Ο Ζόραν Μαμντάνι, νεαρός εκπρόσωπος της αριστερής πτέρυγας του δημοκρατικού κόμματος, αποφασισμένος αντίπαλος του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, εξελέγη δήμαρχος της Νέας Υόρκης στην αναμέτρηση η οποία αναμφίβολα συγκέντρωνε τη μεγαλύτερη προσοχή στις τοπικές εκλογικές διαδικασίες που διεξήχθησαν χθες Τρίτη στις ΗΠΑ, που χαρακτηρίστηκε η πρώτη δοκιμασία του στις κάλπες αφότου άρχισε η δεύτερη θητεία του ρεπουμπλικάνου.
Ο 34χρονος, μέλος του τοπικού κοινοβουλίου, κέρδισε τον πρώην κυβερνήτη της πολιτείας, τον κεντρώο Άντριου Κουόμο, και τον ρεπουμπλικάνο υποψήφιο Κέρτις Σίλουα, σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ τα οποία βασίστηκαν στα πρώτα αποτελέσματα που δημοσιοποιήθηκαν από την εφορευτική επιτροπή· θα γίνει την 1η Ιανουαρίου ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της μεγαλύτερης μητρόπολης των ΗΠΑ.
Η υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ στον βασικό αντίπαλό του δεν αποδείχτηκε αρκετή στον πρώην κυβερνήτη της ομώνυμης πολιτείας. Ούτε η προσταγή του στους ψηφοφόρους να υψώσουν φράγμα στον μουσουλμάνο υποψήφιο.
«Οποιοσδήποτε εβραίος ψηφίσει τον Ζόραν Μαμντάνι (…) είναι ηλίθιος», ανέφερε, προσθέτοντας τρία θαυμαστικά, ο Αμερικανός πρόεδρος μέσω Truth Social, κατηγορώντας τον ενδιαφερόμενο πως «μισεί τους εβραίους».
Καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο αιρετός που εκπροσωπούσε τη συνοικία Κουίνς στο τοπικό κοινοβούλιο της Νέας Υόρκης δεχόταν επιθέσεις για την έντονη αντίθεσή του στην πολιτική της κυβέρνησης του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου. Παρέμεινε αμετακίνητος στις θέσεις του, ενώ ταυτόχρονα εξέφραζε την υποστήριξή του στην εβραϊκή κοινότητα της μεγαλούπολης.
Θριαμβευτής, προς γενική έκπληξη, στην εσωκομματική διαδικασία των δημοκρατικών τον Ιούνιο, ο Ζόραν Μαμντάνι ουδέποτε έκτοτε έπαψε να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, ακόμα και μετά την αποχώρηση από την κούρσα του απερχόμενου δημάρχου Έρικ Άνταμς, που τάχθηκε υπέρ του Άντριου Κουόμο.
Γεννημένος στην Ουγκάντα, παιδί οικογένειας διανοουμένων ινδικής καταγωγής, μετανάστης στις ΗΠΑ στα 7 του χρόνια, αμερικανός υπήκοος από το 2018, ο νεαρός πολιτικός, μέλος των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών της Αμερικής (DSA), έβαλε στο επίκεντρο της εκστρατείας του το μεγάλο κόστος ζωής στη μεγαλούπολη.
Αν και ο Ντόναλντ Τραμπ τον κατηγορεί ασταμάτητα πως είναι «κομμουνιστής», οι προτάσεις του – έλεγχος των τιμών των ενοικίων, ελεύθερη μετακίνηση με λεωφορεία, δωρεάν βρεφονηπιακοί σταθμοί – στη σοσιαλδημοκρατία παραπέμπουν μάλλον.
«Αποχαιρετισμός στην πολιτική του χθες»
Εξαιρετικά δημοφιλής μεταξύ των νέων, ο Ζόραν Μαμντάνι προσέλκυσε πολλούς που είχαν απομακρυνθεί από την αμερικανική πολιτική, «ψηφοφόρους αηδιασμένους με το status quo, που αναζητούσαν νέες προσωπικότητες», σχολίασε ο πολιτολόγος Κώστας Παναγόπουλος.
Ένδειξη του πόσο ισχυρό μαγνητισμό άσκησε αυτή η αναμέτρηση: στις 18:00, είχαν ψηφίσει 1,75 εκατ. κάτοικοι, έναντι 1,15 εκατ. στις δημοτικές εκλογές του 2021.
«Οδεύουμε να γράψουμε ιστορία (…) να απευθύνουμε αποχαιρετισμό στην πολιτική του χθες», είπε ο δημοκρατικός υποψήφιος σε δημοσιογράφους λίγη ώρα αφού ψήφισε στην Αστόρια, οχυρό του, στο Κουίνς.
«Αν γίνει δήμαρχος ο Ζόραν Μαμντάνι, ο Τραμπ θα τον κάνει μια μπουκιά», προεξόφλησε ο Άντριου Κουόμο, επιμένοντας, όπως σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, στην απειρία του αντιπάλου του.
Επανειλημμένα ο ρεπουμπλικάνος πρόεδρος απείλησε πως ο νεαρός δημοκρατικός θα μπει στο στόχαστρό του αν εκλεγεί, ότι θα εναντιωθεί στην καταβολή διαφόρων ομοσπονδιακών χρηματοδοτήσεων στη μεγαλούπολη.
Αλλά και στο εσωτερικό της δικής του παράταξης ο Ζόραν Μαμντάνι δεν υποστηρίχτηκε ακριβώς ομόφωνα. Διάφορες μορφές, με πιο εμβληματική αυτή του επικεφαλής της μειοψηφίας των δημοκρατικών στη Γερουσία Τσακ Σούμερ, δεν τον υποστήριξαν δημόσια.
Στην πολιτεία Νιού Τζέρζι, που γειτονεύει με τη Νέα Υόρκη, στην εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη κυβερνήτη κέρδισε η – πολύ πιο κεντρώα – δημοκρατική Μίκι Σέριλ, που ήταν αντιμέτωπη με τον ρεπουμπλικάνο επιχειρηματία Τζακ Τσαταρέλι.
Η πολιτεία αυτή θεωρείται οχυρό των δημοκρατικών την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο, ο Ντόναλντ Τραμπ στις πιο πρόσφατες προεδρικές εκλογές το 2024 έκλεισε αξιοσημείωτα την ψαλίδα της διαφοράς, κυρίως στο ισπανόφωνο τμήμα του εκλογικού σώματος.
Νοτιότερα, πάντα στην ανατολική ακτή, η πολιτεία Βιρτζίνια εξέλεξε για πρώτη φορά γυναίκα κυβερνήτρια, τη 46χρονη Άμπιγκεϊλ Σπάνμπεργκερ, πρώην πράκτορα της CIA, που κέρδισε τον ρεπουμπλικάνο Γουίνσομ Ερλ-Σίαρς.
Στην άλλη πλευρά της χώρας, στην Καλιφόρνια, στήθηκαν επίσης κάλπες, για την αναδιάταξη του εκλογικού χάρτη της πολιτείας, πρωτοβουλία που θα ευνοήσει το δημοκρατικό κόμμα, κατ’ εικόνα παρόμοιου εγχειρήματος τραμπιστών στο Τέξας.
«Η ελπίδα νίκησε την τυραννία»
Στην επινίκια ομιλία του, ο 34χρονος που θα γίνει την 1η Ιανουαρίου ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της μεγαλύτερης πόλης των ΗΠΑ έκρινε ακόμη ότι νίκησε «η ελπίδα την τυραννία» και ότι «αυτή την περίοδο πολιτικού ερέβους, η Νέα Υόρκη θα γίνει το φως».
Χαρακτήρισε εξάλλου «δεσπότη» τον πρόεδρο Τραμπ.
Προσάπτοντας προσωπικά στον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ την ευθύνη για την πολιτική κατά της μετανάστευσης που σημαδεύεται από ενίοτε πολύ βίαιες εφόδους, ο κ. Μαμντάνι τόνισε ότι «η Νέα Υόρκη θα παραμείνει πόλη μεταναστών» και ότι «για να φτάσει κανείς σε κάποιον από μας, πρέπει να περάσει από πάνω μας».
Την παραμονή της εκλογικής αναμέτρησης, ο ρεπουμπλικάνος κάλεσε τους πολίτες να ψηφίσουν τον βασικό αντίπαλό του, τον κεντρώο Άντριου Κουόμο – τον οποίο είχε κερδίσει ήδη ο κ. Μαμντάνι στην εσωκομματική διαδικασία των δημοκρατικών -, καθώς έκρινε πως ήταν «ικανός» να διαχειριστεί την πόλη τουλάχιστον 8,5 εκατ. κατοίκων.
«Αν ο κομμουνιστής υποψήφιος Ζόραν Μαμντάνι κερδίσει τις εκλογές και γίνει δήμαρχος της Νέας Υόρκης, είναι πολύ απίθανο να συνεχίσω να συνεισφέρω ομοσπονδιακά κεφάλαια» στην πόλη, «πέρα από τα ελάχιστα απαιτούμενα», προειδοποίησε ο πρόεδρος Τραμπ μέσω Truth Social.
Την ίδια την ημέρα της ψηφοφορίας, ο μεγιστάνας απευθύνθηκε στοχευμένα στους Εβραίους ψηφοφόρους, προτρέποντάς τους να μην ψηφίσουν τον δημοκρατικό πολιτικό, γνωστό διότι τάσσεται υπέρ της παλαιστινιακής υπόθεσης.
Απαντώντας ο κ. Μαμντάνι δεσμεύτηκε στην ομιλία μετά τη νίκη του ότι η δημαρχία του δεν θα εγκαταλείψει τον αγώνα «εναντίον της μάστιγας του αντισημιτισμού».
Ανέφερε επίσης ότι οι ένα εκατομμύριο και πλέον μουσουλμάνοι της Νέας Υόρκης θα έχουν θέση στους «διαδρόμους της εξουσίας».
Για άλλο ζήτημα που είχε ανησυχήσει μερίδα των ψηφοφόρων, μετά την έκκληση που είχε κάνει στο παρελθόν να «κοπεί η χρηματοδότηση» της αστυνομίας που είναι «ρατσιστική και κατά των ΛΟΑΤΚΙ», ο μελλοντικός δήμαρχος υποσχέθηκε να «εργαστεί χέρι με χέρι με τους αστυνομικούς που μειώνουν την εγκληματικότητα» και να «αγωνιστεί μετωπικά εναντίον των κρίσεων ψυχικής υγείας» και της αστεγίας.
Επιμένοντας στις κυριότερες υποσχέσεις της εκστρατείας του (έλεγχος των τιμών των ενοικίων, δωρεάν μετακινήσεις με τα λεωφορεία, δωρεάν παιδικοί σταθμοί), ο κ. Μαμντάνι έκρινε ότι έλαβε «εντολή για νέα μορφή πολιτικής, εντολή να κάνει προσιτή την πόλη» για τους κατοίκους της.
Ποιος είναι ο Ζόραν Μαμντάνι
Ο πρώην σύμβουλος πρόληψης κατασχέσεων και κάποτε ράπερ, γεννήθηκε στην Καμπάλα της Ουγκάντα από Ινδούς γονείς και έγινε Αμερικανός πολίτης το 2018, λίγο μετά την αποφοίτησή του από το κολέγιο.
Έζησε με την οικογένειά του για λίγο στο Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής, πριν μετακομίσει στη Νέα Υόρκη όταν ήταν 7 ετών.
Η μητέρα του Μίρα Νάιρ είναι βραβευμένη σκηνοθέτης, της οποίας το έργο περιλαμβάνει τις ταινίες «Monsoon Wedding», «The Namesake» και «Mississippi Masala». Ο πατέρας του, Μαχμούντ, είναι καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
Παντρεύτηκε τον Ράμα Ντουβάτζι, μια Συροαμερικανή καλλιτέχνη και ζουν στη γειτονιά Αστόρια του δήμου Κουίνς της πόλης.
Ο Μαμντάνι αποφοίτησε από το Κολλέγιο Bowdoin στο Μέιν, με πτυχίο στις αφρικανικές αφρικανικής και συνίδρυσε το παράρτημα Φοιτητές για τη Δικαιοσύνη στην Παλαιστίνη του κολεγίου του. Μετά το κολέγιο, εργάστηκε ως σύμβουλος πρόληψης κατασχέσεων στο Κουίνς, βοηθώντας τους κατοίκους να αποφύγουν την έξωση, μια δουλειά που λέει ότι τον ενέπνευσε να θέσει υποψηφιότητα για δημόσιο αξίωμα.
Είχε επίσης μια αξιοσημείωτη παράλληλη δραστηριότητα στην τοπική σκηνή χιπ χοπ, ραπάροντας με το ψευδώνυμο Young Cardamom και αργότερα Mr. Cardamom.
Πρώτη του εμπειρία στην τοπική πολιτική, ήταν η εργασία του σε εκστρατείες για δημοκρατικούς υποψηφίους στο Κουίνς και το Μπρούκλιν.
Εξελέγη για πρώτη φορά στη Συνέλευση της Νέας Υόρκης το 2020, εκθρονίζοντας έναν μακροχρόνιο δημοκρατικό για μια περιφέρεια του Κουίνς που καλύπτει την Αστόρια και τις γύρω γειτονιές. Έχει επανεκλεγεί εύκολα δύο φορές.
Το πιο αξιοσημείωτο νομοθετικό επίτευγμα του δημοκρατικού σοσιαλιστή ήταν η προώθηση ενός πιλοτικού προγράμματος που έκανε κάποια αστικά λεωφορεία δωρεάν για ένα χρόνο. Έχει επίσης προτείνει νομοθεσία που απαγορεύει σε μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς να «συμμετέχουν σε μη εξουσιοδοτημένη υποστήριξη της ισραηλινής εποικιστικής δραστηριότητας».
Υποστηρικτής των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων εδώ και πολύ καιρό, ο Μαμντάνι συνέχισε την αδιάκοπη κριτική του στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας.
Στις δηλώσεις του μετά την επικράτησή του, δεσμεύτηκε ότι υπό την ηγεσία του, το Δημαρχείο θα αντιταχθεί στον αντισημιτισμό.
Οι αντίπαλοι του Μαμντάνι, ιδιαίτερα ο Κουόμο, τον απέρριψαν ως θλιβερά απροετοίμαστο για τη διαχείριση των πολυπλοκοτήτων της διοίκησης της μεγαλύτερης πόλης της Αμερικής.
Αλλά ο Μαμντάνι χαρακτήρισε τη σχετική απειρία του ως πιθανό πλεονέκτημα, λέγοντας σε μια δημαρχιακή συζήτηση ότι είναι «περήφανος» που δεν έχει την «εμπειρία διαφθοράς, σκανδάλων και ντροπής» του Κουόμο.
«Θα ξυπνάω κάθε πρωί με έναν μόνο σκοπό: Να κάνω αυτή την πόλη καλύτερη για εσάς από ό,τι ήταν την προηγούμενη μέρα», υποσχέθηκε ο Μαμντάνι στους Νεοϋορκέζους στην ομιλία του για τη νίκη.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ και ΕΡΤ
