«Σήμερα είμαστε εδώ, όλοι μαζί, για να υπερασπιστούμε και να προωθήσουμε τη δημοκρατία, τα δικαιώματα, τις ελευθερίες, την ανεκτικότητα και το μεγάλο δικαίωμα που έχει ο κάθε άνθρωπος να διαθέτει τον εαυτό του στην κοινωνία, όπως νομίζει. Αυτό είναι το αγαθό, το μεγάλο, το οποίο οφείλουμε και εμείς ως Αστυνομία να υπερασπιζόμαστε, να διασφαλίζουμε και να υπηρετούμε», τόνισε ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης στην πρώτη Ημερίδα που διοργάνωσε ποτέ η Αστυνομία με θέμα την αντιμετώπιση της ρατσιστικής βίας. Την Ημερίδα συνδιοργάνωσαν το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και το Αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού, με σύνθημα «Όλοι μαζί ενάντια στον Ρατσισμό», στο Αμφιθέατρο «Μιλτιάδης Έβερτ», στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων και τη συντόνισε ο Γιώργος Καπουτζίδης, που έδωσε τον δικό του τόνο στην εκδήλωση αναφερόμενος σε βιωματικά περιστατικά και συνεχάρη την ηγεσία του Υπουργείου και της ΕΛ.ΑΣ. για την πρωτοβουλία της διοργάνωσης αυτής της εκδήλωσης.
Στον χαιρετισμό του ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης αναφέρθηκε, επίσης, σε βιωματικά περιστατικά καθώς, ως Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, κλήθηκε να διαχειριστεί τις επιθέσεις που εξαπέλυαν τα μέλη της Χρυσής Αυγής σε αλλοδαπούς στις γειτονιές στο κέντρο της Αθήνας και κυρίως εναντίον παιδιών. «Θυμάμαι ακραίες μορφές βίας, ρατσιστικής βίας από διάφορες ομάδες, οι οποίες επιχειρούσαν όχι απλώς να σπάσουν το κοινωνικό συμβόλαιο αλλά επιχειρούσαν να επιδείξουν δύναμη, δύναμη επιβολής στην κοινωνία και να τη φοβίσουν. Κάθε φορά, λοιπόν, που δοκιμάζεται η συνοχή της κοινωνίας, κάθε φορά που απειλείται η κοινωνική μας συμβίωση, κάθε φορά εμφανίζονται τέτοια ακραία φαινόμενα. Τελικώς, πόσο πολύτιμη είναι η κοινωνική συνύπαρξη, πόσο σημαντική και απαραίτητη είναι η προσπάθεια που πρέπει να κάνουμε όλοι για να διασφαλίσουμε τη δημοκρατία, πόσο μεγάλο αγώνα πρέπει να κάνουμε για να υπερασπιζόμαστε και κάθε μέρα να θωρακίζουμε τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα και πόσο τελικά για όλους μας είναι πολύτιμο αγαθό η ζωή και η ασφάλεια την οποία υπερασπίζεται η Ελληνική Αστυνομία», σημείωσε. Επιπλέον, ανακοίνωσε τα εγκαίνια του Γραφείου Αντιρατσιστικής Βίας στη Γ.Α.Δ.Α., στη Διεύθυνση Ασφάλειας Αττικής. «Και αυτό είναι ένα βήμα μπροστά, από κάποιους πρωτοπόρους αστυνομικούς που μπήκαν μπροστά σε δύσκολα χρόνια και υπηρέτησαν αυτόν τον στόχο».
Ιστορική στιγμή
Για μια ιστορική στιγμή για την Αστυνομία μίλησε ο Αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας, Αντιστράτηγος Δημήτρης Μάλλιος, σημειώνοντας πως είναι η πρώτη φορά που η ΕΛ.ΑΣ. διοργανώνει μια Ημερίδα για ένα θέμα που ίσως κάποια χρόνια πριν ήταν ένα θέμα ταμπού, τον ρατσισμό. «Αυτή η Ημερίδα εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο των δράσεων που, υπό την ηγεσία του Υπουργού Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, αλλά και της νέας φυσικής Ηγεσίας, προσπαθούμε να δώσουμε μία άλλη πορεία στο Σώμα, να δώσουμε μία εξωστρέφεια και να ανοίξουμε, να μην κρύψουμε πράγματα, να μιλήσουμε ανοιχτά για πολλά ζητήματα και δεν φοβόμαστε να πιάσουμε και ένα τέτοιο ζήτημα όπως είναι ο ρατσισμός, σε μία προσπάθεια να δείξουμε ότι δεσμευόμαστε να αντιμετωπίσουμε παθογένειες του παρελθόντος και μία από αυτές είναι και το φαινόμενο του ρατσισμού», τόνισε.
Συνεχίζοντας, επεσήμανε πως «η βία δημιουργεί βία και δυναμώνει πολλές φορές περισσότερο από τις υπάρχουσες αντιλήψεις, στερεότυπα και προκαταλήψεις. Από την πλευρά, λοιπόν, του δικού μας Οργανισμού, της Ελληνικής Αστυνομίας, θεωρούμε πως είναι καθήκον μας να σταθούμε απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα και σε αυτήν την αρνητική πραγματικότητα και να προσπαθήσουμε να τα εξαλείψουμε σαν φαινόμενα από την ελληνική κοινωνία». Ξεκαθάρισε, δε, πως όλοι οι αστυνομικοί αντιλαμβάνονται την ευθύνη που έχουν να προστατεύουν και να υπηρετούν όλους του πολίτες ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας, χρώματος, εθνικής και εθνοτικής καταγωγής, σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας φύλου. Ενώ πρόσθεσε πως «καθώς αγωνιζόμαστε για να εξασφαλίσουμε συνθήκες ασφάλειας στην κοινωνία μας πρέπει επίσης να προωθούμε με όλες μας τις δράσεις τον σεβασμό, αλλά και την ανοχή στη διαφορετικότητα. Έχουμε έναν ιδιαίτερο ρόλο, να προασπίσουμε τα δικαιώματα όλων των πολιτών και θεωρούμε ότι σε αυτήν την προσπάθεια πρέπει να είμαστε πρωτοπόροι σαν Οργανισμός, στην προώθηση της ανοχής του σεβασμού στη διαφορετικότητα, στην προστασία των ευάλωτων ομάδων και των μειονοτήτων.
Εμείς πρέπει να είμαστε οι φύλακες των αξιών της κοινωνίας μας και πρώτοι εμείς με το καθημερινό μας παράδειγμα, να δίνουμε τον τόνο ότι ο ρατσισμός δεν έχει θέση στην κοινωνία μας» και κατέληξε λέγοντας πως, «είναι σημαντικό να εργαστούμε ως κοινότητα, να ευαισθητοποιήσουμε όλους τους ανθρώπους, ξεκινώντας από το στάδιο της εκπαίδευσης, και να εργαστούμε όλοι μαζί για έναν κόσμο όπου η διαφορετικότητα θα είναι η κινητήριος δύναμη για να πετύχουμε καλύτερα πράγματα και όχι μία πηγή και ένας τομέας που θα μας διχάζει σαν κοινωνία. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν όλοι να αφήσουμε πίσω μας τις διακρίσεις».
Στο πρώτο μέρος της Ημερίδας που αφορούσε στις δημόσιες πολιτικές που λαμβάνονται για την πρόληψη και αντιμετώπιση του ρατσισμού, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στις δράσεις που αναπτύσσει η Ελληνική Αστυνομία για την καταπολέμησή των φαινομένων. Στο πλαίσιο αυτό, ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιας Τάξης, Μάνος Λογοθέτης, υπογράμμισε πως οι περισσότεροι έχουν άγνοια για ευρύτερα ζητήματα που θεωρούν πως δεν τους αφορούν. «Αυτό που με συγκλόνιζε είναι η άγνοια την οποία έχουμε. Η άγνοια που μας οδηγούσε να κάνουμε διακρίσεις. Αντιλαμβανόμαστε μόνο τη δικιά μας πραγματικότητα και έχουμε μεγάλη αντίσταση στο να αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα ενός συνανθρώπου μας» είπε και συμπλήρωσε με έμφαση πως είναι απαραίτητη η επικοινωνία και η συνεννόηση. «Όλη η διαδικασία διακρίσεων μέσα σε μια κοινωνία, είτε αφορά στην Αστυνομία, είτε τους πολίτες, είτε τους ίδιους που υφίστανται τη διάκριση, στερείται ενός χαρακτηριστικού: η συνεννόηση, να αρχίσουμε να μιλάμε, να βγούμε από το καβούκι μας και να συνομιλήσουμε με τον συνάνθρωπό μας και να δούμε γιατί συμπεριφέρεται ο καθένας μας έτσι. Και μένουμε μόνο στον φόβο ή στην κάλυψη πίσω από μια ομάδα ή από ένα προσωπείο», κατέληξε σχετικά.
Στο σημείο αυτό ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη αναφέρθηκε στο περιστατικό που σημειώθηκε πριν από λίγες μέρες στη Θεσσαλονίκη όταν μια μεγάλη ομάδα ατόμων επιτέθηκε σε δύο άτομα ΛΟΑΤΚΙ και υπογράμμισε τη μεγάλη σημασία που έχει η έγκαιρη ενημέρωση των αρχών, ώστε να μπορούν να παρέμβουν άμεσα και καταλυτικά για την ασφάλεια των ευάλωτων πολιτών.
Από την πλευρά της η Γενική Γραμματέας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Ζέφη Δημαδάμα μιλώντας για τις δράσεις και τις πολιτικές της Γενικής Γραμματείας σημείωσε πως «για εμάς στη Γενική Γραμματεία Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι μεγάλη πρόκληση να μπορέσουμε να προχωρήσουμε δυναμικά προς έναν κόσμο με συμπερίληψη και ισότητα. Ωστόσο, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε για να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για μια κοινωνία χωρίς ρατσισμό, μισαλλοδοξία και μίσος. Σε αυτήν την κατεύθυνση προετοιμάζεται το Εθνικό Συμβούλιο κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας, το οποίο υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, για να κινηθούμε με μια ολοκληρωμένη στρατηγική. Σε αυτό το πλαίσιο, σχεδιάζονται πολιτικές για την πρόληψη και την καταπολέμηση του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας με Εθνικό Σχέδιο Δράσης και παρακολουθείται η εφαρμογή της σχετικής νομοθεσίας».
Ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Γεώργιος Καλατζής, μίλησε για τη ρατσιστική βία που πηγάζει από την πίστη σε διαφορετικές θρησκείες υπογραμμίζοντας τον μεγάλο ρόλο που έχει ο διάλογος μεταξύ των θρησκευτικών κοινοτήτων. «Οι θρησκευτικές κοινότητες μπορεί να είναι δυναμίτης, καθώς δεν υπάρχει είδος ισχυρότερου φανατισμού από τον θρησκευτικό, αλλά μπορεί να είναι και καταλυτικοί παράγοντες για να συνυπάρξουμε σε ένα πλαίσιο που θα φέρει κοινή ευημερία».
Ακολούθησε αναλυτική συζήτηση σχετικά με τα περιστατικά ρατσιστικής βίας τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα, με την Καθηγήτρια Εγκληματολογίας Παντείου Πανεπιστημίου, Εμπειρογνώμων Ο.Η.Ε., Βασιλική Αρτινοπούλου να επισημαίνει πως «παρότι υπάρχει θεσμική και νομική διαφοροποίηση μεταξύ της ρητορικής μίσους και των εγκλημάτων μίσους, ωστόσο θα πρέπει να δούμε τους συσχετισμούς μεταξύ των δύο φαινομένων. Σήμερα διαπιστώνεται από διεθνή και ευρωπαϊκά όργανα ότι η ρητορική μίσους -και ιδίως από το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης- είναι ευρύτατα διαδεδομένη και διευκολύνει μέσα από ιδεολογικούς και πολιτισμικούς όρους τη διάπραξη εγκλημάτων μίσους».
Από τη δική της εμπειρία η Καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α. και Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Μαρία Γαβουνέλη σημείωσε ότι είμαστε στις 14 χώρες του πλανήτη που βάσει νόμων έχουμε ισότητα των φύλων και πρόσθεσε πως «στο Άρθρο 82Α του ποινικού κώδικα είναι πολύ ευρύτερο από τον ευρωπαϊκό ορισμό. Και πρότασή μας είναι ακριβώς ότι εκεί θα πρέπει να βάλουμε και όλες τις εκδηλώσεις φύλου, άρα ολόκληρο το κομμάτι μιας ΛΟΑΤΚΙ στρατηγικής αλλά επίσης θα πρέπει να βάλουμε και τα θέματα που έχουν να κάνουν με την αναπηρία. Αυτή τη δουλειά κάνουμε τώρα στο ευρωπαϊκό πεδίο και αντανακλάται και στο εθνικό».
Η Δάφνη Καπετανάκη μέλος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες αναφέρθηκε στον ρατσισμό που βιώνουν οι πρόσφυγες με έμφαση στα άτομα που έχουν υποβάλλει αίτηση για άσυλο σημειώνοντας πως από το 2011 έχουν καταγραφεί περισσότερα από 1.400 περιστατικά. Μάλιστα, γίνεται ανώνυμη καταγραφή των καταγγελιών, ώστε να αξιοποιούνται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, ενώ τα ποσοτικά χαρακτηριστικά, όπως είπε, «αποτελούν την πηγή του παγόβουνου». Πρόσθεσε, επίσης, πως πλέον «δεν είναι εύκολο να ονοματιστούν οι θύτες, καθώς έχουμε περάσει σε προφίλ χαμηλής έντασης ρατσιστικής βίας μέσω ρατσιστικού λόγου».
Ο Πρόεδρος του Συλλόγου Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή», Νίκος Δέδες, μίλησε για τον ρατσισμό που έχουν βιώσει οι φορείς του HIV στη χώρα μας και αφού αναφέρθηκε στα πολλαπλά στίγματα που βιώνουν οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, χαιρέτησε την πρωτοβουλία και τόνισε την αξία της ύπαρξης ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας της αστυνομίας με την κοινωνία των πολιτών.
Για τον ρατσισμό που έχουν βιώσει και εξακολουθούν να βιώνουν οι Ρομά στην Ελλάδα ακόμα και από την Αστυνομία μίλησε η Εμπειρογνώμονας του Συμβουλίου της Ευρώπης σε θέματα Ρομά, Αλεξάνδρα Καραγιάννη τονίζοντας πως «ο αντιτσιγγανισμός, δηλαδή η ειδική μορφή ρατσισμού που εκδηλώνεται κατά των Ρομά, είναι η πιο βαθιά ριζωμένη μορφή ρατσισμού που υπάρχει στην κοινωνία μας, αλλά και η πιο ”ανοιχτή”».
Ο Αστυνόμος Β΄ Ιωάννης Πελίδης, μιλώντας για την προσωπική του εμπειρία και τον ρατσισμό και τις διακρίσεις που έχει δεχθεί από όταν, έπειτα από τροχαίο ατύχημα, έχασε και δύο πόδια του, έκανε λόγο για συγκεκαλυμμένο ρατσισμό που διαχωρίζει τους πολίτες σε α’ και β’ κατηγορίας. «Το πρόβλημα δεν είναι στα σώματά μας, είναι στα εμπόδια που βάζει η κοινωνία σε εμάς», είπε.
Η εκδήλωση έκλεισε με τις τοποθετήσεις του Προϊσταμένου του Τμήματος Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας της Υποδιεύθυνσης Κρατικής Ασφάλειας της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής, Αστυνόμου Β’ Μιχαήλ Λώλη και του Ανθυπαστυνόμου Κίμωνα Τόλια του Τμήματος Κοινωνικών Ζητημάτων και Αντιμετώπισης Ρατσισμού της Διεύθυνσης Κρατικής Ασφάλειας του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας. Και οι δύο ευχαρίστησαν την πολιτική και φυσική ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ. για τη στήριξη που τους παρέχουν όλα αυτά τα χρόνια, αναγνωρίζοντας τις προσπάθειες που έχουν καταβάλει ώστε να ενισχυθούν τα Τμήματα Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας σε ολόκληρη την Ελλάδα, αρχής γενομένης από το Τμήμα στη Γ.Α.Δ.Α., στη Διεύθυνση Ασφάλειας Αττικής. Ο κ. Λώλης αναφέρθηκε σε βιωματικά περιστατικά, αλλά και στη δυσκολία της διαχείρισης των καταγγελιών, όπως και σε τρόπους προστασίας των θυμάτων. Ο κ. Τόλιας αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα της επικαιροποίησης και της σωστής εκπαίδευσης των νέων αστυνομικών, αλλά και όσων υπηρετούν σε μάχιμες υπηρεσίες για την άμεση ανταπόκριση και τη σωστή αντιμετώπιση των περιστατικών που έχουν ρατσιστικά κίνητρα.
Κοινή παραδοχή των εισηγητών αποτέλεσε η ανάγκη μετάβασης στη βιωματική εκπαίδευση. Όπως επισημάνθηκε η θεωρητική κατάρτιση είναι επαρκής και έχουν ωριμάσει οι συνθήκες, ώστε η ΕΛ.ΑΣ να κάνει το επόμενο βήμα.
Την Ημερίδα τίμησαν με την παρουσία τους ο Υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Ανδρέας Νικολακόπουλος, ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος του Πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης, ο Υπαρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας, Αντιστράτηγος Πασχάλης Συριτούδης, ο Προϊστάμενος Επιτελείου Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας, Αντιστράτηγος Αστέριος Μαντζιώκας, ο Γενικός Επιθεωρητής Αστυνομίας Νοτίου Ελλάδας, Αντιστράτηγος Γεώργιος Μιχαλόπουλος, ο Γενικός Επιθεωρητής Αστυνομίας Βορείου Ελλάδας, Αντιστράτηγος Χρήστος Μπουλούμπασης, Ανώτατοι και Ανώτεροι Αξιωματικοί του Σώματος, εκπρόσωποι Υπουργείων, Φορέων, Οργανισμών, όπως και ΜΚΟ για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Την Ημερίδα παρακολούθησαν σπουδαστές της Σχολής Αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας.
