Ο πλανήτης κλυδωνίζεται οινομικά από τους δασμούς – χαράτσια που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ στις ξένες εισαγωγές στις ΗΠΑ. Οι επιπτώσεις αναμένεται να είναι πολλές και σημαντικές.
Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε σήμερα την υπογραφή εκτελεστικού διατάγματος για την επιβολή «αμοιβαίων» τελωνειακών δασμών, ανάλογων με αυτούς που επιβάλλουν οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ στα αμερικανικά προϊόντα.
«Σε λίγα λεπτά θα υπογράψω ένα ιστορικό εκτελεστικό διάταγμα για την επιβολή αμοιβαίων τελωνειακών δασμών σε (εισαγωγές από) χώρες από όλον τον κόσμο», είπε ο Τραμπ στην ομιλία του από τον Λευκό Οίκο. «Αμοιβαίοι σημαίνει πως ό,τι κάνουν σε εμάς, κάνουμε σε αυτούς. Είναι πολύ απλό, δεν θα μπορούσε να είναι πιο απλό», συμπλήρωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας πως είναι «μια από τις πιο σημαντικές ημέρες στην αμερικανική ιστορία».
Σε ό,τι αφορά την αυτοκινητοβιομηχανία, ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε την επιβολή δασμών 25% σε όλα τα εισαγόμενα αυτοκίνητα και ανταλλακτικά.
Κλιμακώνοντας την επιθετική δασμολογική πολιτική του, ανακοίνωσε δασμούς 20% στις εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ακολούθως για τις εισαγωγές από τις παρακάτω χώρες: Κίνα (34%), Ινδία (26%), Νότια Κορέα (25%), Ιαπωνία (24%), Ηνωμένο Βασίλειο (10%), Βιετνάμ (46%), Ελβετία (31%), Καμπότζη (49%), Νότια Αφρική (30%), Ινδονησία (32%), Βραζιλία (10%), Σιγκαπούρη (10%). Για τις εισαγωγές από την Ταϊβάν, οι δασμοί θα είναι ύψους 32%.
Αυξήσεις στις τιμές
Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι οι αυξημένοι δασμοί θα μπορούσαν να προκαλέσουν αύξηση στις τιμές των αγαθών, πλήττοντας κυρίως τα μεσαία και κατώτερα εισοδήματα. Η πιθανότητα ύφεσης είναι επίσης ένα σενάριο που δεν μπορεί να αγνοηθεί, καθώς οι δασμοί θα μπορούσαν να μειώσουν τη ζήτηση και να επηρεάσουν αρνητικά την κατανάλωση.
Οι πολιτικές του Τραμπ δημιουργούν επίσης ένα κλίμα αβεβαιότητας στις διεθνείς αγορές.
Η απόφαση να επιβληθούν δασμοί σε χώρες με τις οποίες οι ΗΠΑ διατηρούν στενές οικονομικές σχέσεις, όπως ο Καναδάς και η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Η Ευρώπη και η Ασία είναι έτοιμες να αντιδράσουν με αντίμετρα, ενώ οι διεθνείς οικονομικές σχέσεις περνούν σε μια νέα, επικίνδυνη φάση.
Ανησυχίες και στο ρεπουμπλικανικό κόμμα
Η πολιτική του Τραμπ με τους δασμούς προκαλεί ανησυχία και μέσα στο ίδιο του το κόμμα. Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές, όπως η Σούζαν Κόλινς και ο Ρον Τζόνσον, εκφράζουν επιφυλάξεις για τα αποτελέσματα που θα έχει η πολιτική του Τραμπ στις τοπικές οικονομίες των πολιτειών τους. Ειδικά για περιοχές που εξαρτώνται από τις εμπορικές σχέσεις με τον Καναδά και άλλες χώρες, οι νέοι δασμοί μπορεί να έχουν καταστροφικές συνέπειες.
Φόβοι για ύφεση και στασιμοπληθωρισμό
Η ανησυχία για ύφεση και στασιμοπληθωρισμό είναι εντονότερη, με τους επενδυτές να εκφράζουν αμφιβολίες για τις συνέπειες των εμπορικών πολιτικών του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Η αύξηση των δασμών και η αβεβαιότητα γύρω από τις εμπορικές συμφωνίες έχουν προκαλέσει ανησυχία στην αγορά, με ορισμένους αναλυτές να υποστηρίζουν ότι αυτά τα μέτρα ενδέχεται να επιβραδύνουν την οικονομική ανάπτυξη.
Η Wall Street ανησυχεί όλο και περισσότερο ότι το εμπορικό σχέδιο του Τραμπ θα επηρεάσει αρνητικά την αμερικανική οικονομία, τερματίζοντας ενδεχομένως την οικονομική επέκταση που ξεκίνησε το 2020 μετά το κραχ της πανδημίας Covid-19.
Η αντίδραση της Ευρώπης
Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να λάβει αντίποινα αν οι ΗΠΑ επιβάλουν αμοιβαίους δασμούς σε όλες τις εισαγωγές. Η ΕΕ διαθέτει ισχυρά «χαρτιά» όπως η αγορά της και η τεχνολογία και είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει μέτρα όπως η αναστολή δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και ο αποκλεισμός αμερικανικών εταιρειών από δημόσιες συμβάσεις. Οι Βρυξέλλες εξετάζουν ακόμη τη χρήση του Anti-Coercion Instrument για πιο επώδυνες ενέργειες. Πρόκειται για έναν μηχανισμό που εμποδίζει τον οικονομικό καταναγκασμό από τρίτες χώρες προς της κράτη μέλη της ΕΕ. Τεχνολογικές και χρηματοοικονομικές εταιρείες των ΗΠΑ, όπως η Google, η Amazon και μεγάλες τράπεζες, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε αντίποινα.
Η πρόθεση να χρησιμοποιηθούν και νέοι μηχανισμοί αποτροπής, δείχνει τη θέληση της ΕΕ να εντείνει τις πιέσεις εφόσον είναι αναγκαίο. Αν και οι ΗΠΑ κατέχουν τη δύναμη στην επιβολή δασμών, η Ευρώπη έχει στη διάθεσή της ισχυρά «χαρτιά», όπως η πρόσβαση στην αγορά, τα δημόσια συμβόλαια, και η δυνατότητα να επηρεάσει τη ροή της ψηφιακής και χρηματοοικονομικής αγοράς.
Τα παραδείγματα που αναφέρονται, όπως η επιβολή φόρων στις μεγάλες αμερικανικές τεχνολογικές και χρηματοοικονομικές εταιρείες, όπως η Google, η Amazon ή οι μεγάλες τράπεζες των ΗΠΑ, υπογραμμίζουν τις πιέσεις που μπορεί να ασκήσει η ΕΕ στον τομέα των υπηρεσιών και του ψηφιακού τομέα.
Η επόμενη μέρα πάντως, θα δείξει πολλά. Οι αντιδράσεις θα είναι πολλές στις χώρες που πλήττουν οι δασμοί και αναμένεται να είναι άμεσες με αποτέλεσμα η ατμόσφαρα να μυρίζει μπαρούτι.
