Ο Ελληνισμός και η Χριστιανοσύνη σε όλη την υφήλιο γιορτάζουν σήμερα (15.8.2023) τον Δεκαπενταύγουστο με κατάνυξη, αλλά και λαμπρότητα την Κοίμηση της Θεοτόκου και τη μετάστασή Της στους ουρανούς.
Γιορτάζουν το τέλος της επίγειας ζωής, που μεταστρέφεται αμέσως σε χαρμόσυνη συνάντηση. Η ζωή θριαμβεύει…
«Ο θάνατος δεν είναι πλέον θάνατος. Ο θάνατος ακτινοβολεί αιωνιότητα και αθανασία. Ο θάνατος δεν είναι πλέον ρήξη, αλλά ένωση. Δεν είναι λύπη, αλλά χαρά. Δεν είναι ήττα, αλλά νίκη. Αυτά είναι όσα εορτάζουμε την ημέρα της Κοιμήσεως της Παναγίας Παρθένου, καθώς τα προεικονίζουμε, τα προγευόμαστε και τα απολαμβάνουμε από τώρα, στην αυγή της μυστικής και αιώνιας Ημέρας», κατά τον πρωτοπρεσβύτερο Αλέξανδρο Σμέμαν, που συγκαταλέγεται στις μεγάλες μορφές της Θεολογίας του 20ου αιώνα.
Για την Κοίμηση της Θεοτόκου δεν υπάρχουν πληροφορίες από την Καινή Διαθήκη. Γι’ αυτήν μαθαίνουμε από τις διηγήσεις σημαντικών εκκλησιαστικών ανδρών, όπως των Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, Μόδεστου Ιεροσολύμων, Ανδρέα Κρήτης, Γερμανού Κωνσταντινουπόλεως, Ιωάννη Δαμασκηνού κά, καθώς και από τα σχετικά τροπάρια της εκκλησιαστικής υμνολογίας. Στα κείμενα αυτά διασώζεται η «αρχαία και αληθεστάτη» παράδοση της Εκκλησίας γι’ αυτό το Θεομητορικό γεγονός.
Κατά την εκκλησιαστική παράδοση, εκοιμήθη στο σπίτι του Ευαγγελιστή Ιωάννη, όπου διέμενε η μητέρα του Θεανθρώπου. Αφού της έκλεισαν τα μάτια, οι Απόστολοι μετέφεραν το νεκροκρέβατό της στον κήπο της Γεθσημανής, όπου και την έθαψαν.
Η αγάπη και η μνημόνευση της Εκκλησίας δεν επικεντρώνονται στο ιστορικό και πραγματικό πλαίσιο, ούτε στην ημερομηνία και στον τόπο όπου η Μητέρα όλων των μητέρων ολοκλήρωσε την επίγεια ζωή της. Αντ’ αυτού, η Εκκλησία εισέρχεται στην ουσία και στο νόημα του θανάτου Της, μνημονεύοντας τον θάνατο Αυτής που ο Υιός της, σύμφωνα με την χριστιανική πίστη, κατέβαλε τον θάνατο, ανέστη εκ νεκρών, και υποσχέθηκε την τελική ανάσταση και τη νίκη της αθάνατης ζωής.
Στην Κοίμηση, αποκαλύπτεται όλο το χαρμόσυνο μυστήριο αυτού του θανάτου και γίνεται χαρά, επειδή η Παρθένος Μαρία είναι μία από μας. Ο ίδιος ο θάνατος γίνεται ζωή θριαμβεύουσα. Έτσι στη γιορτή δεν υπάρχει ούτε λύπη, ούτε νεκρώσιμα μοιρολόγια, ούτε στενοχώρια, αλλά μόνο φως και ζωή.
Η εκκλησιαστική υμνογραφία είναι πολύ πλούσια στον χαρακτηρισμό της Παναγίας, αλλά και γεμάτη από επαίνους και ύμνους προς το πρόσωπό Της.
Το μεγαλύτερο όμως εγκώμιο της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι ο Ακάθιστος Ύμνος, η απογείωση της υμνολογίας στο πρόσωπο της Θεοτόκου, καθώς ιστορεί με ποιητικό και λυρικό τρόπο όλο αυτό το σχέδιο της σωτηρίας.
Οι προσωνυμίες της Παναγίας πλείστες όσες: η Μαριάμ έφερε στον κόσμο τον Σωτήρα των ανθρώπων, εξ ου η προσωνυμία της ως Παναγία αλλά και ως Θεοτόκος.
Όμως, υπάρχει και μια πληθώρα προσωνυμιών ανάλογα με τις ιδιότητες ή τα χαρίσματά της, από τον τόπο ή τρόπο που βρέθηκε εικόνα της ή βρίσκεται ο ναός Της, από την τεχνοτροπία του ναού Της, από τον εικονογραφικό τύπο παραστάσεώς Της, από την παλαιότητα της εικόνας Της, από την ομορφιά και το κάλλος Της, από τα εγκώμιά της, από τον χρόνο που γιορτάζει η εκκλησία Της κλπ.
Εορτάζεται κάθε χρόνο, σύμφωνα με το Νέο Ημερολόγιο σήμερα, 15 Αυγούστου, και στις 28 Αυγούστου σύμφωνα με το Παλαιό (Παλαιoημερολογίτες).
«Ζωής αϊδίου και κρείττονος, ο θάνατός σου γέγονε, διαβατήριον Αγνή, εκ της επικήρου προς θείαν όντως και άρρευστον, σε άχραντε, εν αγαλλιάσει, τον Υιόν καθοράν σου και Κύριον»: «Ο θάνατός σου, Αγνή, έγινε διαβατήριο για μια ζωή αιώνια και καλύτερη μεταθέτοντάς σε, Άχραντε, από την επίγεια ζωή προς την όντως θεία και αναλλοίωτη, για να βλέπεις και να χαίρεσαι τον Υιό σου και Κύριο», υμνείται.
