Οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ουκρανίας ανέφεραν σε κοινή ανακοίνωσή τους που δημοσιοποιήθηκε από τον Λευκό Οίκο ότι ενδεχόμενη συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία «πρέπει να σέβεται απόλυτα την εθνική κυριαρχία» του Κιέβου, μετά τις συνομιλίες που διεξήγαγαν κατά τη διάρκεια της ημέρας αμερικανοί, ουκρανοί και ευρωπαίοι αξιωματούχοι στη Γενεύη.
Η αμερικανική προεδρία εξήρε τις συνομιλίες στην Ελβετία, παρόντος του επικεφαλής της διπλωματίας των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, κάνοντας λόγο για «σημαντικό βήμα μπροστά» προς την επίλυση της σύγκρουσης η οποία μαίνεται από τον Φεβρουάριο του 2022.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Ρούμπιο διαβεβαίωσε μετά τις συνομιλίες ότι αισθάνεται «πολύ αισιόδοξος» για την πιθανότητα σύναψης συμφωνίας «πολύ γρήγορα».
Οι συνομιλίες στη Γενεύη, που επισήμως ολοκληρώθηκαν χθες βράδυ, διεξήχθησαν με βάση σχέδιο 28 σημείων του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για να λάβει τέλος η ένοπλη σύρραξη των τελευταίων σχεδόν τεσσάρων χρόνων, με έναυσμα τη ρωσική στρατιωτική εισβολή στην ουκρανική επικράτεια την 24η Φεβρουαρίου 2022.
«Οι συνομιλίες ήταν πολύ παραγωγικές, επικεντρωμένες και με σεβασμό, υπογραμμίζοντας την κοινή δέσμευση για την επίτευξη δίκαιης και διαρκούς ειρήνης», αναφέρει το κείμενο που δημοσιοποιήθηκε από την αμερικανική προεδρία και χαρακτηρίζεται «κοινή» δήλωση με την ουκρανική αντιπροσωπεία στη Γενεύη.
Τα μέρη «επαναβεβαιώνουν ότι οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία θα πρέπει να σέβεται πλήρως την εθνική κυριαρχία της Ουκρανίας», συνεχίζει το κείμενο, διευκρινίζοντας ότι η Ουάσιγκτον και το Κίεβο «συνέταξαν νέα εκδοχή» του «πλαισίου (συμφωνίας) ειρήνης», «επικαιροποιημένη» και «επεξεργασμένη».
Ο ουκρανός διαπραγματευτής Αντρίι Γέρμακ, δεξί χέρι του ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έκανε επίσης λόγο στη Γενεύη για «πολύ καλή πρόοδο» στις συνομιλίες, ενώ ο ίδιος ο ουκρανός πρόεδρος είπε πως η νέα εκδοχή πλέον αντανακλά «την πλειονότητα των προτεραιοτήτων-κλειδιών» του Κιέβου.
Ο κ. Τραμπ είχε δώσει προθεσμία ως την 27η Νοεμβρίου στον κ. Ζελένσκι για να απαντήσει, προτού πει προχθές Σάββατο ότι το σχέδιο δεν ήταν η «τελευταία προσφορά» του.
Η αρχική εκδοχή του εγγράφου συνάντησε αντίσταση στο Κίεβο και από πλευράς ευρωπαίων συμμάχων του, που πήγαν χθες στη Γενεύη για να αποτρέψουν εξαναγκασμό της Ουκρανίας να συνθηκολογήσει, σημειώνει το Γαλλικό Πρακτορείο.
Το σχέδιο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:
Απόσυρση ουκρανικών στρατευμάτων από μέρος του Ντονέτσκ που ελέγχουν σήμερα.
Αποδοχή de facto ρωσικού ελέγχου σε Ντονέτσκ, Λουχάνσκ και Κριμαία.
Πάγωμα των συνόρων στις περιοχές Χερσώνα και Ζαπορίζια κατά μήκος των τρεχουσών γραμμών μάχης.
Περιορισμό των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων σε 600.000 στρατιώτες (από περίπου 880.000 σήμερα).
Μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, με αντάλλαγμα «αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας».
Προσδοκία ότι η Ρωσία δεν θα εισβάλει σε γειτονικές χώρες και ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί περαιτέρω.
Επανένταξη της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία, με άρση κυρώσεων και πιθανή επιστροφή στην G7.
Η διορία του Τραμπ στον Ζελένσκι
Ο Πρόεδρος Τραμπ έδωσε στην Ουκρανία περιθώριο μέχρι την Πέμπτη για να δεχθεί τις προτάσεις, αν και ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται για «τελική προσφορά».
Ο Ρούμπιο εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι η συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί «σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα».
Νωρίτερα, ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι η Ουκρανία δεν είχε εκφράσει ευγνωμοσύνη για τις αμερικανικές προσπάθειες στον πόλεμο, προκαλώντας τους Ουκρανούς αξιωματούχους να τονίσουν την ευγνωμοσύνη τους προς τον Αμερικανό πρόεδρο για τη στήριξή του.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συμμετείχαν στις συνομιλίες μετά την εκπόνηση μιας τροποποιημένης έκδοσης του αμερικανικού σχεδίου, που αντέτεινε στις προτεινόμενες περιοριστικές ρυθμίσεις για τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και αμφισβήτησε τις εδαφικές παραχωρήσεις.
Η πρόταση της Ευρώπης για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία
Η Ευρώπη παρουσίασε τη δική της, πιο φιλική προς το Κίεβο πρόταση, η οποία προβλέπει ότι οι διαπραγματεύσεις για τα εδάφη θα ξεκινήσουν μετά την κατάπαυση του πυρός και θα βασιστούν στην υπάρχουσα γραμμή επαφής. Η ευρωπαϊκή προσέγγιση δεν ζητά από την Ουκρανία να αποχωρήσει από τις πόλεις της Ανατολικής Ουκρανίας και δεν αποκλείει την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, αναγνωρίζοντας όμως ότι δεν υπάρχει διεθνής συναίνεση.
Η πρόταση περιλαμβάνει, επίσης, τον έλεγχο του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), με τη διαχείριση της ενέργειας να μοιράζεται ισομερώς μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, ενώ ο στρατός της Ουκρανίας θα περιοριστεί σε 800.000 στρατιώτες σε καιρό ειρήνης – περισσότερους από το όριο που προέβλεπε το αμερικανικό σχέδιο. Τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, ενώ σε περίπτωση «βιώσιμης ειρήνης» οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα μειωθούν σταδιακά και η χώρα θα επανενταχθεί στην ομάδα G8.
Οι «κόκκινες» γραμμές του Ζελένσκι
Η ουκρανική κυβέρνηση ξεκαθαρίζει ότι:
Δεν θα νομιμοποιήσει τον ρωσικό έλεγχο στις περιοχές Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνας και Ζαπορίζια.
Τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν παγωμένα έως την πλήρη αποζημίωση.
Η Ουκρανία απαιτεί ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας και διατηρεί ανοικτή τη δυνατότητα συνέχισης της ευρωατλαντικής πορείας της.
Ο Ζελένσκι τόνισε ότι η Ουκρανία δεν θα παραχωρήσει εδάφη μόνο για μια προσωρινή ανακωχή, επιδιώκοντας μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη.
Στην Ουάσιγκτον ο Ζελένσκι για συνάντηση με Τραμπ μέσα στην εβδομάδα
Εντωμεταξύ, αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Ουκρανίας συζητούν το ενδεχόμενο επίσκεψης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον ακόμη και μέσα στην εβδομάδα.
Στόχος για τον Ουκρανό πρόεδρο είναι να συζητήσει το ειρηνευτικό σχέδιο με τον Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με δύο πηγές στο Reuters.
Μία από τις πηγές είπε ότι η βασική ιδέα ήταν ο Τραμπ και ο Ζελένσκι να συζητήσουν τα πιο ευαίσθητα ζητήματα που έχουν τεθεί από τις ΗΠΑ στην πρόταση, όπως το θέμα των εδαφών. Δεν υπάρχει επιβεβαιωμένη ημερομηνία προς το παρόν, ανέφερε η πηγή.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP
