«Στο νομοσχέδιο αυτό δεν μπορεί να υπάρξει αρνητική ψήφος ή οποιαδήποτε άλλη πλην της στήριξής του» τόνισε ο υφυπουργός Εξωτερικών Χάρης Θεοχάρης κατά την συζήτηση επί της Αρχής του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εξωτερικών για την «Σύσταση Γραφείου Ελληνικής Προεδρίας» στην Επιτροπή Εθνικής ‘Αμυνας και Εξωτερικών.
Ο κ. Θεοχάρης ανέφερε πως αυτή η Ελληνική Προεδρία είναι η 6η κατά σειρά. Μετά την Συνθήκη της Λισσαβόνας ο τρόπος με την οποία οργανώνονται οι εκάστοτε Προεδρίες έχει αλλάξει, καθώς μόνο επικουρικές ή και άτυπες επικουρικές εκδηλώσεις, άτυπα συμβούλια γίνονται στην χώρα που έχει την Προεδρία. Παρ’ όλα αυτά οι εκδηλώσεις αυτές υπολογίζονται, ανάλογα της φιλοδοξίας της κάθε Προεδρίας, περίπου στις 300. Με το νομοσχέδιο, είπε ο υφυπουργός, ερχόμαστε να καλύψουμε μία απολύτως υπαρκτή ανάγκη για να μπορέσει το ΥΠΕΞ να φέρει σε πέρας αυτό το πολύπλοκο έργο. Η σύσταση αυτού του Γραφείου κατά παράκληση, είπε ο κ. Θεοχάρης είναι απολύτως αναγκαία, καθώς υπάρχουν σαφή χρονικά όρια έναρξης και λήξης της λειτουργίας του. Πρόκειται για μια πρακτική που ακολουθούν και τα άλλα Κράτη- μέλη για την σύσταση και οργάνωση τους. Ο κ. Θεοχάρης, είπε ότι το ζήτημα των προτεραιοτήτων της ελληνικής Προεδρίας είναι άκυρο προς ώρας να τίθενται. Εξήγησε πως η υποχρέωσή του Γραφείου είναι η παρακολούθηση των νυν Προεδρείων, ώστε να καταγράψει τις προτεραιότητες και τις διαδικασίες που αυτές υλοποιούνται ή σε ποιο επίπεδο ωρίμανσης είναι. Απαντώντας στις προτροπές της Αντιπολίτευσης η ελληνική Προεδρία θα πρέπει να θέσει εθνικού ενδιαφέροντα θέματα ως προτεραιότητες εξήγησε ότι δεν μπορεί να το κάνει εάν το εκάστοτε ζήτημα δεν έχει τεθεί και ωριμάσει εκ των προτέρων για να τελεσφορήσει σε μια Προεδρία. Παρακολουθούμε, πάντως , ανέφερε ο υφυπουργός τις προτεραιότητες της Κυπριακής Προεδρίας, βλέπουμε πώς ωριμάζουν τα θέματα, ώστε ενδεχομένως στο χρόνο του δικού μας εξαμήνου να μπορούν να ολοκληρωθούν.
Υπάρχουν χώρες , σημείωσε ο υφυπουργός που «ξεκινάνε αυτή την οργάνωση των Γραφείων τους ακόμα και τρία χρόνια νωρίτερα της Προεδρίας τους. Εμείς, ξεκινάμε ενάμιση χρόνο πριν από την Ελληνική Προεδρία, μαζεύουμε τις προτεραιότητες, παρακολουθούμε, κάνουμε το λεγόμενο shadowing των προηγούμενων Προεδριών, μαζεύουμε τα στοιχεία, διαμορφώνουμε τις πρωτοβουλίες, οργανώνουμε τις θέσεις μας όπως πρέπει σε συντονισμό με τα υπόλοιπα Υπουργεία που έχουν την ουσία συνήθως των διαφόρων θεμάτων, δημιουργούμε τις κατάλληλες συμμαχίες σε χαμηλό και σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, ώστε να διαμορφωθεί το concesious στο οποίο θέλουμε να καταλήξουμε παίζοντας ένα εποικοδομητικό ρόλο». Η στελέχωση του Γραφείου με τους 16 Διπλωματικούς Υπάλληλους και 57 λοιπών κλάδων από διάφορα Υπουργεία είναι αρκετοί για να παρακολουθήσουν τη διαδικασία, είπε ο κ. Θεοχάρης επισημαίνοντας ότι ο χρονικός ορίζοντας καλύπτει το χρόνο των αποσπάσεων που θα γίνουν. Δεν υπάρχει, υποστήριξε κανένα θέμα για την χρηματοδότης του Γραφείου καθώς υπάρχει συμφωνία εγκρίσεως από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Για την δυνατότητα να υπάρξουν ιδιωτικές χορηγίες για μια εκδήλωση, είπε ότι είναι θετικό γιατί αυξάνει το αποτύπωμα της Εθνικής Προεδρίας, ακόμα περισσότερο. Σχετικά με το θέμα της στελέχωσης του Γραφείου ανέφερε ότι προβλέπεται η έκδοση πρόσκλησης ενδιαφέροντος Δημόσια, για τις όποιες θέσεις θα προκηρυχθούν, θα υπάρχουν Τριμελείς Επιτροπές, όργανα του ΑΣΕΠ, ενώ και ο Προϋπολογισμός είναι διακριτός σε συγκεκριμένο κωδικό. Ο υφυπουργός είπε ότι «δεν μπορώ να φανταστώ ότι για αυτό το νομοσχέδιο μπορεί να υπάρξει αρνητική ψήφος ή οποιαδήποτε άλλη ψήφος πλην της στήριξής του»
Απαντώντας σε γενικότερα θέματα εξωτερικής πολιτικής ο κ. Θεοχάρης, είπε ότι η Ελλάδα αξιοποιεί την παρουσία της στο ΣΑ του ΟΗΕ, κατά το μήνα της δικής μας Προεδρίας είχαμε πρωτοβουλίες, είμαστε ενεργοί, ακόμα και στις διαμορφώσεις των Αποφάσεων. Για την εξωτερική πολιτική ανέφερε ο υφυπουργός ότι η ηρεμία στην περιοχή, η εδραίωση των εθνικών θέσεων και η κεφαλαιοποίηση της υψηλής διπλωματίας είναι οι τρεις αρχές στις οποίες στηριζόμαστε. Αναφέρθηκε στην ενεργειακή διπλωματία και σημείωσε πως «έχουμε μπει σε μια εποχή αυξημένης φιλοδοξίας της χώρας μας. Φιλοδοξία, η οποία είναι απολύτως δικαιολογημένη από τις δυνατότητές της, από τις ικανότητές της, από τις δράσεις τις οποίες αναλαμβάνει και τις πρωτοβουλίες τις οποίες παρέχει». Ο υφυπουργός απέρριψε την ισοπεδωτική κριτική λέγοντας ότι «ακούγεται μια μονοδιάστατη κριτική που φτάνει μέχρι και την καταστροφολογία, η οποία όμως δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Μια μιζέρια, η οποία περιγράφεται από πολλές πλευρές του πολιτικού φάσματος παρ’ όλο που το τελικό αποτέλεσμα είναι εντελώς διαφορετικό […] Εν πάση περιπτώσει δεν μπορώ να ακούσω μια κριτική από ανθρώπους που «μίκριναν» τα κόμματα τους απέναντι σε αυτούς που μεγάλωσαν τη χώρα τους».
Οι θέσεις της αντιπολίτευσης
Ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ Γιώργος Νικητιάδης, ανέφερε πως η θέση του ΠΑΣΟΚ στα θέματα που σχετίζονται με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κατά κανόνα θετική. Πολλώ μάλλον σε ένα θέμα όπως είναι η Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι ένα θέμα που επιβάλλεται να το προσεγγίσουμε υπερκομματικά. Επισήμανε πάντως ότι το έργο της Προεδρίας εκ των πραγμάτων θα κληθεί να το υλοποιήσει η επόμενη κυβέρνηση. Επισήμανε πως η Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αναλαμβάνουμε τον Ιούλιο του 2027, αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία που θα πρέπει να αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό για να θέσουμε τα δικά μας θέματα γιατί υπάρχει αυτό το περιθώριο και η δυνατότητα. Ο κ. Νικητιάδης πρότεινε η θητεία του Γραφείου που δημιουργείται να έχει την δυνατότητα παράτασης της λειτουργίας του, για δύο τρείς μήνες, γιατί ο τρόπος τρόπο που λειτουργεί η τρόικα θα μπορούμε να δούμε πώς εξελίσσονται οι διαδικασίες και τα θέματα που συμφωνήθηκαν να προχωρούν σε υλοποίηση.
Ο αγορητής του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστος Γιαννούλης από την δική του πλευρά επιφυλασσόμενος επισήμανε ότι «ο ρόλος αυτού του Γραφείου δεν μπορεί να είναι απλώς γραφειοκρατικός, αλλά πολιτικός και ουσιαστικός», καθώς θα διαδραματίσει «καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ατζέντας, στο περιεχόμενο των θεμάτων που θα προταχθούν και από τη δική μας πλευρά, για να προωθηθούν και συγκεκριμένα εθνικά συμφέροντα». Ο κ. Γιαννούλης ανέφερε ότι η ελληνική Προεδρία της Ε.Ε. είναι ευκαιρία για να αναδειχθούν κρίσιμα ζητήματα για τη χώρα μας , από τον πρωτογενή τομέα και τη δημογραφική πρόκληση, μέχρι τη διαφάνεια και το κράτος δικαίου» Ο κ. Γιαννούλης είπε πως αντιμετωπίζει θετικά τη σύσταση του Γραφείου, ωστόσο εκφράζουμε αρχικά επιφυλάξεις για ζητήματα διαφάνειας, λογοδοσίας και διαχείρισης πόρων, θέματα που επιφυλάχθηκε να τα αναπτύξει κατά την συζήτηση του σχεδίου νόμου στην Ολομέλεια.
Η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ Μαρία Κομνηνάκα εξέφρασε την διαφωνία του κόμματός της επί θέματος αρχής, για την άσκηση της ευρωπαϊκής πολιτικής από τέτοια όργανα της ΕΕ. Η στάση του ΚΚΕ είπε κρίνεται από το τι καθήκοντα αναλαμβάνει η χώρα και τι έρχεται να διαχειριστεί μέσα από την ανάληψη της Προεδρίας, αν πρόκειται για κίνηση προς όφελος του λαού, ή για να προωθούνται αποφάσεις αντιλαϊκές και αντιδραστικού χαρακτήρα. Επισήμανε πως σε μια περίοδο όξυνσης ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και συγκρούσεων, όπως και αντιθέσεων στο εσωτερικό της ΕΕ, αυτό που προάγεται είναι η πολεμική οικονομία την οποία καλείται να πληρώσει ο λαός με «κόφτες» σε αναγκαίες κοινωνικές δαπάνες, κλιμάκωση της επίθεσης στο εισόδημά του. Στο πλαίσιο αυτό η κυρία Κομνηνάκα εκτίμησε πως και η ελληνική προεδρία απαρέγκλιτα θα ακολουθήσει την πιο αντιδραστική κατεύθυνση της ΕΕ για να υλοποιηθούν ταχύτερα και πιο αποφασιστικά οι επικίνδυνες για τον λαό στοχεύσεις.
Η ειδική αγορήτρια της Νέας Αριστεράς Σία Αναγνωστοπούλου, επισήμανε πως η ελληνική Προεδρία θα έχει κρίσιμα θέματα να χειριστεί καθώς είμαστε στην τελευταία φάση της συζήτησης, της Διαβούλευσης για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και χρειάζεται πλήρης εγρήγορση, πολιτικό προσωπικό, ικανό, συνέργεια Υπουργείων αλλά και Κοινωνικών Φορέων. Με δεδομένο ότι θα έχουμε εκλογές στην Ελλάδα το αργότερο μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2027, είναι αναγκαίο να υπάρχει μια σοβαρή προετοιμασία. Αναφερόμενη στο νομοσχέδιο είπε πως σε αυτό δεν προβλέπονται τα θέματα Διαφάνεια και Λογοδοσία, με καμία υποχρέωση δημοσιοποίησης Δαπανών ούτε Ετήσια Έκθεση προς τη Βουλή για το έργο του Γραφείου που προβλέπεται ότι θα δημιουργηθεί. Για την στελέχωση διαφώνησε με τις προσλήψεις και τις αποσπάσεις κατά παρέκκλιση κάθε Διάταξης. Για την οικονομική διαχείριση είπε προβλέπει την υπερσυγκέντρωση εξουσίας στον επικεφαλής του Γραφείου. Η βουλευτής, επίσης έθεσε θέμα στόχου της επικοινωνιακής πολιτικής του Γραφείου λέγοντας πως δεν θα πρέπει να είναι η προβολή της Κυβέρνησης αλλά των εθνικών προτεραιοτήτων για αυτό και ο εκπρόσωπος δεν μπορεί να είναι ένας κομματικός αλλά ένας θεσμικός παράγοντας.
O αγορητής της Ελληνικής Λύσης Βασίλης Βιλιάρδος ανέφερε ότι η ανάληψη της Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από την χώρα μας το β΄ εξάμηνο του 2027, στην ουσία πρόκειται για μία σχετικά εθιμοτυπική διαδικασία μετά τη θεσμοθέτηση Προέδρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος έχει τις αρμοδιότητες του συντονισμού του έργου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ανέφερε ότι οι προτεραιότητες τους κάθε φορά επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από την εθνική τους στρατηγική και λιγότερο από μία συνεκτική ευρωπαϊκή πολιτική. Από την άλλη πλευρά, η διαδικασία της Προεδρίας παρέχει αρκετές δυνατότητες προβολής σε προσωπικό και κρατικό επίπεδο για την κάθε χώρα που την έχει. Για την ίδρυση του αυτόνομου Γραφείο της Προεδρίας είπε ότι η στελέχωσή του με διαδικασίες κατά παρέκκλιση δεν συμφωνούμε. Επίσης είπε ότι δεν έχει προσκομιστεί αναλυτική κοστολόγηση για τις δραστηριότητές του. Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (Γ.Λ.Κ.) αναφέρει, απλά, ότι το συνολικό κόστος θα είναι 20 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων, τα 7 εκατομμύρια θα διατεθούν το 2026 και τα 13 εκατομμύρια το 2027. Και ρώτησε γιατί χρειάζονται τόσα πολλά χρήματα, αφού δεν θα προσληφθούν επιπλέον άτομα. Η Ελληνική Λύση, ανέφερε ο κ. Βιλιάρδος, δεν πρόκειται να δώσουμε λευκή επιταγή για 20 εκατομμύρια, θεωρώντας πως είναι πρόκληση για τους Έλληνες πολίτες που φτωχοποιούνται συνεχώς. Χαρακτήρισε πρόωρη την σύσταση του Γραφείου. Ζήτησε από την Κυβέρνηση να αναφέρει ποιες είναι οι προτεραιότητες που θα θέσει για την Προεδρία της χώρας καθώς και λεπτομέρειες για στόχους, αλλά και λειτουργίας του Γραφείου.
Ο αγορητής της Νίκης Τάσος Οικονόμου είπε πως η προετοιμασία της χώρας μας για την ανάληψη της Προεδρίας του συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ασφαλώς ένα γεγονός μεγάλης θεσμικής και πολιτικής σημασίας. Ταυτόχρονα, η προετοιμασία της χώρας μας για την ανάληψη της Προεδρίας είναι αναμενόμενο να απαιτεί ορισμένες ενέργειες προσωρινές, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν διαδικαστικό χαρακτήρα. Κάθε προεδρία απαιτεί συντονισμό, οργάνωση, ευελιξία, όμως πάνω απ’ όλα απαιτεί όραμα και στρατηγική. Θα μου επιτρέψετε να πω ότι το νομοσχέδιο που έχουμε μπροστά μας, ρυθμίζει τα διοικητικά ζητήματα, όπως τα ρυθμίζει, όμως δεν αποτυπώνει τη μεγάλη πολιτική στόχευση που οφείλει να έχει μια ελληνική προεδρία. Η χρονική απόσταση όμως μεταξύ των Προεδριών κάθε χώρας είναι αρκετά μεγάλη, πάνω από δεκαετία. Η χώρα μας προήδρευσε το πρώτο εξάμηνο του 2014 και τώρα θα προεδρεύσει στο δεύτερο εξάμηνο του 2027 σε απόσταση δηλαδή δεκατριών ετών. Θα ήταν σωστό, είπε ο βουλευτής, η συζήτηση να μην αναλωθεί σε διαδικαστικά ζητήματα, όπως η ίδρυση του Γραφείου που είναι αυτονόητη, αλλά σε ζητήματα πολιτικής και κυρίως στην ατζέντα που έχει προβλεφθεί ή θα διαμορφωθεί ως τότε. Η Ελληνική Προεδρία του 2027, είπε ότι «δεν μπορεί να είναι ένα θεσμικό τελετουργικό μία απλή διοικητική άσκηση χωρίς πολιτικό περιεχόμενο. Πρέπει να είναι εργαλείο στρατηγικού ρόλου για την Ελλάδα και το τάιμινγκ είναι κομβικό καθώς θα συμπέσει με το τέλος της στρατηγικής ατζέντας της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2024- 2029. Η επιτυχία όμως θα εξαρτηθεί από τρία πράγματα. Αξιοπιστία, οργάνωση, διαφάνεια. Χωρίς αυτά η Προεδρία, θα είναι απλώς μια σειρά εκδηλώσεων και συνεδρίων με αυτά όμως μπορεί να γίνει παράδειγμα σοβαρής πατριωτικής και ουσιαστικής ευρωπαϊκής παρουσίας. Θα πρέπει να μην δούμε την Ελληνική Προεδρία ως μια τυπική υποχρέωση γιατί θα χάσουμε μια μεγάλη ευκαιρία. Να τη δούμε όμως ως εθνική αποστολή»
Ο αγορητής της Πλεύσης Ελευθερίας Αλέξανδρος Καζαμίας παρατήρησε πως «το παρόν σχέδιο νόμου δεν δίνει την ουσία της ατζέντας της Ελληνικής Προεδρίας για το δεύτερο εξάμηνο του 2027 . Ωστόσο πλαισιώνει τον τρόπο με τον οποίο αυτή η Ελληνική Προεδρία αναμένεται ή προβλέπεται από την κυβέρνηση και το Υπουργείο Εξωτερικών ότι θα εξελιχθεί μέσα σε αυτό ή το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα διαμορφωθεί. Επομένως, έχουμε ένα Νομοσχέδιο εδώ το οποίο κάνει κάτι παραπάνω από το να συστήσει απλώς ένα Γραφείο. Συστήνει ένα γραφείο με βάση κάποιους στόχους και κάποιες λειτουργίες τις οποίες προσδιορίζει το Νομοσχέδιο, οι οποίες, κατά την άποψή μας, είναι πιο φιλόδοξες από τους οργανωτικού πόρους και τη δομή που αυτό το Γραφείο προβλέπεται, σύμφωνα με το νομοσχέδιο να έχει.» Ο βουλευτής απέδωσε ότι έτσι όπως ιδρύεται το Γραφείο έχει έντονο συγκεντρωτικό πνεύμα, υπάρχει ασάφεια όσον αναφορά τις δικαιοδοσίες των διαφόρων θεσμών που θα συντονίζονται και σε γενικές γραμμές η άποψή μας είναι ότι το νομοσχέδιο είναι αρκετά πρόχειρο και ασαφές, αν εξεταστεί αναλυτικά. Επισήμανε τα λίγα σχόλια που έγιναν στην διαβούλευση του νομοσχεδίου και αυτά μάλιστα ήταν για περιφερειακά ζητήματα. Επίσης, δεν έχει εγκολπώσει την σημαντική πείρα από τις προηγούμενες και τις άλλες Προεδρίες . Η ομάδα που εκπόνησε αυτό το νομοσχέδιο, είπε ο κ. Καζαμίας δεν φαίνεται να έχει συμβουλευτεί καθόλου, την εμπειρία άλλων Κρατών και ιδίως, πετυχημένων Προεδριών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο να αποφασίσει πώς θα οργανώσει το Γραφείο της Ελληνικής Προεδρίας. Ο τρόπος λειτουργίας του Γραφείου ανέφερε ο αγορητής της Πλεύσης Ελευθερίας αποπνέει έναν «δημοσιοϋπαλληλικό επαρχιωτισμό».
Η Επιτροπή αποφάσισε η δεύτερη συνεδρίαση με την ακρόαση φορέων να γίνει στις 10 το πρωί της Πέμπτης και στις 12 το μεσημέρι η επί των άρθρων συνεδρίαση του νομοσχεδίου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
