Το νέο εργασιακό νομοσχέδιο που αλλάζει το τοπίο στον τομέα της εργασίας εισάγεται σήμερα στη Διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής για την επί της Αρχής συζήτησής του.
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης κάνει σημαντικές και ουσιαστικές τομές σε πολλά επίπεδα και ανάμεσα στα άλλα δίνει την ευκαιρία στον εργαζόμενο να μπορεί νόμιμα να κάνει και δεύτερη δουλειά μέσα στη μέρα.
Το νομοσχέδιο κατατέθηκε έχοντας μέσα και τρεις αλλαγές- προσθήκες που αφορούν τις συμβάσεις κατά παραγγελία και την ποινική δίωξη των συνδικαλιστών.
Στο νομοσχέδιο εισάγεται ελάχιστο όριο στις ώρες απασχόλησης με σύμβαση κατά παραγγελία που δε μπορεί να υπολείπεται του ¼ του συμφωνημένου συνολικού αριθμού ωρών εργασίας προκειμένου να επωφελείται ο εργαζόμενος από ένα ελάχιστο επίπεδο προβλεψιμότητας αναφορικά με το ωράριο εργασίας του, να είναι σε θέση να κάνει τον ανάλογο προγραμματισμό και να προστατεύεται από απώλεια εισοδήματος εξαιτίας καθυστερημένης ακύρωσης της συμφωνηθείσας εργασίας.
Ετσι, σε περίπτωση σύναψης σύμβασης κατά παραγγελία εργασίας ή παρόμοιων συμβάσεων εργασίας, τα μέρη υποχρεούνται να συμφωνούν ελάχιστο αριθμό αμειβομένων ωρών εργασίας που δε μπορεί να υπολείπεται του ¼ του συμφωνημένου συνολικού αριθμού ωρών εργασίας. Δηλαδή αν η συμφωνία προβλέπει την απασχόληση του εργαζομένου τέσσερα σαββατοκύριακα το μήνα, συνολικά για 20 ώρες δεν μπορεί ο εργοδότης να τον απασχολήσει λιγότερες από 5 ώρες το μήνα.
Επίσης, σημαντική είναι η προσθήκη που προβλέπει ότι κάθε μετατροπή από τον εργοδότη σύμβασης εργασίας πλήρους ή μερικής απασχόλησης σε σύμβαση εργασίας κατά παραγγελία, θεωρείται μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας.
Λιγότερο αυστηρή η ποινή για δίωξη συνδικαλιστών
Η διάταξη που προβλέπει την ποινική δίωξη των συνδικαλιστών οι οποίοι εμποδίζουν την είσοδο στην εργασία των εργαζόμενων κατά τη διάρκεια απεργίας η προχωρούν σε καταλήψεις αλλάζει και γίνεται λιγότερο αυστηρή. Η διάταξη αρχικά προέβλεπε χρηματική ποινή ύψους 5.000. Με την τροποποίηση δεν αναφέρεται ποσό , το οποίο θα οριστεί κατά περίπτωση από το δικαστήριο.
Παράλληλα στη διάταξη για την παράλληλη απασχόληση αποσαφηνίζεται ότι σε περίπτωση πολλαπλής ασφάλισης ή πολλαπλής καταβολής εισφορών προσαυξάνονται οι μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές του εργαζομένου σύμφωνα με την περ. α’ της παρ. 2 του άρθρου 28 του ν. 4387/2016 χωρίς να αυξάνεται ο ασφαλιστικός χρόνος.
Ασπίδα προστασίας για τους εργαζόμενους
Με ασπίδα προστασίας εξοπλίζονται οι εργαζόμενοι με βάση τις σύγχρονες διατάξεις που υιοθετεί το εργασιακό νομοσχέδιο . Από την άλλη πλευρά οι επιχειρήσεις βγαίνουν σαφώς ευνοημένες από τον περιορισμό της γραφειοκρατίας σε ορισμένους τομείς ( ψηφιακή κάρτα εργασίας) ενώ σε άλλους επιβαρύνονται με επιπλέον γραφειοκρατικά καθήκοντα για την ενημέρωση των εργαζομένων. Επιπλέον αυξάνεται στα 10.500 ευρω το πρόστιμο για την υποδηλωμένη εργασία.
Τι κερδίζουν οι εργαζόμενοι
1.Νομιμοποιείται η εργασία σε περισσότερους του ενός εργοδότη, κάτι που σήμερα απαγορεύεται καθιστώντας έτσι παράνομη την εργασία σε δεύτερο εργοδότη. Έτσι, μετά την ενσωμάτωση της Οδηγίας, θα επιτρέπεται πλέον η δεύτερη δουλειά σε άλλον εργοδότη, για ό,τι αυτό σημαίνει για την αύξηση των εισοδημάτων του, διασφαλίζεται ο έλεγχος της δεύτερης εργασίας, που μέχρι σήμερα αποτελούσε ένα μαύρο πεδίο για εργαζόμενους και εργοδότες και όλα αυτά χωρίς να προκαλείται έκπτωση του επιπέδου προστασίας του που αφορά τον ελάχιστο χρόνο ανάπαυσης του, που είναι οι 11 ώρες /24ωρο ( ΠΔ 88/1999). Με απλά λόγια εντός ενός 24 ΩΡΟΥ χωρά μόνο μια πλήρης απασχόλησή και μια μερική απασχόληση κατ’ ανώτατο όριο, δεν θίγεται η 40ωρη/5νθημερη εργασία, δεν θίγεται το ανώτατο όριο των 48 ωρών (στον οποίο περιλαμβάνεται ο χρόνος υπερεργασίας και υπερωρίας) ως μέσος όρος στους 4 μήνες περιόδου αναφοράς, όπως ορίζεται στο ΠΔ 88/1999.
- Συμβάσεις κατά παραγγελία: Μια καινοτομία του εργασιακού νομοσχεδίου είναι οι λεγόμενες συμβάσεις κατά παραγγελία που αποτελούν μια καλή ευκαιρία για τις μητέρες με μικρά παιδιά, φοιτητές, τεχνικά επαγγέλματα , εργαζόμενους στο πεδίο του θεάματος, ακροάματος ή της εστίασης που επιθυμούν έκτακτη απασχόληση ολίγων ωρών. Στόχος της διάταξης είναι να θεσπιστούν κανόνες και να μην γίνεται κατάχρηση της εν λόγω μορφής απασχόλησης.
Με τις εν λόγω συμβάσεις ο εργαζόμενος καλείται 24 ώρες πριν να δουλέψει μόνο όταν έχει ανάγκη η επιχείρηση ( και συμφωνεί και ο ίδιος) και πληρώνεται μόνο για τις ώρες που εργάστηκε με ελάχιστο όριο στις ώρες απασχόλησης που δε μπορεί να υπολείπεται του ¼ του συμφωνημένου συνολικού αριθμού ωρών εργασίας Στόχος της διάταξης είναι η πάταξη της μαύρης εργασίας αφού ο εργαζόμενος θα είναι αναγκαστικά δηλωμένος, με άδειες και ασφαλιστικές εισφορές. Η επιχείρηση δεν θα μπορεί να πάρει άλλους από αυτούς που έχει δηλώσει.
- Καθιερώνεται για πρώτη φορά ρητά η προσμέτρηση της ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης, όταν αυτή είναι εκ του νόμου υποχρεωτική, ως αμειβόμενος χρόνος εργασίας .
4.Επιβάλλονται κυρώσεις σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία στην περίπτωση που υπάρχει δυσμενής μεταχείριση του εργαζομένων, αλλά και των εκπροσώπων τους, αν αυτοί καταγγείλουν τον εργοδότη τους για μη συμμόρφωσή του στα προβλεπόμενα προστατευτικά πλαίσια της Οδηγίας.
- Προβλέπεται ακυρότητα της καταγγελίας απόλυσης (εκδικητική απόλυση) αν διαπιστωθεί ότι αυτή προκλήθηκε λόγω άσκησης από τον εργαζόμενο των νομίμων δικαιωμάτων του που απορρέουν από την Οδηγία.
- Επιλύεται το πρόβλημα που έχει ανακύψει κατά την οργάνωση του προγράμματος των εναλλασσόμενων βαρδιών σε επιχειρήσεις που είτε λειτουργούν 24/7 συνεχώς, είτε έχουν 24ωρη λειτουργία 5 ή 6 ημέρες την εβδομάδα, και εφαρμόζουν πενθήμερο σύστημα εργασίας για τους εργαζόμενους, μια και οι επιχειρήσεις συνεχούς πυράς αδυνατούν από τη μια να βρουν νέο εξειδικευμένο προσωπικό και ταυτόχρονα η απαγόρευση της 6ης ημέρας για αυτές τις περιπτώσεις προσβάλλει σημαντικά την παραγωγικότητα μια και αδυνατούν να οργανωθούν σωστά οι εναλλασσόμενες βάρδιες, οδηγώντας έτσι πλήθος εργαζομένων στη μαύρη και αδήλωτη εργασία.
Κερδισμένοι βγαίνουν και οι εργαζόμενοι καθώς το ημερομίσθιο τους για την 6η ημέρα απασχόλησης είναι προσαυξημένο κατά 40% ενώ απαγορεύεται η υπερεργασία και η υπερωρία.
7.Επεκτείνεται το δικαίωμα καταβολής του εποχικού επιδόματος και στους εργαζόμενους που παραχωρούνται μέσω εταιρειών προσωρινής απασχόλησης (ΕΠΑ) σε επιχειρήσεις του κλάδου του τουρισμού, αίροντας μία αδικία ετών για τους εργαζόμενους του κλάδου .
- Οριοθετείται περίοδος μαθητείας (δοκιμαστική περίοδος – δόκιμος εργαζόμενος) 6 μηνών. Ωστόσο δεν αλλάζει η ελάχιστη υποχρέωση των 12 μηνών προϋπηρεσίας ως προϋπόθεση για θεμελίωση δικαιώματος σε αποζημίωση απόλυσης. Όποιος απολύεται πριν τους 12 μήνες (όπως και σήμερα) δεν έχει θεμελιωμένο δικαίωμα σε αποζημίωση απόλυσης.
Οι νέες υποχρεώσεις των εργοδοτών
-Θεσπίζεται βαρύτατο πρόστιμο, αντίστοιχου ύψους με το πρόστιμο για την αδήλωτη εργασία, ήτοι 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο σε κάθε περίπτωση αναντιστοιχίας της πραγματικής απασχόλησης με τη σχετική σήμανση της κάρτας, κυρίως κατά την προσέλευση στην εργασία, και την υπερωρία, η οποία διαπιστώνεται από σχετικό έλεγχο της Επιθεώρησης Εργασίας, επιβάλλεται στους εργοδότες.
-Επιπλέον κίνητρα δίνονται με το σχέδιο νόμου στις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν την ψηφιακή κάρτα εργασίας. Το σημαντικότερο είναι ότι δύνανται να μην προδηλώνουν τις αλλαγές του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας καθώς και την υπερωριακή απασχόληση στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ II.
Με τον τρόπο αυτό η έναρξη και η λήξη του χρόνου εργασίας καθώς και η νόμιμη υπέρβαση του δηλωθέντος ωραρίου αποδεικνύεται σε πραγματικό χρόνο, μειώνοντας το υπέρμετρο διοικητικό βάρος για τις επιχειρήσεις που κάνουν χρήση της ψηφιακής κάρτας.
Μάλιστα στο πλαίσιο του ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ εξετάζεται να δοθεί και δυνατότητα αυτοτελούς χτυπήματος της έναρξης και λήξης της υπερωρίας, ώστε με αυτοματοποιημένο τρόπο να μπορεί η Επιθεώρηση Εργασίας να εκτελεί τους ελέγχους της στους χώρους εργασίας , που ούτως ή άλλως ο διενεργούμενος έλεγχός της αφορά πάντα τους ευρισκόμενους εργαζόμενους στην επιχείρηση σε μια δεδομένη χρονική στιγμή.
Επίσης με το σύστημα αυτό θα διευκολυνθεί περαιτέρω η εφαρμογή της ΚΑΡΤΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ στους εξ αποστάσεως εργαζόμενους, αλλά θα οδηγήσει και στους καθολικούς και μαζικούς ελέγχους της Επιθεώρησης Εργασίας.
Προβλέπεται πλέον ότι η αδικαιολόγητη (αυθαίρετη) αποχή του εργαζομένου από την εργασία, για διάστημα μεγαλύτερο των πέντε (5) συναπτών εργάσιμων ημερών μπορεί να θεωρηθεί ως καταγγελία συμβάσεως εκ μέρους του εργαζόμενου, αν ακολουθήσει όχληση του εργοδότη και εν συνεχεία από αυτήν παρέλθει ΚΑΙ επιπλέον χρονικό διάστημα πέντε (5) συναπτών εργασίμων ημερών. Η όχληση αναρτάται στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, και άρα ο εργαζόμενος μπορεί να τη δει και μέσω του MyErgani app και ταυτόχρονα πρέπει να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο γραπτό τρόπο.
Στην περίπτωση αυτήν ο εργοδότης υποχρεούται, την επόμενη εργάσιμη ημέρα της λήξης του διαστήματος τουλάχιστον των 10 εργασίμων ημερών που ο εργαζόμενος απουσιάζει αδικαιολόγητα από την εργασία του να αναγγείλει την οικειοθελή αποχώρηση του εργαζομένου στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, χωρίς να απαιτείται η υπογραφή του εργαζομένου.
Οι υποχρεώσεις που απορρέουν από την κοινοτική οδηγία
Με την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 επικαιροποιείται και εκσυγχρονίζεται το πλαίσιο των ελάχιστων απαιτήσεων σχετικά με την υποχρέωση του εργοδότη να ενημερώνει τον εργαζόμενο, αναφορικά με τους βασικούς όρους της ατομικής σύμβασης εργασίας, προκειμένου να διασφαλίζεται σε όλους τους εργαζομένους, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης πλέον, ενιαίος και επαρκής βαθμός διαφάνειας και προβλεψιμότητας, όσον αφορά τους όρους εργασίας τους, με παράλληλη διατήρηση της εύλογης ευελιξίας στην άτυπη απασχόληση και στη μείωση των ανισοτήτων λόγω είδους σχέσης ή σύμβασης εργασίας .
Με το νέο καθεστώς , ο εργοδότης πρέπει να ενημερώσει για τους βασικούς όρους εργασίας τον εργαζόμενο με έγγραφη σύμβαση ή έστω με λεπτομερή έγγραφη ενημέρωση των βασικών όρων εργασίας του, εντός 1 εβδομάδας από την πρόσληψη, αντί του 2μήνου που ίσχυε μέχρι σήμερα. Έτσι, το αργότερο 1 εβδομάδα μετά από την πρόσληψη ο εργαζόμενος μπορεί να επικαλεστεί επιτυχώς και να αποδείξει όλα τα δικαιώματά του. Έτσι, πλέον, αν για παράδειγμα ο εργοδότης έχει υποσχεθεί στον εργαζόμενο κατάρτιση, αυτή πρέπει να αναφέρεται στη σύμβαση, για να μην μπορεί ο εργοδότης να ξεγελάσει τον εργαζόμενο. Το ίδιο ισχύει με τη δοκιμαστική περίοδο, ώστε να μην μπορεί ο εργοδότης να ισχυριστεί εκ των υστέρων ότι δήθεν έδιωξε τον εργαζόμενο, επειδή απέτυχε στη δοκιμή, χωρίς να έχει συμφωνήσει δοκιμαστική περίοδο μαζί του.
