Την Δευτέρα 9 Οκτωβρίου 2023, στις 11 το πρωί, στο Ηρώο του αγάλματος της Μάνας στην πλατεία της 9ης Οκτωβρίου 1944, πραγματοποιήθηκε υπό το Δήμο Κρωπίας και τον Δήμαρχο, Δημήτρη Κιούση, η 79η εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα 47 θύματα του Ολοκαυτώματος του Κορωπίου (9.10.1944) την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με την Επιμνημόσυνη Δέηση. Ακολούθησε η ανάγνωση ενός σύντομου ιστορικού των δραματικών γεγονότων καθώς και μια ενημέρωση για την εξέλιξη των προσπαθειών επίσημης αναγνώρισης του Κορωπίου ως Μαρτυρικής Πόλης από το Υπ. Εσωτερικών.
Στη συνέχεια έγινε εκφώνηση του ονομαστικού προσκλητηρίου των 47 νεκρών και των τραυματιών καθώς και ένας σύντομος χαιρετισμός του Δημάρχου Κρωπίας, Δημητρίου Κιούση. Aκολούθησε η κατάθεση στεφάνων, η ανάγνωση του Όρκου Μνήμης του Δημοτικού Συμβουλίου Κρωπίας και η τήρηση ενός λεπτού σιγή. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου. Την τελετή υποστήριξε, η Πολιτική Προστασία Δήμου Κρωπίας, ο τομέας Καθαριότητας και το Γραφείο Τύπου.
Συμμετείχαν πολλά μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, αντιδήμαρχοι, νεοεκλεγέντες σύμβουλοι που αναλαμβάνουν θητεία στις 1.1.2024, απόγονοι των θυμάτων ενώ τιμητική παρουσία είχαν μαθητές εκπρόσωποι του 1ου και 2ου Γυμνασίου και του 1ου και 3ου ΓΕΛ.
Ο Χρήστος Δήμας, 15 ετών το 1944, εναπόθεσε στο Άγαλμα της Μάνας ένα δικό του ποίημα αφιέρωμα στους αδικοσκοτωμένους ήρωες πατριώτες ενώ η Μαρία Κοτζιά με συγκίνηση αναφέρθηκε στον ρόλο του Αντώνη Καπαηδόνη, θείου της, που κατέγραψε μαζί με συνεργάτες τους Γεώργιο Τρυπαρόλη, Ξενοφώντα Σουρλαντζή, Κωνσταντίνα Γεωργίτση, Δημοσθένη Θεοχάρη, Κωνσταντίνα Ανδρέου, σε τετράδιο τους νεκρούς και τις καμένες ιδιοκτησίες. Το ιστορικό αυτό έντυπο κοσμεί την αίθουσα του Δ.Σ Κρωπίας μαζί τη σημαία του Σωματείου «Ένωση Θυμάτων και Τραυματιών Πολέμου και Κατοχής» Κορωπίου που έφτιαξε ένα χρόνο μετά το Ολοκαύτωμα η θεία της, Κούλα Βλάχου-Καπαηδώνη.
Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη δημόσια προβολή του ιστορικού ντοκιμαντέρ (συντελεστές οι Νικόλαος Λάζαρης, Γεώργιος Ντούνης, Αθανάσιος Πουλάκης με την υποστήριξη εθελοντών αφηγητών, κινηματογραφιστή, του Πολεμικού Μουσείου, του Δήμου Κρωπίας κ.α. ) για την Μαρτυρική Πόλη θα γίνει το Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2023, την Ημέρα της Εθνικής Επετείου, στις 7 το απόγευμα, στο Αμφιθέατρο του Δημαρχείου Κρωπίας.
Το χρονικό του ολοκαυτώματος
Kατά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής, τρεις ημέρες πριν την Απελευθέρωση της Αθήνας: Την Δευτέρα 9 Οκτωβρίου 1944, ισχυρή Γερμανική Στρατιωτική Ναζιστική δύναμη πυρός, εφαρμόζει αντίποινα, για την απώλεια 5 στρατιωτών της σε απογευματινό επεισόδιο της Κυριακής 8ης Οκτωβρίου 1944 με εφεδρικό τμήμα μαχητών του Ε.Λ.Α.Σ..
Μαζική έξοδος φυγής των κατοίκων τις βραδινές και μεταμεσονύχτιες ώρες σε διάφορες ασφαλείς περιοχές Κορωπίου και Μεσογείων.
Οι Γερμανικές Στρατιωτικές Ναζιστικές δυνάμεις Κατοχής εισέρχονται στην πόλη στις 5 τα ξημερώματα της 9ης Οκτωβρίου 1944. Πυροβολούν και εκτελούν ανθρώπινους στόχους από τα σημεία των πολυβολείων που είχαν αναπτύξει εντός της πόλης. Εκτελούν εντός-εκτός οικιών, με πολλούς φρικτούς τρόπους, 47 αμάχους, ηλικίας από 2(βρέφος!) έως 80 ετών που είχαν παραμείνει στην πόλη.
Πυρπολούν, οικίες, εμπορικά καταστήματα, δημοτικά – δημόσια κτίρια. Τρεις είναι οι τραυματίες σύμφωνα με αρχεία του Δήμου και δεκάδες άλλοι ανεπίσημα, ενώ στους νεκρούς συμπεριλαμβάνονται και δύο κάτοικοι της Παιανίας που εκτελέστηκαν στην λεωφ. Αθηνών –Λαυρίου στην πορεία της γερμανικής ναζιστικής δύναμης.
Πυρπολήθηκαν, συνολικά 420 οικίες, 60 ιδιωτικές επιχειρήσεις-καταστήματα(ιατρεία, φαρμακεία, κουρεία, ξυλουργεία, κρεοπωλεία, αρτοποιεία, παντοπωλεία, ζαχαροπλαστεία, βαρελοποιεία, μηχανουργεία, χημεία, καφενεία, αποθήκες οίνου, υποδηματοποιεία, χρυσοχοείο, επισκευές ποδηλάτου, ραφείο, οινομαγειρείο κ.α), το Κοινοτικό κατάστημα, το Υποθηκοφυλακείο, το Τηλεγραφείο-ταχυδρομείο και τέσσερα συμβολαιογραφεία.
Το Κορωπί ανήκει δικαιωματικά στις Μαρτυρικές Πόλεις και στα Μαρτυρικά Χωριά της Ελλάδας. Με δύο ομόφωνες αποφάσεις του Δημοτικού του Συμβουλίου(2011 και 2020) διεκδικεί την επίσημη αναγνώριση του ναζιστικού εγκλήματος από την Ελληνική Δημοκρατία και τα δικαιώματά του στο πλαίσιο της εθνικής διεκδίκησης για τις Γερμανικές αποζημιώσεις-επανορθώσεις.
Δεν επιζητεί εκδίκηση. Δικαιοσύνη και επανόρθωση απαιτεί. Τα Ναζιστικά εγκλήματα δεν παραγράφονται, τιμωρούνται έστω και μετά από 79 χρόνια.
Ο Δήμος Κρωπίας ευχαριστεί όλους τους τοπικούς ερευνητές και τους μάρτυρες για τη καθοριστική συμβολή τους στη διερεύνηση του εγκλήματος στο Κορωπί και ιδιαίτερα την ομάδα ιστορικής έρευνας που αποτελείται από τους Νίκο Λάζαρη, Γεώργιο Ντούνη, Γεώργιο Αθ. Κόλλια, Αθανάσιο Πουλάκη, και Τάκη Πρόφη.
Η κατάθεση του φακέλου –αίτησης προς το Υπ. Εσωτερικών με όλα τα τεκμήρια απόδειξης του εγκλήματος για την επίσημη αναγνώριση του Κορωπίου ως Μαρτυρική Πόλη έγινε τον Ιούλιο του 2020, σε εκτέλεσης ομόφωνης απόφασης Δ.Σ Κρωπίας τον Μάιο του 2020.
