Σε συμφωνία-ορόσημο κατέληξαν τα ξημερώματα οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εγκρίνοντας ομόφωνα τη χορήγηση δανείου ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουκρανία για τη διετία 2026-2027. Η απόφαση ελήφθη στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και προβλέπει ότι η χρηματοδότηση θα προέλθει από δανεισμό της ΕΕ στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, με εγγύηση τον κοινοτικό προϋπολογισμό.
Την εξέλιξη επιβεβαίωσε με ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, τονίζοντας ότι η Ένωση τήρησε τη δέσμευσή της απέναντι στο Κίεβο. Όπως ανέφερε, η έγκριση του πακέτου των 90 δισ. ευρώ αποτελεί έμπρακτη στήριξη σε μια περίοδο κατά την οποία η Ουκρανία δοκιμάζεται τόσο δημοσιονομικά όσο και στρατιωτικά λόγω της συνεχιζόμενης ρωσικής εισβολής.
We have a deal.
Decision to provide 90 billion euros of support to Ukraine for 2026-27 approved.
We committed, we delivered.
— António Costa (@eucopresident) December 19, 2025
Παρά την τελική συμφωνία, οι ηγέτες δεν κατάφεραν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους ως προς την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας. Το συγκεκριμένο σχέδιο προσέκρουσε σε νομικές και πολιτικές ενστάσεις, οδηγώντας τελικά στην εγκατάλειψή του, τουλάχιστον προς το παρόν. Ωστόσο, η ανάγκη να σταλεί σαφές μήνυμα ενότητας και αποφασιστικότητας οδήγησε στην υιοθέτηση της λύσης του κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού.
Οι διαβουλεύσεις μόνο εύκολες δεν ήταν. Καθ’ όλη τη διάρκεια της Συνόδου, τα σενάρια άλλαζαν διαρκώς, με νέες προτάσεις να εμφανίζονται και να αποσύρονται υπό το βάρος αντιδράσεων από διαφορετικά κράτη-μέλη. Παρά τις αλλεπάλληλες ανατροπές, κοινός παρονομαστής παρέμεινε η βούληση όλων να αποφευχθεί ένα αδιέξοδο που θα εξέπεμπε μήνυμα πολιτικής αδυναμίας της ΕΕ.
Κομβικό ρόλο στις καθυστερήσεις διαδραμάτισε το Βέλγιο, όπου εδρεύει η Euroclear και φυλάσσεται το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Οι βελγικές αρχές ζήτησαν σαφείς και πλήρεις εγγυήσεις από τους εταίρους τους για πιθανές νομικές ή οικονομικές επιπτώσεις σε περίπτωση ρωσικών αντιποίνων. Παρά τις διαβεβαιώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τις προσπάθειες για κοινή ανάληψη κινδύνων, οι συνομιλίες «κόλλησαν» στις λεπτομέρειες των εγγυήσεων, με αποτέλεσμα το συγκεκριμένο σχέδιο να παγώσει.
Σε αυτό το κλίμα, κέρδισε έδαφος η λύση ενός προσωρινού «δανείου-γέφυρα», βασισμένου στον μηχανισμό του δημοσιονομικού περιθωρίου του κοινοτικού προϋπολογισμού, το λεγόμενο budget headroom. Πρόκειται για έναν μηχανισμό που επιτρέπει στην ΕΕ να αντλεί κεφάλαια από τις αγορές με ευνοϊκούς όρους, αξιοποιώντας το περιθώριο μεταξύ του ανώτατου ορίου ιδίων πόρων και των πραγματικών δαπανών του προϋπολογισμού.
Το δημοσιονομικό αυτό «μαξιλάρι» λειτουργεί ως εγγύηση για την έκδοση ευρωπαϊκών ομολόγων, διασφαλίζοντας ότι, σε περίπτωση ανάγκης, η αποπληρωμή θα καλυφθεί από μελλοντικές συνεισφορές των κρατών-μελών. Χάρη στην υψηλή πιστοληπτική αξιολόγηση της ΕΕ, ο δανεισμός γίνεται με χαμηλό κόστος, επιτρέποντας τη διοχέτευση σημαντικών ποσών προς τρίτες χώρες, όπως η Ουκρανία, χωρίς άμεση επιβάρυνση των εθνικών προϋπολογισμών.
Σύμφωνα με το προσχέδιο των Συμπερασμάτων που διέρρευσε πριν από την ολοκλήρωση της Συνόδου, το δάνειο των 90 δισ. ευρώ συνοδεύεται από ρητές διαβεβαιώσεις ότι δεν θα δημιουργήσει πρόσθετες οικονομικές υποχρεώσεις για κράτη-μέλη που είχαν εκφράσει επιφυλάξεις, όπως η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία. Η πρόβλεψη αυτή θεωρείται καθοριστική για την επίτευξη της απαιτούμενης ομοφωνίας.
Παρά την έντονη διαπραγματευτική πίεση, η πολιτική βούληση για λύση παρέμεινε ισχυρή. Πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες υπογράμμισαν ότι η στήριξη της Ουκρανίας αποτελεί στρατηγική επιλογή για την ασφάλεια της Ευρώπης. Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση του Πολωνού πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος συνόψισε το δίλημμα λέγοντας πως η Ευρώπη καλείται να επιλέξει «χρήματα σήμερα ή αίμα αύριο».
Αποφασισμένη εμφανίστηκε και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία ξεκαθάρισε ότι δεν προτίθεται να αποχωρήσει από τις Βρυξέλλες χωρίς συμφωνία. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Αντόνιο Κόστα διαβεβαίωσε ότι οι εργασίες της Συνόδου θα συνεχίζονταν μέχρι να επιτευχθεί αποτέλεσμα.
Πέραν της Ουκρανίας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε συμπεράσματα για μια ευρεία ατζέντα διεθνών και ευρωπαϊκών ζητημάτων. Στο επίκεντρο βρέθηκε η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, με έμφαση στη Γάζα, τη λύση των δύο κρατών και την ανάγκη παροχής άμεσης ανθρωπιστικής βοήθειας, καθώς και η καταδίκη της βίας στη Δυτική Όχθη. Αντίστοιχες αναφορές έγιναν για τον Λίβανο και τη Συρία, με στόχο την αποκλιμάκωση και τη σταθερότητα.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε επίσης στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια, με τους ηγέτες να καταδικάζουν τις υβριδικές επιθέσεις κατά της ΕΕ και να χαρακτηρίζουν τον πόλεμο στην Ουκρανία υπαρξιακή πρόκληση. Παράλληλα, συζητήθηκαν το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, η διεύρυνση της Ένωσης, η μετανάστευση, η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και η ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής ανθεκτικότητας σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον.
Συντακτική ομάδα Oknews
