Καθώς οι συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία εντείνονται, στο επίκεντρο κάθε μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας βρίσκεται ένα ζήτημα-κλειδί: η παροχή ουσιαστικών εγγυήσεων ασφαλείας προς την Ουκρανία. Πρόκειται για μια ρήτρα που θα αποσκοπεί στην αποτροπή νέας ρωσικής επίθεσης μετά την επίτευξη ειρήνης.
Μέχρι σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποφύγει να δεσμευτούν σε ένα τέτοιο σχήμα. Την πρωτοβουλία έχουν αναλάβει κυρίως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία, μέσω της αποκαλούμενης «συμμαχίας των πρόθυμων». Ωστόσο, μετά τις πρόσφατες διαβουλεύσεις στον Λευκό Οίκο, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι οι ευρωπαϊκές εγγυήσεις θα μπορούσαν να παρασχεθούν «σε συντονισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες», ανοίγοντας τη συζήτηση για τη μορφή που θα μπορούσε να έχει η αμερικανική συνεισφορά.
Αναλυτές και διπλωματικοί κύκλοι συγκλίνουν σε τέσσερα βασικά σενάρια:
- Στρατιωτικές Δυνάμεις Επί του Εδάφους
Το ενδεχόμενο αποστολής αμερικανικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, ακόμη και με ρόλο ειρηνευτικής αποστολής, θεωρείται εξαιρετικά απίθανο. Ο Πρόεδρος Τραμπ αντιμετωπίζει τον πόλεμο ως πρωτίστως ευρωπαϊκό ζήτημα, και μια τέτοια ενέργεια θα απαιτούσε θεμελιώδη μεταστροφή της πολιτικής του. Η συμμετοχή των ΗΠΑ με “boots on the ground” είναι το πλέον απομακρυσμένο σενάριο.
- Αεροπορική και Ναυτική Επιτήρηση
Πιο ρεαλιστική είναι η πιθανότητα οι ΗΠΑ να ενισχύσουν τη στρατιωτική επιτήρηση με αεροπορικές και ναυτικές περιπολίες. Ήδη, αμερικανικά αεροσκάφη εκτελούν αποστολές αναγνώρισης στον εναέριο χώρο της Ανατολικής Ευρώπης. Ωστόσο, τέτοιου είδους περιπολίες ενέχουν κινδύνους, ειδικά αν οδηγήσουν σε άμεση αντιπαράθεση με ρωσικές δυνάμεις, κάτι που θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο σε μια περιοχή όπου υπάρχει πυρηνική απειλή.
- Παροχή Πληροφοριών και Επιτήρηση
Η υποστήριξη σε επίπεδο πληροφοριών αποτελεί έναν από τους πιο κρίσιμους ρόλους που έχουν διαδραματίσει οι ΗΠΑ μέχρι σήμερα. Η παροχή δορυφορικών εικόνων, παρακολούθησης μέσω UAV και στρατιωτικής ανάλυσης ήταν καίριας σημασίας για την ουκρανική αντίσταση. Σε ένα μεταπολεμικό πλαίσιο, η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να συνεχίσει αυτόν τον ρόλο χωρίς να εμπλέκεται άμεσα σε στρατιωτικές επιχειρήσεις, συμβάλλοντας έτσι στην αποτροπή παραβιάσεων της συμφωνίας ειρήνης.
- Υποστήριξη Διοικητικής Μέριμνας και Υλικοτεχνικής Υποδομής
Η πιθανότητα μιας πολυεθνικής ειρηνευτικής δύναμης υπό την ηγεσία της Βρετανίας και της Γαλλίας απαιτεί σημαντική υποστήριξη σε επίπεδο logistics. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, με την τεχνογνωσία και τις υποδομές που διαθέτουν, είναι σε θέση να προσφέρουν μη φονική συνεισφορά, όπως μεταφορές, ανεφοδιασμό, επικοινωνίες και διαχείριση βάσεων.
Παρότι η προοπτική απευθείας στρατιωτικής εμπλοκής των Ηνωμένων Πολιτειών στον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία παραμένει αβέβαιη, είναι σαφές ότι η Ουάσινγκτον δεν θα μείνει απούσα από το μελλοντικό σχήμα εγγυήσεων. Η συντονισμένη προσέγγιση με τους Ευρωπαίους εταίρους και η παροχή κρίσιμης υποστήριξης σε τομείς όπου οι ΗΠΑ υπερέχουν, δείχνουν τον πιθανότερο δρόμο που θα ακολουθηθεί στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής ειρήνευσης.
Κύρια σημεία από τις συνομιλίες για την Ουκρανία στην Ουάσινγκτον
Ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες έφτασαν τη Δευτέρα στον Λευκό Οίκο για νέες συνομιλίες με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Ακολουθούν μερικά από τα βασικά σημεία που προέκυψαν:
Στα σκαριά συνάντηση Πούτιν – Ζελένσκι;
Ο Τραμπ δήλωσε ότι κάλεσε τον Βλαντιμίρ Πούτιν για να κανονίσει διμερή συνάντηση ανάμεσα στον Ρώσο και τον Ουκρανό πρόεδρο. Όπως είπε, μετά από αυτήν τη συνάντηση θα ακολουθήσει τριμερής με τη δική του συμμετοχή.
Διαφωνία Τραμπ – Ευρωπαίων για την κατάπαυση του πυρός
Ο Τραμπ φάνηκε να απορρίπτει την ανάγκη κατάπαυσης του πυρός πριν από περαιτέρω διαπραγματεύσεις, θέση που προκάλεσε αντίδραση από Ευρωπαίους ηγέτες.
«Δεν μπορώ να φανταστώ ότι η επόμενη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί χωρίς εκεχειρία», δήλωσε ο Καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς.
«Ας εργαστούμε για αυτό και ας προσπαθήσουμε να ασκήσουμε πίεση στη Ρωσία».
Ο Τραμπ υπαινίσσεται εγγυήσεις ασφαλείας
Ο Τραμπ ανέφερε ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην παροχή εγγυήσεων ασφαλείας προς την Ουκρανία — η πιο ξεκάθαρη δήλωση του μέχρι σήμερα επί του θέματος, το οποίο αποτελεί καθοριστικής σημασίας ζήτημα για το Κίεβο.
Δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί τι μορφή θα πάρουν αυτές οι εγγυήσεις. Οι πιθανές επιλογές περιλαμβάνουν:
Ανάπτυξη ξένων στρατευμάτων
Κοινές αεροναυτικές περιπολίες
Ανταλλαγή πληροφοριών (intelligence sharing)
Υποστήριξη σε επίπεδο διοικητικής μέριμνας (logistics)
Ο Ζελένσκι σε “επίθεση γοητείας”
Σε πλήρη αντίθεση με την τεταμένη προηγούμενη επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο, ο Ζελένσκι αυτή τη φορά επέλεξε πιο θετική και διπλωματική προσέγγιση.
Φορώντας κοστούμι, κρατώντας προσωπική επιστολή από τη σύζυγό του, και με έξι «ευχαριστώ» στα πρώτα λεπτά της συνάντησης, ο Ουκρανός πρόεδρος επιχείρησε να χτίσει ξανά γέφυρες με την αμερικανική πλευρά.
