Παρά τη ρητορική του περί περιορισμού της κρατικής παρέμβασης και σπατάλης, ο Έλον Μασκ έχει επωφεληθεί σε τεράστιο βαθμό από κυβερνητικά κονδύλια. Σύμφωνα με ανάλυση της Washington Post, ο Μασκ έχει λάβει τουλάχιστον 38 δισεκατομμύρια δολάρια μέσω κρατικών συμβολαίων, επιδοτήσεων και δανείων – κεφάλαια που συνέβαλαν καθοριστικά στην ανέλιξή του ως ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο.
Η «διάσωση» της Tesla
Οι κρατικές χρηματοδοτήσεις προς τον Έλον Μασκ καλύπτουν μια περίοδο σχεδόν 20 ετών και ξεκίνησαν από τότε που ανέλαβε διευθύνων σύμβουλος της Tesla.
Το 2008, όταν η Tesla αντιμετώπιζε σοβαρή έλλειψη μετρητών, ο Μασκ πάλεψε σκληρά για να εξασφαλίσει ένα χαμηλότοκο δάνειο από το υπουργείο Ενέργειας, πραγματοποιώντας καθημερινές ενημερώσεις με στελέχη της εταιρείας σχετικά με τη γραφειοκρατία και αφιερώνοντας ώρες σε συζητήσεις με κυβερνητικούς υπαλλήλους.
Όταν διαπιστώθηκε ότι η Tesla δεν διέθετε μια κρίσιμη πιστοποίηση από την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος, που ήταν απαραίτητη για την έγκριση του δανείου, ο Μασκ παρενέβη προσωπικά, ζητώντας από την τότε διοικητή της υπηρεσίας, Λίζα Τζάκσον, να διευθετήσει το ζήτημα.
Τα πανάκριβα συμβόλαια
Περισσότερα από τα δύο τρίτα των κυβερνητικών κεφαλαίων που έχουν εγκριθεί για τις επιχειρήσεις του Έλον Μασκ αφορούν την τελευταία πενταετία.
Το 2024 μόνο, οι ομοσπονδιακές και τοπικές κυβερνήσεις δεσμεύτηκαν για τουλάχιστον 6,3 δισεκατομμύρια δολάρια στις εταιρείες του. Το συνολικό ποσό είναι πιθανότατα μεγαλύτερο, καθώς η ανάλυση περιλαμβάνει μόνο τις δημόσια διαθέσιμες συμβάσεις και όχι απόρρητες συμφωνίες στον τομέα της άμυνας και των πληροφοριών.
Η SpaceX έχει αναπτύξει κατασκοπευτικούς δορυφόρους για το National Reconnaissance Office, τον οργανισμό δορυφορικής κατασκοπείας του Πενταγώνου, με τη Wall Street Journal να εκτιμά την αξία της σχετικής σύμβασης σε 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια.
Συνολικά, η Washington Post εντόπισε τουλάχιστον 52 τρέχουσες συμβάσεις με επτά διαφορετικές κυβερνητικές υπηρεσίες, όπως η NASA, το Υπουργείο Άμυνας και η Διοίκηση Γενικών Υπηρεσιών, που δυνητικά μπορούν να αποφέρουν στις εταιρείες του Μασκ επιπλέον 11,8 δισεκατομμύρια δολάρια τα επόμενα χρόνια.
Η SpaceX λαμβάνει το μεγαλύτερο μερίδιο των κρατικών κονδυλίων, κυρίως από τη NASA και το Υπουργείο Άμυνας, ενώ η Tesla έχει εξασφαλίσει 11,4 δισεκατομμύρια δολάρια σε ρυθμιστικές πιστώσεις, καθώς και σημαντική ενίσχυση από την ομοσπονδιακή φορολογική πίστωση ύψους 7.500 δολαρίων για ηλεκτρικά οχήματα. Παρότι ο Μασκ έχει ζητήσει να καταργηθεί αυτή η πίστωση, ισχυριζόμενος ότι οι ανταγωνιστές του τη χρειάζονται περισσότερο από την Tesla, η εταιρεία του έχει επωφεληθεί σημαντικά από αυτήν.
Η αμοιβαία σχέση κράτους – Έλον Μασκ
Παρόλο που ο Μασκ έχει δεχτεί κρατική στήριξη, οι επιχειρήσεις του έχουν επίσης συμβάλει σε κυβερνητικούς στόχους, όπως η εξερεύνηση του διαστήματος και η επέκταση των ηλεκτρικών οχημάτων.
«Δεν έχει εξαρτηθεί κάθε επιχειρηματίας αυτής της κλίμακας τόσο πολύ από ομοσπονδιακά χρήματα – σίγουρα όχι η Nvidia, η Microsoft, η Amazon ή η Meta», σημειώνει ο Jeffrey Sonnenfeld, καθηγητής στη Σχολή Διοίκησης του Yale.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της κρατικής υποστήριξης ήταν το δάνειο ύψους 465 εκατομμυρίων δολαρίων από το υπουργείο Ενέργειας το 2010, το οποίο επέτρεψε στην Tesla να σχεδιάσει και να συναρμολογήσει το Model S, καθώς και να αποκτήσει το εργοστάσιο της στο Fremont της Καλιφόρνια. Έξι μήνες αργότερα, η Tesla εισήχθη στο χρηματιστήριο, σηματοδοτώντας την αρχή της θεαματικής της ανόδου.
