτιατών” Ιωάννης Κόντης, ανέφερε ότι το κόμμα θα αποφασίσει την τελική στάση του για την ψήφιση του νομοσχέδιου ανάλογα με την εξέλιξη της συζήτησης «καθώς θέλουμε την προώθηση του ελληνόφωνου τραγουδιού». Τάχθηκε υπέρ της επέκτασης της υποχρεωτικότητας εκπομπής ποιοτικού ελληνικού τραγουδιού όχι μόνο στους κοινόχρηστους χώρους ξενοδοχείων αλλά και σε κέντρα ψυχαγωγίας και εστίασης.
Εμβόλιμα, ο εισηγητής των “Σπαρτιατών” αναφέρθηκε και στην επικείμενη απόφαση του Εκλογοδικείου λέγοντας «Δεν μπορεί να μοιράζετε έδρες. Να ξέρετε ότι ο κόσμος τιμωρεί. Θα πρέπει να σέβεστε τον κόσμο».
Η ειδική αγορήτρια της Πλεύσης Ελευθερίας Τζώρτζια Κεφαλά δήλωσε ότι είναι «θετικό ως πρώτο βήμα» αυτό που γίνεται για το ελληνόφωνο τραγούδι αν και θα πρέπει να γίνουν ακόμα περισσότερα και με μεγαλύτερο εύρος. Επισήμανε πως το ελληνικό τραγούδι δεν επιχορηγήθηκε ποτέ στην πραγματικότητα. Οι περισσότεροι καλλιτέχνες, είπε, με πολύχρονες σπουδές μένουν ακόμα και εντός του Μητρώου. Το ελληνόφωνο τραγούδι, ανέφερε η βουλευτής, κινδυνεύει να χαθεί ή να εξαφανιστεί από τα νέα μέσα αλλά και τις νέες νοοτροπίες των παραγωγών και των πολυεθνικών εταιρειών. Τόνισε τη σημασία των μουσικών σκηνών στο ελληνικό τραγούδι και ζήτησε να διευκολυνθούν από την Πολιτεία. Σχετικά με τα άλλα κεφάλαια και διατάξεις του νομοσχεδίου είπε ότι έχουμε πολλές αντιρρήσεις σχετικά με την προστασία των αρχαιολογικών χώρων και των μουσείων που προωθούν τη διάθεση για κέρδος και ιδιωτικοποιήσεις.
