Βαθιά είναι η σχέση των ελλήνων με την τελετή του καθαγιασμού των υδάτων. Δεν είναι μόνο το θρησκευτικό σκέλος της ημέρας, που αυτό κυρίως στις νεότερες γενιές περνάει σε δεύτερη φάση, το οποίο συντελεί αλλά, βασικά, η σχέση τους με τη θάλασσα.
Είμαστε παραδοσιακά ναυτικός λαός. Χιλιάδες ελληνικά σπίτια, ειδικά παλαιότερα, είχαν στις τάξεις τους ναυτικούς και επαγγελματίες ψαράδες. Και τα Θεοφάνεια είναι η δική τους γιορτή, μαζί με εκείνη του Αγίου Νικολάου. Μόνο που η 6η Ιανουαρίου έχει την… εξωστρέφεια που δεν διαθέτει εκείνη της 6ης Δεκεμβρίου. Ο κόσμος έρχεται σε επαφή με τη θάλασσα, εκεί πραγματοποιείται η τελετή κι εκεί πέφτουν οι νέοι για να πιάσουν τον Τίμιο Σταυρό. Αλλά, είναι και κάτι ακόμα: Τα Θεοφάνεια ναι μεν ολοκληρώνουν το δεκαπενθήμερο των εορτών που ξεκινά από την προπαραμονή των Χριστουγέννων αλλά άτυπα, κι εδώ συντελεί η επαφή με το υγρό στοιχείο, αποτελούν προαγγελία της άνοιξης.
Εντός του Ιανουαρίου παρουσιάζεται το φαινόμενο των αλκυονίδων ημερών ενώ ακολουθούν το τριώδιο, που ολοκληρώνεται την Καθαρή Δευτέρα. Κι η μέρα αυτή, ακόμα και άστατος να είναι ο καιρός, μυρίζει άνοιξη από μακριά. Στη συνέχεια δε, έρχονται η Σαρακοστή και το Πάσχα, που την επισφραγίζουν!
Σήμερα, ταξιδεύουμε πολλά χρόνια πίσω, στα Θεοφάνεια του 1972, όταν όλα αυτά που περιγράφουμε ήταν ακόμα πιο κοντά στην συνείδηση και στη ζωή των ελλήνων.
Τη χώρα τότε κυβερνούσε η δικτατορία των συνταγματαρχών και κατά τις περιγραφές του Τύπου της εποχής «η τελετή του αγιασμού των υδάτων ετελέσθη με την καθιερωμένην λαμπρότητα εις τον Πειραιά. Ο αγιασμός έγινε την 11 π.μ. παρουσία του αντιβασιλέως, του αντιπροέδρου της κυβερνήσεως κ. Παττακού , μελών της κυβερνήσεως, του διπλωματικού σώματος, της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας με επικεφαλής τον στρατηγόν κ. Αγγελήν, των τοπικών αρχών και άλλων επισήμων.
Η κατάδυσις του Σταυρού εγένετο εις την προ της ακτής Μιαούλη αποβάθραν, όπου προσήλθον οι επίσημοι. Της τελετής προέστη ο Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Χρυσόστομος.
Η Θεία Λειτουργία ετελέσθη, προηγουμένως, εις τον Μητροπολιτικόν Ναόν της Αγίας Τριάδος, μετά δε το πέρας ταύτης, ο Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Χρυσόστομος ηγούμενος ιεράς πομπής μετέβη εις την αποβάθραν, όπου και ετέλεσε τον αγιασμό των υδάτων. Την πομπή επλαισίωναν τμήματα στρατού, επαιάνιζε δε η μπάντα της αεροπορίας.
Κατά τη στιγμήν του αγιασμού των υδάτων εκρούοντο χαρμοσύνως οι κώδωνες πάντων των ναών του Πειραιώς, ενώ εσύριζαν πανηγυρικώς αι σειρήνες των ελλιμενισμένων σκαφών.
Την 12η μεσημβρινή ο δήμαρχος κ. Σκυλίτσης εδεξιώθη τον αντιβασιλέα και τους λοιπούς επισήμους εις το επί του λόφου του Προφήτου Ηλιού νέον τουριστικόν περίπτερον του Δήμου. Ακολούθως ο αντιβασιλεύς παρεκάθησε εις πρόγευμα, το οποίο παρέθεσεν προς τιμήν του ο Βασιλικός Ναυτικός Ομιλος.
Η πόλις του Πειραιώς , εσημαιοστολίσθη, την νύκτα δε, εφωταγωγήθη»
