Με μια σειρά ανακοινώσεων από το Οβάλ Γραφείο, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, παρουσίασεένα νέο σχέδιο διπλής κατεύθυνσης για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, στέλνοντας σαφές μήνυμα προς τη Μόσχα και τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Η νέα στρατηγική περιλαμβάνει την ενίσχυση της Ουκρανίας με προηγμένα αμερικανικά όπλα – μέσω αγορών από ευρωπαϊκές χώρες – καθώς και την απειλή επιβολής «δευτερογενών» κυρώσεων, εάν δεν επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία εντός 50 ημερών. Ο ίδιος ο Τραμπ παραδέχθηκε πως έχει απογοητευθεί βαθιά από τον Ρώσο πρόεδρο, τον οποίο κατηγόρησε για την αθέτηση επανειλημμένων διαβεβαιώσεων περί ειρήνης.
«Νόμιζα ότι είχαμε συμφωνήσει τέσσερις φορές, αλλά κάθε φορά συνεχιζόταν ο πόλεμος», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ευρωπαϊκή «γέφυρα» για τα αμερικανικά όπλα
Η νέα συμφωνία προβλέπει την αγορά όπλων από ευρωπαϊκές χώρες – όπως η Γερμανία, η Δανία, η Σουηδία, η Νορβηγία και η Φινλανδία – οι οποίες θα τα μεταβιβάσουν στην Ουκρανία. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, αποκάλεσε τη συμφωνία «game-changer», ενώ ο Τραμπ εμφανίστηκε εντυπωσιασμένος από τη διάθεση της Ευρώπης να συμβάλει ενεργά.
«Η Ευρώπη έχει πολύ περισσότερο πάθος για αυτόν τον πόλεμο απ’ ό,τι πίστευα στην αρχή», δήλωσε.
Σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, το σχέδιο στοχεύει να παρακάμψει την άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στις παραδόσεις όπλων, ώστε ο Τραμπ να διατηρήσει την προεκλογική του δέσμευση για μείωση της αμερικανικής ανάμειξης στον πόλεμο, χωρίς να στερήσει ουσιαστική στήριξη από το Κίεβο.
Το επίκεντρο των παραδόσεων αφορά τα αμερικανικά αντιαεροπορικά συστήματα Patriot, που θεωρούνται κρίσιμα για την άμυνα των ουκρανικών πόλεων από τους ρωσικούς πυραύλους. Η Ουκρανία έχει ζητήσει τουλάχιστον 10 νέα συστήματα. Εκτός από τους Patriot, η συμφωνία προβλέπει και άλλα αμυντικά – και εν δυνάμει επιθετικά – όπλα, όπως πυραύλους μικρού και μεσαίου βεληνεκούς και πυρομαχικά Howitzer.
«Όλα τα όπλα είναι και αμυντικά και επιθετικά. Οι Patriots είναι απαραίτητοι, αλλά δεν αποκλείεται και η αποστολή άλλων οπλικών συστημάτων», δήλωσε ο Αμερικανός πρέσβης στο ΝΑΤΟ, Ματ Γουίτακερ.
Οικονομικός εκβιασμός στη Ρωσία – και όχι μόνο
Παράλληλα με τη στρατιωτική στήριξη, ο Τραμπ ανακοίνωσε αυστηρές εμπορικές κυρώσεις, εάν δεν επιτευχθεί ειρήνη σε διάστημα 50 ημερών. Οι κυρώσεις περιλαμβάνουν δασμούς 100% στις εισαγωγές από τη Ρωσία και «δευτερογενείς κυρώσεις» σε χώρες που συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο – στο στόχαστρο κυρίως η Ινδία και η Κίνα.
«Είναι δασμοί, αλλά θα τους έλεγα δευτερογενείς κυρώσεις. Αυτό θα πλήξει δραστικά τη ρωσική οικονομία», υπογράμμισε ο Γουίτακερ.
Ο Τραμπ φάνηκε αποφασισμένος να πιέσει προσωπικά τον Πούτιν, τονίζοντας πως παρά τις φιλικές τους συνομιλίες, δεν εμπιστεύεται πλέον τις προθέσεις του Ρώσου προέδρου.
«Είναι φιλικές οι συνομιλίες μας, αλλά κάθε βράδυ πέφτουν πύραυλοι. Αυτός ξεγέλασε τον Κλίντον, τον Μπους, τον Ομπάμα και τον Μπάιντεν — αλλά όχι εμένα», τόνισε με ένταση.
Θετική η αντίδραση Ζελένσκι
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαιρέτισε θετικά τη νέα προσέγγιση του Τραμπ, σημειώνοντας πως είχαν μια «πολύ καλή συνομιλία». Ευχαρίστησε τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και τη Νορβηγία για τις πρωτοβουλίες ενίσχυσης της ουκρανικής άμυνας και ανέφερε πως η Ουκρανία εργάζεται για «διαρκή ειρήνη και πραγματική ασφάλεια».
«Είναι η Ρωσία που δεν είναι έτοιμη. Είναι η Ρωσία που πρέπει να εξαναγκαστεί. Και αυτό ακριβώς γίνεται», έγραψε στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter).
Επιταχύνει η Ευρώπη – «κλειδί» η παρουσία των Patriots
Η νέα συμφωνία επιταχύνει την αποστολή όπλων, καθώς ο εξοπλισμός που ήδη βρίσκεται σε ευρωπαϊκό έδαφος μπορεί να φτάσει ταχύτερα στην Ουκρανία. Παράλληλα, η Ουάσιγκτον υπολογίζει και σε οικονομικά οφέλη, αφού κάθε σύστημα Patriot κοστίζει περίπου 1 δισ. δολάρια.
Η σύμπραξη ΗΠΑ–Ευρώπης για την υποστήριξη της Ουκρανίας φαίνεται να κλείνει τη ρητορική απόσταση που είχε δημιουργηθεί μετά την εκλογή Τραμπ, όταν η συνέχιση της αμερικανικής βοήθειας φαινόταν αμφίβολη.
Οι εξελίξεις δείχνουν μια σαφή στροφή της Ουάσιγκτον – όχι μόνο προς την αναγνώριση της ρωσικής απειλής, αλλά και προς μια περισσότερο δομημένη, έμμεση αλλά αποφασιστική υποστήριξη της Ουκρανίας.
