Σε κλίμα έντονης δυσαρέσκειας βρίσκονται οι σχέσεις μεταξύ του Λευκού Οίκου και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, με Αμερικανούς αξιωματούχους να αποκαλύπτουν υπό το καθεστώς της ανωνυμίας στην ιστοσελίδα Axios ότι η αμερικανική κυβέρνηση είναι «ενοχλημένη» με τις πρόσφατες κινήσεις του Ισραήλ. Οι ίδιες πηγές υποστηρίζουν πως εστάλη αυστηρό ιδιωτικό μήνυμα στον Νετανιάχου, τονίζοντας ότι η εξόντωση κορυφαίου στρατιωτικού διοικητή της Χαμάς το Σαββατοκύριακο συνιστά σαφή παραβίαση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός που είχε επιτευχθεί με τη μεσολάβηση του Ντόναλντ Τραμπ από τον Οκτώβριο.
Η οργισμένη αντίδραση της αμερικανικής κυβέρνησης εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αυξανόμενων εντάσεων μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και της κυβέρνησης Νετανιάχου. Οι διαφωνίες αφορούν τόσο την επόμενη φάση της συμφωνίας που στοχεύει στον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα όσο και τη γενικότερη περιφερειακή πολιτική που ακολουθεί το Ισραήλ στη Μέση Ανατολή.
Σύμφωνα με τους ίδιους αξιωματούχους, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ και ο σύμβουλος του Τραμπ και γαμπρός του Τζάρεντ Κούσνερ είναι ιδιαίτερα εκνευρισμένοι με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό. Η κατάσταση αναμένεται να συζητηθεί κατά την προγραμματισμένη συνάντηση του Νετανιάχου με τον Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο στις 29 Δεκεμβρίου, όπου οι δύο ηγέτες θα έχουν την ευκαιρία να διευθετήσουν τις εκκρεμότητές τους.
Το Σάββατο, το Ισραήλ πραγματοποίησε στοχευμένο πλήγμα και σκότωσε τον Ραέντ Σαάντ, υπαρχηγό της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς και έναν από τους φερόμενους ως αρχιτέκτονες των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου 2023. Η επιχείρηση στην Πόλη της Γάζας κόστισε συνολικά τη ζωή σε τέσσερις ανθρώπους. Αμερικανοί αξιωματούχοι διαμαρτυρήθηκαν έντονα για το γεγονός ότι η ισραηλινή κυβέρνηση δεν ενημέρωσε ούτε διαβουλεύθηκε με τις ΗΠΑ πριν από το πλήγμα, παραβιάζοντας τη διαδικασία συντονισμού που είχε συμφωνηθεί.
Ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος περιέγραψε το περιεχόμενο του μηνύματος του Λευκού Οίκου προς τον Νετανιάχου με ξεκάθαρους όρους: «Το μήνυμα ήταν: “Αν θέλεις να καταστρέψεις τη φήμη σου και να δείξεις ότι δεν τηρείς συμφωνίες, προχώρα. Αλλά δεν θα σου επιτρέψουμε να καταστρέψεις τη φήμη του προέδρου Τραμπ, αφού εκείνος μεσολάβησε για τη συμφωνία στη Γάζα”». Το μήνυμα αυτό αντικατοπτρίζει την ανησυχία του Λευκού Οίκου ότι οι ενέργειες του Ισραήλ μπορεί να υπονομεύσουν την αξιοπιστία του Τραμπ ως διαμεσολαβητή.
Από την πλευρά του, Ισραηλινός αξιωματούχος επιβεβαίωσε ότι ο Λευκός Οίκος ήταν δυσαρεστημένος, υποστηρίζοντας ωστόσο ότι το μήνυμα ήταν πιο ήπιο και ότι «ορισμένες αραβικές χώρες» είναι εκείνες που θεωρούν την ενέργεια παραβίαση της εκεχειρίας. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι διαψεύδουν αυτήν την εκδοχή, τονίζοντας ότι ο Λευκός Οίκος ήταν κατηγορηματικός ότι το Ισραήλ παραβίασε τη συμφωνία.
Το Ισραήλ από την πλευρά του ενημέρωσε την κυβέρνηση Τραμπ ότι η Χαμάς ήταν εκείνη που παραβίασε πρώτη τη συμφωνία, επιτιθέμενη σε στρατιώτες και επαναλαμβάνοντας τη λαθραία διακίνηση όπλων. «Η εξόντωση του Ραέντ Σαάντ, ενός αρχιτρομοκράτη που εργαζόταν καθημερινά για να παραβιάζει τη συμφωνία και να αναζωπυρώνει τις συγκρούσεις, πραγματοποιήθηκε ως απάντηση σε αυτές τις παραβιάσεις και είχε στόχο να διασφαλίσει τη συνέχιση της κατάπαυσης του πυρός» δήλωσε ο Ισραηλινός αξιωματούχος, δικαιολογώντας την επιχείρηση. Ο Λευκός Οίκος και η ισραηλινή πρεσβεία στην Ουάσινγκτον αρνήθηκαν να σχολιάσουν επίσημα το περιστατικό.
Το τελευταίο επεισόδιο εντάσεων αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης σειράς διαφωνιών μεταξύ του Λευκού Οίκου και της κυβέρνησης Νετανιάχου. Στη Συρία, η κυβέρνηση Τραμπ θεωρεί ότι οι διασυνοριακές επιθέσεις του Ισραήλ υπονομεύουν τις αμερικανικές προσπάθειες στήριξης της de facto κυβέρνησης Αλ Σάρα για τη σταθεροποίηση της χώρας και δυσχεραίνουν τον στόχο επίτευξης νέας συμφωνίας ασφάλειας μεταξύ Συρίας και Ισραήλ. Ο Αμερικανός απεσταλμένος Τομ Μπάρακ επισκέπτεται το Ισραήλ τη Δευτέρα για συνομιλίες με τον Νετανιάχου σχετικά με το κρίσιμο αυτό ζήτημα.
Στη Δυτική Όχθη, ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος και πηγή με γνώση του θέματος αναφέρουν ότι ο Λευκός Οίκος ανησυχεί ολοένα και περισσότερο για την αυξανόμενη βία των Ισραηλινών εποίκων κατά Παλαιστινίων. Οι Αμερικανοί εκτιμούν ότι οι ισραηλινές πολιτικές δημιουργούν ένα κλίμα που υπονομεύει τις προσπάθειες της Ουάσινγκτον να επεκτείνει τις Συμφωνίες του Αβραάμ, ιδιαίτερα με τη Σαουδική Αραβία, η οποία αποτελεί στρατηγικό στόχο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
«Οι ΗΠΑ δεν ζητούν από τον Νετανιάχου να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του Ισραήλ. Του ζητούμε να μην προχωρά σε κινήσεις που, στον αραβικό κόσμο, εκλαμβάνονται ως προκλήσεις» δήλωσε χαρακτηριστικά Αμερικανός αξιωματούχος, επιχειρώντας να διευκρινίσει τη θέση της Ουάσινγκτον.
Στη Γάζα, ο Λευκός Οίκος θεωρεί ότι ο Νετανιάχου ενεργεί κοντόφθαλμα σε πολλά ζητήματα, ιδίως όσον αφορά τη μετάβαση στη δεύτερη φάση της ειρηνευτικής συμφωνίας, η οποία προβλέπει περαιτέρω αποχώρηση ισραηλινών στρατευμάτων από την περιοχή. Ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να είπε στον Νετανιάχου σε πρόσφατη τηλεφωνική συνομιλία τους ότι πρέπει να είναι «καλύτερος εταίρος» στο ζήτημα της Γάζας. «Ο Στιβ και ο Τζάρεντ είναι εξοργισμένοι με την ισραηλινή ακαμψία σε σειρά ζητημάτων που αφορούν τη Γάζα» ανέφερε Αμερικανός αξιωματούχος, αναφερόμενος στους Γουίτκοφ και Κούσνερ, οι οποίοι διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην περιφερειακή πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ.
Σε ευρύτερο επίπεδο, ο Λευκός Οίκος επιδιώκει να αφήσει πίσω του τον πόλεμο στη Γάζα και να επικεντρωθεί στην αποκατάσταση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και αραβικού κόσμου, καθώς και στην επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ σε περισσότερες χώρες της περιοχής. Ωστόσο, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, ηγέτες της Μέσης Ανατολής διακατέχονται από βαθιά δυσπιστία απέναντι στον Νετανιάχου και διατυπώνουν ευρείες αντιρρήσεις για οποιαδήποτε συνεννόηση μαζί του.
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι η αμερικανική προσπάθεια να βοηθήσει τον Νετανιάχου να οργανώσει συνάντηση με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι έχει συναντήσει έντονη αιγυπτιακή αντίδραση και απόρριψη. Ο Νετανιάχου και ο Σίσι δεν έχουν μιλήσει από τη στιγμή που ξεκίνησε ο πόλεμος στη Γάζα, καταδεικνύοντας το βάθος της κρίσης εμπιστοσύνης. «Ο Νετανιάχου έχει μετατραπεί τα τελευταία δύο χρόνια σε παγκόσμιο παρία. Θα έπρεπε να αναρωτηθεί γιατί ο Σίσι αρνείται να τον συναντήσει και γιατί, πέντε χρόνια μετά τις Συμφωνίες του Αβραάμ, δεν έχει ακόμη προσκληθεί να επισκεφθεί τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα» δήλωσε με οξύτητα Αμερικανός αξιωματούχος.
«Η κυβέρνηση Τραμπ καταβάλλει τεράστιες προσπάθειες για να διορθώσει την κατάσταση. Αν όμως ο Νετανιάχου δεν θέλει να κάνει τα βήματα που απαιτούνται για την αποκλιμάκωση, δεν πρόκειται να σπαταλήσουμε τον χρόνο μας προσπαθώντας να επεκτείνουμε τις Συμφωνίες του Αβραάμ» κατέληξε ο αξιωματούχος, θέτοντας ουσιαστικά τελεσίγραφο στον Ισραηλινό πρωθυπουργό και προειδοποιώντας ότι η υπομονή της Ουάσινγκτον έχει όρια.
Επιμέλεια: Συντακτική ομάδα
