H συναισθηματική εξάντληση και η γενικότερη εξάντληση αποτελούν δύο καταστάσεις που επηρεάζουν τη ζωή σου πιο βαθιά απ’ όσο ίσως συνειδητοποιείς. Είσαι κουρασμένη, νιώθεις ότι όλα απαιτούν περισσότερα από σένα απ’ ό,τι μπορείς να προσφέρεις. Οι προσδοκίες, είτε δικές σου είτε των άλλων, συχνά σε σπρώχνουν στα όριά σου.
Είναι, όμως, σημαντικό να καταλάβεις πως η διαχείριση αυτών των προσδοκιών είναι το κλειδί για να αντιμετωπίσεις τη συναισθηματική και σωματική εξάντληση. Το να είσαι πολύ απαιτητικός με τον εαυτό σου μπορεί να επιδεινώσει αυτήν την εξουθένωση. Διάβασε πώς να το καταλάβεις και πώς να το διαχειριστείς.
Αναγνωρίζοντας την εξάντληση
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να μάθεις να αναγνωρίζεις τα σημάδια της εξάντλησης. Νιώθεις ότι το μυαλό σου δεν σταματά ποτέ να σκέφτεται, ότι το σώμα σου διαρκώς διαμαρτύρεται για την πίεση που του ασκείς. Έχεις χάσει την ενέργειά σου και αισθάνεσαι πως κάθε μικρό πρόβλημα μοιάζει με τεράστιο βουνό. Είσαι ευέξαπτη, αφηρημένη και, ίσως, αρχίζεις να αμφιβάλλεις για την ικανότητά σου να ανταπεξέλθεις στις απαιτήσεις της καθημερινότητας. Η συναισθηματική εξάντληση, όμως, συχνά κρύβεται πίσω από τη μάσκα της «υπεραπασχόλησης». Αν πιάνεις τον εαυτό σου να πιστεύει ότι «πρέπει να κάνεις τα πάντα τέλεια» ή «να μη δείχνεις ποτέ αδυναμία», τότε μπορεί να είσαι ήδη πιο εξαντλημένη απ’ όσο αντιλαμβάνεσαι.
Οι ρίζες της εξάντλησης βρίσκονται στις προσδοκίες τις δικές μας ή και των άλλων. Πολλές φορές, οι προσδοκίες — οι δικές σου ή αυτές που σου επιβάλλονται — είναι η βασική αιτία. Κοινωνικά πρότυπα, επαγγελματικές απαιτήσεις, προσωπικές φιλοδοξίες: όλα αυτά μπορούν να δημιουργήσουν ένα αβάσταχτο φορτίο. Αν θέλεις να ανταποκριθείς σε όλα και να είσαι πάντα «τέλεια», τότε δεν αφήνεις περιθώριο για να ξεκουραστείς, να αναπνεύσεις, να νιώσεις άνθρωπος.
Πώς να διαχειριστείς την εξάντληση
Υπάρχουν τρόποι να διαχειριστείς την κατάσταση, αρκεί να τους αναγνωρίσεις και να τους εφαρμόσεις:
1. Βάλε ρεαλιστικούς στόχους: Αντί να πιέζεις τον εαυτό σου να πετύχει τα πάντα, εστίασε στα πιο σημαντικά. Ρώτησε τον εαυτό σου: «Αυτό είναι απαραίτητο τώρα;» ή «Μπορώ να ζητήσω βοήθεια;».
2. Μάθε να λες «όχι»: Το να θέτεις όρια δεν είναι ένδειξη αδυναμίας αλλά αυτοφροντίδας. Αν νιώθεις ότι κάτι σε πιέζει υπερβολικά, δεν πειράζει να αρνηθείς.
3. Δώσε προτεραιότητα στον εαυτό σου: Φρόντισε να βρίσκεις χρόνο για πράγματα που σου δίνουν χαρά — είτε είναι ένας περίπατος, ένα βιβλίο ή απλώς λίγος χρόνος χωρίς υποχρεώσεις.
4. Διαχειρίσου τις προσδοκίες σου: Επανεξέτασε τις δικές σου αντιλήψεις για το τι «πρέπει» να κάνεις. Μην αφήνεις τις φωνές των άλλων να καθορίζουν το πώς ζεις τη ζωή σου.
5. Αναζήτησε υποστήριξη: Δεν χρειάζεται να τα κάνεις όλα μόνη σου. Μίλησε με φίλους, οικογένεια ή ακόμη και με κάποιον ειδικό αν νιώθεις ότι η πίεση είναι αβάσταχτη.
Η εξάντληση, συναισθηματική και σωματική, δεν είναι σημάδι αποτυχίας. Είναι ένας δείκτης ότι ήρθε η ώρα να αλλάξεις τον τρόπο που αντιμετωπίζεις τη ζωή. Βρίσκοντας την ισορροπία μεταξύ των προσδοκιών και της πραγματικότητας, θα μπορέσεις να ανακτήσεις τη δύναμη και τη χαρά σου.
