«Το ΠΑΣΟΚ αποχαιρετά τον δεύτερο Ιστορικό του Ηγέτη, μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου» ανέφερε στον επικήδειό του για τον Κώστα Σημίτη, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης.
«Ο πολιτικός κόσμος γίνεται φτωχότερος, καθώς έχασε μια σπουδαία προσωπικότητα διεθνούς εμβέλειας, που εμπλούτιζε δημιουργικά και με ορθό λόγο τον δημόσιο διάλογο.
Αγαπημένε μου Πρόεδρε, Με βαθιά συγκίνηση θυμάμαι το μικρό βιβλιαράκι που μου δώρισες σε μια από τις πρώτες μας συζητήσεις.
Μια έκδοση του Ομίλου Αλέξανδρου Παπαναστασίου, που είχες ιδρύσει με άλλους ανήσυχους δημοκράτες αγωνιστές στα χρόνια της νιότης σου.
Με έκανες κοινωνό της πολιτικής σκέψης σου και των ιδανικών με τα οποία πάντα έδινες τη μάχη ενάντια στη συντήρηση και τη μοιρολατρία. Όποιος διαβάσει εκείνο το κείμενο, αντιλαμβάνεται ότι δεν έδινες μάχες τακτικής.
Είχες εντοπίσει από νωρίς τις ιστορικές ρίζες των παθογενειών του κράτους και είχες διαμορφώσει το πολιτικό όραμα για την υπέρβαση τους. Γι’ αυτό και ήταν διαρκής η πάλη σου απέναντι στον πελατειασμό, τα στερεότυπα και τα κατεστημένα που καθήλωναν την κοινωνία και τη Δημοκρατία.
Με δημιουργικές ρήξεις, πολλές φορές κόντρα στο ρεύμα, έκανες πράξη την Ελλάδα της εθνικής αυτοπεποίθησης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της εξωστρέφειας.
Γι’ αυτές τις αξίες αγωνίστηκες από τα μετεμφυλιακά χρόνια, τα χρόνια της χούντας αλλά και αργότερα στη μεταπολίτευση μέσα από το ΠΑΣΟΚ. Συσπείρωσες μια μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία γύρω από το Πολιτικό Όραμα του Εκσυγχρονισμού. Δίνοντας του όμως ξεκάθαρα προοδευτικό περιεχόμενο, όπως πιστοποιεί το έργο σου, πολύ πριν οι λέξεις χάσουν το πραγματικό τους νόημα.
Υποστήριζες ότι καμία μεταρρύθμιση ΔΕΝ είναι πολιτικά ουδέτερη. Ως «Αριστερός με σοσιαλδημοκρατικές ιδέες», όπως αυτοχαρακτηριζόσουν, πίστευες ότι η πραγματοποίηση του εκσυγχρονισμού δεν αποτελεί απλώς μια τεχνοκρατική διαδικασία, αλλά συνεπάγεται κινητοποίηση και κοινωνικό αγώνα.
Ο πολίτης σε αυτήν τη διαδικασία πρέπει να έχει αξία και να είναι συμμέτοχος. Αλλιώς καμία μεταρρύθμιση δεν πρόκειται να αντέξει μακροπρόθεσμα. Η σημασία των παραπάνω θέσεων καταδείχθηκε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης. Μια κρίση, βεβαίως, για την οποία έγκαιρα και με τόλμη είχες προειδοποιήσει από το βήμα της Βουλής το 2008.
Το έργο των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1996-2004 συνδέθηκε με μια από τις πιο δημιουργικές περιόδους της σύγχρονης Ελλάδας.
Ο Κώστας Σημίτης υπήρξε ο καταλληλότερος ηγέτης, σε μια εποχή ραγδαίων μεταβολών και τεράστιων προκλήσεων: Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είχε εισέλθει σε ανεπίστρεπτη πορεία, ενώ η εντεινόμενη παγκοσμιοποίηση απαιτούσε επεξεργασμένο σχέδιο προσαρμογής από τα εθνικά κράτη, ώστε να μη βυθιστούν οι κοινωνίες τους σε παρακμή.
Ο πολιτικός, που έλεγε λίγα αλλά σχεδίαζε και έπραττε πολλά, ένωσε τα χέρια με τον ελληνικό λαό στο δρόμο της σύγκλισης με τις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης. Τα επιτεύγματα της κυβέρνησης του είναι σταθμοί στην ιστορία του τόπου. Η είσοδος της Ελλάδας στο ευρώ και η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση με άλυτο το Κυπριακό.
Θέλω πραγματικά να αναλογιστείτε τις επιπτώσεις με τις οποίες θα ήταν αντιμέτωπος ο ελληνισμός από τις τουρκικές επιδιώξεις για διχοτόμηση του νησιού, αν ο διορατικός αυτός ηγέτης δεν είχε σχεδιάσει αυτή τη μεγάλη εθνική επιτυχία. Ο Κώστας Σημίτης ήταν συνδιαμορφωτής της Ιστορίας, όχι παρακολούθημά της. Ισότιμος συνομιλητής των ισχυρότερων ηγετών που κέρδιζε με την αξιοπιστία και τον ρεαλισμό του. Εξέφραζε διακριτή άποψη στη βάση των δικών του «πιστεύω», όπως έκανε αγωνιζόμενος για μια αυτοδύναμη «Ευρώπη των λαών», ακόμα και αντιτασσόμενος στην αμερικανική εισβολή στο Ιράκ. Το 2004, άφησε την Ελλάδα πιο αισιόδοξη και ισχυρή από ποτέ. Η επιτυχημένη προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν απόδειξη ότι η χώρα, όταν διαθέτει ηγεσία με σχέδιο, μπορεί να αναδείξει τον καλύτερό της εαυτό.
Η σημαντικότερη όμως παρακαταθήκη που αφήνει, είναι το όραμα για διαρκή κοινωνική σύγκλιση με τις πιο ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Πίστευε βαθιά ότι η Ελλάδα δεν είναι καταδικασμένη στην υστέρηση.
Ας φανταστούμε πως θα ήταν η πατρίδα μας χωρίς τα μεγάλα έργα υποδομών όπως η γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου, η Εγνατία Οδός, το Μετρό, η Αττική Οδός, το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» και άλλα πολλά.
Σταθερές του προτεραιότητες ήταν το ισχυρό Κοινωνικό Κράτος, η Στήριξη του κόσμου της Εργασίας και η συνετή Δημοσιονομική Πολιτική.
Έδωσε πνοή στα δημόσια πανεπιστήμια. Στήριξε τη δημόσια υγεία με 11 νέα νοσοκομεία και εφάρμοσε μόνιμες κοινωνικές παρεμβάσεις, όπως το ΕΚΑΣ και η Βοήθεια στο Σπίτι. Προήγαγε τον θεσμικό εκσυγχρονισμό του κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης, με τη συνταγματική κατοχύρωση των ανεξάρτητων αρχών, την ίδρυση των ΚΕΠ και την προώθηση πλήθους μεταρρυθμίσεων που βελτίωσαν τη ζωή των πολιτών.
Γιατί εν τέλει ο πραγματικός προοδευτικός εκσυγχρονισμός είναι ολόπλευρος. Δεν σημαίνει μόνο οικονομική πρόοδο. Σημαίνει ταυτόχρονα ενίσχυση των θεσμών και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναβάθμιση και όχι υποβάθμιση του κράτους δίκαιου. Σημαίνει διαφάνεια και υπευθυνότητα στη λήψη των αποφάσεων, δίκαιο μέρισμα από την ανάπτυξη και όχι διεύρυνση των ανισοτήτων.
Πραγματικός εκσυγχρονισμός σημαίνει ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα που στηρίζει τον κόσμο της εργασίας. Αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την περιφερειακή ανάπτυξη και όχι για την πελατειακή νομή τους από ισχυρά συμφέροντα. Αυτή είναι η παρακαταθήκη του Κώστα Σημίτη, η οποία αποτελεί διαρκές κοινωνικό ζητούμενο και πολιτική πυξίδα του Κινήματός μας».
