Ο Μάρτιος έχει καθιερωθεί ως ο Μήνας Ενημέρωσης για τον Καρκίνο του Παχέος Εντέρου, με σκοπό την ευαισθητοποίηση σχετικά με την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και των σύγχρονων ιατρικών τεχνολογιών που συμβάλλουν στη μείωση της θνησιμότητας από τη νόσο. Στον αγώνα για την έγκαιρη ανεύρεση της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου έχει επιστρατευτεί επί σειρά ετών ένας πολύτιμος σύμμαχος, ο οποίος δεν είναι άλλος από την κολονοσκόπηση. Η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου έχει μειωθεί σημαντικά λόγω των κολονοσκοπήσεων προσυμπτωματικού ελέγχου κατά τη διάρκεια των οποίων ανιχνεύονται και αφαιρούνται προκαρκινικοί πολύποδες. Τη διαδικασία και την αποτελεσματικότητα της κολονοσκόπησης έρχονται πλέον να βελτιώσουν και οι πρόσφατες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Η τεχνητή νοημοσύνη αξιοποιείται ακόμα και στον τομέα των ενδοσκοπικών εξετάσεων με σκοπό να βελτιώσει τα αποτελέσματα και να διαφυλάξει την υγεία των ασθενών.
Τι προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη στην κολονοσκόπηση;
Η τεχνητή νοημοσύνη έχει βρει εφαρμογή και στον τομέα των ενδοσκοπικών εξετάσεων με σκοπό να ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα κάποιας παράλειψης, καθώς αποσκοπεί στη βελτίωση της ανίχνευσης και της ταξινόμησης των βλαβών σε πραγματικό χρόνο. Οι πρόοδοι στην τεχνητή νοημοσύνη (AI), ειδικά στην ανίχνευση και τη διάγνωση με τη βοήθεια υπολογιστή προσφέρουν πολλά υποσχόμενες μεθόδους αύξησης των ποσοστών ανίχνευσης αδενωμάτων με στόχο την αφαίρεση περισσότερων προκαρκινικών πολυπόδων. Αντίθετα, αυτές οι μέθοδοι μπορούν επίσης να επιτρέψουν τη διάγνωση μικρότερων μη καρκινικών βλαβών in vivo οι οποίοι δε χρήζουν αφαίρεσης, μειώνοντας τους κινδύνους που συνεπάγονται οι περιττές πολυπεκτομές.
Βελτιωμένη ανίχνευση με τη βοήθεια υπολογιστή (CADe)
Τα συστήματα υποβοηθούμενης ανίχνευσης από υπολογιστή (CADe) στοχεύουν στη βελτίωση της ανίχνευσης αδενωμάτων και άλλων προκαρκινικών πολυπόδων. Το CADe χρησιμοποιεί συνελικτικά νευρωνικά δίκτυα (CNNs) τα οποία μπορούν να εντοπίζουν χαρακτηριστικά διαφορετικών εικόνων κολονοσκόπησης. Αυτά τα συστήματα αναλύουν σε πραγματικό χρόνο τα βίντεο της κολονοσκόπησης και επισημαίνουν ύποπτες περιοχές, βοηθώντας τους γαστρεντερολόγους να εντοπίσουν βλάβες που διαφορετικά μπορεί να μην παρατηρούσαν. Ένας διαισθητικός δείκτης στην οθόνη ειδοποιεί τον ενδοσκόπο για την παρουσία μιας πιθανής βλάβης σε πραγματικό χρόνο. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα συστήματα CADe μειώνουν σημαντικά την αδυναμία ανίχνευσης πολυπόδων και αυξάνουν το ποσοστό ανίχνευσης αδενωμάτων.
Υποβοηθούμενη διάγνωση από υπολογιστή (CADx)
Πέρα από την ανίχνευση, η AI διαδραματίζει ρόλο και στην ταξινόμηση των πολυπόδων μέσω της υποβοηθούμενης διάγνωσης από υπολογιστή (CADx). Αναλύοντας τα μορφολογικά και υφικά χαρακτηριστικά των πολυπόδων, οι αλγόριθμοι AI διαφοροποιούν τις καλοήθεις από τις κακοήθεις βλάβες, προσφέροντας σε πραγματικό χρόνο μια «οπτική βιοψία». Αυτή η τεχνολογία βοηθά τους γαστρεντερολόγους να αποφασίσουν εάν ένας πολύποδας χρήζει αφαίρεσης ή μπορεί να παραμείνει στη θέση του, μειώνοντας έτσι τις περιττές πολυπεκτομές και τους σχετικούς κινδύνους.
Ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων παράλειψης κάποιας βλάβης
Ένας σημαντικός παράγοντας παράβλεψης ενός αδενώματος είναι ο ίδιος ο ενδοσκόπος, καθώς η αδυναμία διατήρησης ενός σταθερού επιπέδου εγρήγορσης κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης λόγω διάσπασης της προσοχής και κόπωσης μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία παρατήρησης ενός επικίνδυνου πολύποδα παρόλο που είναι ορατός στην οθόνη. Αυτό το ζήτημα έρχεται να βελτιώσει η τεχνητή νοημοσύνη, η οποία λειτουργεί ως ένα δεύτερο, ξεκούραστο ζευγάρι ματιών για τον ενδοσκόπο.
Βελτίωση ποιότητας του αποτελέσματος της εξέτασης
Η κολονοσκόπηση με υποβοήθηση AI δεν περιορίζεται μόνο στην ανίχνευση και την ταξινόμηση βλαβών αλλά συμβάλλει και στη βελτίωση της ποιότητας της διαδικασίας και της αποδοτικότητας. Τα εργαλεία AI αξιολογούν την ποιότητα της προετοιμασίας του εντέρου, παρακολουθούν τους χρόνους απόσυρσης του ενδοσκοπίου και εντοπίζουν τυφλά σημεία στην ενδοσκοπική εικόνα. Αυτά τα χαρακτηριστικά συμβάλλουν σε τυποποιημένες, υψηλής ποιότητας διαδικασίες και μειώνουν τη μεταβλητότητα.
Οφέλη που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη στην κολονοσκόπηση
Η τεχνητή νοημοσύνη στην κολονοσκόπηση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα της εξέτασης και να συμβάλλει μακροπρόθεσμα στην περαιτέρω μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του παχέος εντέρου. Η τεχνολογία αυτή προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως:
- Βελτιωμένη ανίχνευση πολυπόδων, καθώς τα συστήματα AI μειώνουν τα ποσοστά αδυναμίας ανίχνευσης αδενωμάτων και βελτιώνουν την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου.
- Υποστήριξη λήψης αποφάσεων σε πραγματικό χρόνο, αφού η τεχνητή νοημοσύνη παρέχει άμεση ανατροφοδότηση για τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των βλαβών.
- Μείωση της πιθανότητας παράβλεψης κάποιου επικίνδυνου πολύποδα, αφού η τυποποιημένη ανίχνευση μειώνει τον κίνδυνο να μην παρατηρηθεί κάποια ύποπτη βλάβη από τον ενδοσκόπο που πραγματοποιεί την κολονοσκόπηση.
- Βελτιωμένη αποδοτικότητα, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη βελτιστοποιεί την τεκμηρίωση κάθε αποτελέσματος και την ποιοτική παρακολούθηση.
Γενικά, η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα και τη συνολική διαδικασία της κολονοσκόπησης. Η συμβολή της στην προληπτική ιατρική και την ογκολογία αναμένεται να επεκταθεί ακόμη περισσότερο με την πάροδο των ετών.
Ενημερώνουμε, πως στο Metropolitan General, παρέχεται η δυνατότητα κολονοσκόπησης, με σύγχρονη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης.
Νίνα Μαρκουτσάκη, MD, MSc
Διευθύντρια Ε’ Γαστρεντερολογικής Κλινικής Επεμβατικής Ενδοσκόπησης
Metropolitan General, Λεωφ. Μεσογείων 264, Χολαργός 155 62
