Ειδικοί τεχνοκράτες θα βρεθούν στην Κύπρο τον Ιανουάριο για να καταθέσουν τις απόψεις τους όσον αφορά την αναβάθμιση της αεροπορικής βάσης Ανδρέας Παπανδρέου στην Πάφο, αποκαλύπτει σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος», ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ενώ τόνισε ότι οι μεταρρυθμίσεις θα συνεχιστούν όπως και η προώθηση μέτρων προς βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών και να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα με πρώτο, την ακρίβεια.
Ζητούμενο για τον Πρόεδρο είναι η ενίσχυση της μεσαίας τάξης – η οποία με βάση τις προεδρικές εκτιμήσεις ανακάπτει- και η ενίσχυση των κυπριακών επιχειρήσεων.
Βάσεις στην Κύπρο
«Αποφασίσαμε να προχωρήσουμε με την αναβάθμιση της βάσης στο Μαρί (σ.σ. ναυτική βάση) και την αναβάθμιση της βάσης στην Πάφο. Έχω ενώπιον μου σημείωμα που λέει για κόστος 14,7 εκατομμυρίων ευρώ και χρόνο υλοποίησης 18 μήνες. Συζητήσαμε με τους Αμερικανούς οι οποίοι ενδιαφέρονται, και οι οποίοι αξιοποίησαν τη βάση «Ανδρέας Παπανδρέου» για ανθρωπιστικούς σκοπούς», αναφέρει ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης. Τονίζει δε ότι και οι δύο βάσεις θα συνεχίσουν να είναι βάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας και δεν τίθεται θέμα να δοθούν σε οποιονδήποτε άλλο.
Το ζήτημα του ΝΑΤΟ
Για τα περί ένταξης στο ΝΑΤΟ, δηλώνει ότι επειδή δεν είναι εφικτή στην παρούσα φάση η ένταξη της Κύπρου, η προσπάθεια αφορά απόκτηση πλεονεκτημάτων σε εκπαίδευση, τεχνογνωσία και αναδιοργάνωσης έτσι που όταν δημιουργηθούν οι συνθήκες η Κύπρος να γίνει κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ.
«Συζητούμε ονόματα» με φον ντερ Λάιεν
Για το Κυπριακό υπογραμμίζει πως μια νέα αποτυχία θα είναι μια πάρα πολύ αρνητική εξέλιξη και γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό οι όποιες εξελίξεις να είναι θετικές. Εξηγεί παράλληλα ότι αναμένει πως τον Ιανουάριο θα έχουμε επίσκεψη από τα Ηνωμένα Έθνη και πιο πιθανό την ίδια την αναπληρωτή γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, έτσι ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος.
Επιπρόσθετα αναφέρει πως η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αποφάσισε πρόσφατα το Κυπριακό να υπάγεται απευθείας στο Γραφείο της, όσον αφορά τις συνομιλίες. Ερωτηθείς αν αυτό σημαίνει και προώθηση του διορισμού απεσταλμένου της ΕΕ, απάντησε «μπορώ να σας πω ότι με την Πρόεδρο συζητούμε συγκεκριμένα ονόματα».
Για τα «χαριεντίσματα»
Περαιτέρω ο κ. Χριστοδουλίδης δηλώνει ότι βλέπει μια επιθυμία της Τουρκίας να συζητήσει και ότι «ακόμα και οι συζητήσεις – που κάποιοι τις είχαν χαρακτηρίσει ως χαριεντίσματα, στο Μπακού αλλά κυρίως στη Βουδαπέστη, με τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας – ήταν ουσιαστικές και αφορούσαν το κεφάλαιο της διακυβέρνησης». Τονίζει, όμως, ότι θα διαφανεί στην πράξη κατά πόσο αυτή η διάθεση που δείχνουν – τουλάχιστον δημόσια – μεταφράζεται σε κάτι συγκεκριμένο στο Κυπριακό.
Η πρόταση για Συρία
Για την επόμενη ημέρα στη Συρία αναφέρεται στην πρόταση Κύπρου, Ελλάδας και Αυστρίας, για ένα οδικό χάρτη.
Υπογραμμίζει ότι η βοήθεια της ΕΕ θα έρθει βήμα προς βήμα. «Αν κάνουν αυτοί Α θα κάνει η ΕΕ το Β και ούτω καθ’ εξής. Εάν από την άλλη αποκλείσουν τις μειονότητες, τους Χριστιανούς κ.λπ. δεν θα έρχεται η ΕΕ να βοηθήσει. Να σας θυμίσω πως μπορεί ο κ. Φιντάν να ήταν στη Συρία, αλλά ο ΥΠΕΞ της Κύπρου ήταν στο Ισραήλ. Και έχει τη σημασία του», σημείωσε.
Σε παρατήρηση ότι ο κόσμος ανησυχεί ότι ενδεχομένως η Τουρκία να πάρει ανταλλάγματα στην Κύπρο, αντιτείνει ότι «αν η Κύπρος ήταν αδύναμη, πολιτικά, εξωτερικά, ενδεχομένως η Τουρκία θα μπορούσε να πετύχει αυτούς τους στόχους. Δεν είμαστε όμως έτσι», καταλήγει.
– Ποιες οι στοχεύσεις σας για το 2025 καθώς αναμένεται ότι θα είναι μια δύσκολη χρονιά από τη στιγμή που όλα τα κόμματα μπαίνουν σε μία πρώιμη προεκλογική εκστρατεία για το 2026;
– Οι στοχεύσεις μας για το 2025 είναι να διασφαλίσουμε τη συνέχιση της αναπτυξιακής πορείας της χώρας και την σταθερή άνοδο της οικονομίας μας ώστε ναδημιουργηθούν συνθήκες πλήρουςαπασχόλησηςκαιευημερίας. Να διευρύνουμε το διεθνές αποτύπωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, να ενισχύσουμε την εσωτερική και την εξωτερική ασφάλεια καινα προωθήσουμε τις μεταρρυθμίσεις και τιςαλλαγές προς αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών και της βελτίωσης της καθημερινότητάς τους. Ασφαλώς, κορυφαία προτεραιότητα παραμένει η προσπάθεια για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού.
Ο προεκλογικός των κομμάτων ξεκίνησε από την επομένη των προεδρικών εκλογών του 2023. Ιδιαίτερα από τα κόμματα που δεν με στήριξαν. Θέλω να πω για τον ΔΗΣΥ ότι είναι ξεκάθαρο ότι η ηγεσία του, έθεσε το κόμμα στην αντιπολίτευση. Είναι απόλυτα σεβαστό και δεν τίθεται οποιοδήποτε θέμα από τις τοποθετήσεις που γίνονται. Μάλιστα σε κάποια θέματα η κριτική από τον ΔΗΣΥ είναι πολύ πιο έντονα αντιπολιτευτική από του ΑΚΕΛ. Άρα δεν τίθεται θέμα όσον αφορά την ηγεσία του ΔΗΣΥ. Οι δικές μας αξιολογήσεις είναι ότι μια σημαντική μερίδα του ΔΗΣΥ, όπως και των άλλων κομμάτων, στηρίζει την κυβέρνηση και το έργο της και αυτό για μένα είναι ιδιαίτερα θετικό. Αλλά για το τι είναι ο ΔΗΣΥ, είναι ξεκάθαρο ότι είναι αντιπολίτευση. Δεν υπάρχει ούτε αμφιταλάντευση ούτε οτιδήποτε άλλο.
– Γιατί νιώθετε την ανάγκη να το τονίσετε αυτό;
– Επειδή ακούω και διαβάζω για συζητήσεις που γίνονται. Στην πολιτική πρέπει να έχουμε καθαρές θέσεις και θεωρώ ότι αυτή είναι η καθαρή θέση.
– Υπήρξε μία περιρρέουσα μετά την συνάντηση σας με την πρόεδρο του ΔΗΣΥ τον περασμένο Οκτώβριο, ότι ανοίξατε κάποια κανάλια επικοινωνίας. Δεν ισχύει αυτό;
-Υπάρχουν κανάλια επικοινωνίασ αλλά αυτό δεν έχει σχέση με το εάν ο ΔΗΣΥ είναι συμπολίτευση ή αντιπολίτευση. Αυτό το θέμα είναι λήξαν. Είναι επαναλαμβανόμενες οι δηλώσεις που γίνονται αλλά και οι τοποθετήσεις σε πολλά θέματα, που είναι ξεκάθαρο που βρίσκεται ο ΔΗΣΥ, σύμφωνα με την ηγεσία του κόμματος.
– Ναι, αλλά έχετε ανάγκη τον ΔΗΣΥ στη Βουλή…
– Έχω ανάγκη όλα τα κόμματα στη Βουλή. Και η ψήφος του τελευταίου βουλευτή στο Νομοθετικό Σώμα είναι σημαντική, όπως είδαμε πρόσφατα και στο θέμα για την φορολογία των τραπεζών.
– Η πρόσκληση που απευθύνατε πέρσι μέσα από τη συνέντευξη σας στον «Φ» προς τον ΔΗΣΥ για συμμετοχή στην κυβέρνηση, θεωρείτε ότι είναι ξεπερασμένη πλέον;
– Όντως απηύθυνα πρόσκληση. Η απάντηση ήταν ξεκάθαρη. Το θέμα έληξε και δεν είναι κάτι που μας απασχολεί.
– Παρά ταύτα όμως, κάνετε ανοίγματα προς τον ΔΗΣΥ και επιλέγετε ανθρώπους του χώρου του ΔΗΣΥ, όχι κατ’ ανάγκη στελέχη του της πρώτης γραμμής, για διορισμούς σε ημικρατικούς ή άλλους οργανισμούς…
– Επιλέγω ανθρώπους από όλους τους χώρους που στηρίζουν την πολιτική που ακολουθούμε, συμπεριλαμβανομένων και ατόμων και από το ΔΗΣΥ. Όσον αφορά την ουσία της πολιτικής θεωρώ ότι αν ο ΔΗΣΥ βρισκόταν στην εξουσία δεν θα πολιτευόταν διαφορετικά από την παρούσα κυβέρνηση, ούτε στα θέματα της οικονομίας, ούτε στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, ούτε στο Κυπριακό. Αλλά υπάρχει, για λόγους που είναι απόλυτα σεβαστοί, μια ξεκάθαρη θέση από την ηγεσία του κόμματος, ότι ο ΔΗΣΥ είναι αντιπολίτευση, άρα το θέμα είναι λήξαν.
– Από το διάλογο που έχετε με στελέχη και την πρόεδρο του κόμματος, εισπράττετε ανησυχία διάσπασης του ΔΗΣΥ για αυτό τηρούν αυτή τη στάση;
– Δεν γνωρίζω τους λόγους και ούτε μού έχουν αναφέρει οτιδήποτε και σίγουρα δεν είμαι εδώ με οποιαδήποτε προσέγγιση ή δήλωση που να έχει στόχο να διασπάσει το ΔΗΣΥ. Δεν είναι αυτός ο στόχος μου και ούτε θέλω να δημιουργήσω πρόβλημα στον ΔΗΣΥ ή σε οποιοδήποτε άλλο κόμμα.
Είχα πει προεκλογικά ότι δεν πρόκειται να προχωρήσω στη δημιουργία κόμματος και αυτό θα το τηρήσω
– Ακούγεται στην περιρρέουσα ότι θα δημιουργηθεί ένα κόμμα το οποίο θα είναι…
– Δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Είχα πει προεκλογικά ότι δεν πρόκειται να προχωρήσω στη δημιουργία κόμματος και αυτό θα το τηρήσω.
– Εάν είναι από άτομα που σας έχουν στηρίξει προεκλογικά και μετεκλογικά;
– Έχω ρωτηθεί από κάποια άτομα που θα τους ενδιέφερε κάτι τέτοιο και η δική μου η απάντηση ήταν αποτρεπτική. Το τι θα πράξουν δεν μπορώ να το γνωρίζω. Αλλά δεν θεωρώ σοφό, και το λέω και δημόσια, να υπάρξει κόμμα από τα σπλάχνα του ΔΗΣΥ.
– Δηλαδή τους αποτρέπετε όταν σας προσεγγίζουν ή χρησιμοποιούν το όνομα σας για να συγκροτήσουν πυλώνες για τη δημιουργία κόμματος;
– Ναι.
– Με αυτά τα δεδομένα θεωρείτε ότι μπορείτε να κυβερνήσετε; Λαμβάνοντας υπόψη τον συσχετισμό δυνάμενων στην Βουλή, όπου πέραν από τα δύο κόμματα που δηλώνουν αντιπολίτευση ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ και πολλοί βουλευτές των συγκυβερνώντων κομμάτων ασκούν κριτική στην κυβέρνηση;
– Ασκείται κριτική στην κυβέρνηση από βουλευτές απ’ όλα τα κόμματα. Την ίδια στιγμή υπάρχει στήριξη στις ενέργειες της κυβέρνησης από βουλευτές απ’ όλα τα κόμματα συμπεριλαμβανομένου και του ΔΗΣΥ. Υπάρχουν κάποιοι που ασκούν κριτική από την πρώτη μέρα και δεν περιμένω να αλλάξουν την πολιτική ή την προσέγγιση τους, διότι ποτέ δεν αποδέχθηκαν την ετυμηγορία του κυπριακού λαού στις προεδρικές εκλογές του 2023. Θεωρώ μάλιστα ότι σε κάποιες των περιπτώσεων η στάση τους κοστίζει στον κυπριακό λαό. Θέλω να πω και ένα παράδειγμα. Εδώ και έξι μήνες έχουμε καταθέσει στην Βουλή πρόταση νόμου για να υπάρχει πλαφόν σε κάποια προϊόντα βασικής ανάγκης. Για παράδειγμα, το νερό να πωλείται 50 σεντ. Συζητείται εδώ και τόσο καιρό και τώρα ακούω ότι ενδεχομένως να ψηφιστεί τον Ιανουάριο. Είναι εδώ και έξι μήνες ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Εμπορίου. Απ’ εκεί και πέρα και είναι ενδεικτικό ότι και μέσα στα κόμματα που μας στηρίζουν και μέσα στα κόμματα της αντιπολίτευσης, υπάρχουν διαφορετικές τοποθετήσεις σε καίρια ζητήματα. Όπως είναι για παράδειγμα στο θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας. Άρα θεωρώ , δεν υπάρχει ενιαία αντιμετώπιση της κυβέρνησης μέσα στα κόμματα.
– Αυτό αφορά όλα τα κόμματα…
– Ναι, αφορά όλα τα κόμματα. Όμως εκείνο που με ενδιαφέρει εμένα στο τέλος της ημέρας είναι στα μεγάλα τα θέματα, όπως είναι η ψήφιση του προϋπολογισμού να υπάρχει πλειοψηφία. Ήταν σημαντικό για την κυβέρνηση η ψήφιση του προϋπολογισμού 2025 και εκφράζω την εκτίμησή μου στα κόμματα που τον υπερψήφισαν.
– Θεωρείτε ότι υπάρχει σκοπιμότητα στους βουλευτές από όλα τα κόμματα, που λειτουργούν με αυτό τον τρόπο;
– Όχι, καμία σκοπιμότητα. Η βασική τους προσέγγιση ήταν αυτή που ήταν και την περίοδο των προεδρικών εκλογών. Με στήριξαν κόμματα όπου ξέρουμε ότι κάποιοι έκαναν και διαφορετικές επιλογές και συνεχίζουν στο ίδιο μοτίβο. Το ίδιο συμβαίνει και στον ΔΗΣΥ. Κάποια στελέχη του κόμματος επέλεξαν ακόμα και τον β’ γύρο να στηρίξουν τον υποψήφιο του ΑΚΕΛ. Συνεχίζουν να έχουν την ίδια προσέγγιση και είναι απόλυτα σεβαστή.
– Είπατε προηγουμένως ότι κάποιοι δεν δέχονται την ετυμηγορία του λαού. Αναφέρεστε στον κ. Αβέρωφ Νεοφύτου;
– Όχι μόνο στον κ. Νεοφύτου. Υπάρχουν και άλλοι, συμπεριλαμβανομένου βεβαίως και του κ. Αβέρωφ Νεοφύτου. Αλλά ο κ. Νεοφύτου είναι ένας από τους 56 βουλευτές της Βουλής.
– Τον οποίο αναδεικνύετε όμως εσείς ως Κυβέρνηση, με τον τρόπο που τον αντιμετωπίζετε, ως βασικό σας αντίπαλο.
– Διαφωνώ. Είπα και το επαναλαμβάνω ότι ο κ. Νεοφύτου είναι ένας από τους 56 βουλευτές στην Βουλή των Αντιπροσώπων. Όταν ασκεί κριτική στην Κυβέρνηση εμείς οφείλουμε να απαντούμε όπως και σε οποιοδήποτε βουλευτή ασκεί κριτική. Σε αυτό το πλαίσιο είναι που απαντήσαμε και στον κ. Νεοφύτου.
– Αναφέρατε ως παράδειγμα το πλαφόν στο νερό…
– Το πλαφόν στο νερό είναι ένα θέμα πολύ απλό που συζητείται εδώ και έξι μήνες…
– Δείχνει κάτι; Ό,τι εκεί και όπου τα κόμματα δεν εξυπηρετούνται τα δικά τους συμφέροντα, μπλοκάρουν την προσπάθεια της Κυβέρνησης… τι;
– Ναι ,είναι κάτι που γίνεται σε κάποια των θεμάτων. Κι αυτό είναι αντιληπτό και από την κοινωνία.
Μέτρα για ενίσχυση της μεσαίας τάξης
– Είχατε πει για μέτρα για την μεσαία τάξη. Πότε θα ανακοινωθούν και προς τα πού θα στοχεύουν;
– Θα ξεκινήσω λέγοντας πώς όταν αναλάβαμε ως κυβέρνηση υπήρχε ακρίβεια η οποία οφειλόταν κατά κύριο λόγο σε εξωγενείς παράγοντες που αφορούσαν το τι γινόταν στην Ουκρανία. Στηριζόμαστε προς δύο κατευθύνσεις και χαίρομαι διότι βλέπουμε αποτελέσματα. Η μία κατεύθυνση αφορά την επιδοματική πολιτική διότι πρέπει να βοηθήσουμε εκείνους τους συμπολίτες μας που έχουν άμεσα ανάγκη και για αυτό ανακοινώσαμε πακέτα πέραν των 700 εκατ. ευρώ.
Η άλλη κατεύθυνση αφορά την εξεύρεση μόνιμων μεσοπρόθεσμων λύσεων, διότι μόνο μέσα από μόνιμες λύσεις μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την ακρίβεια. Χαίρομαι διότι ανακοινώσαμε εφτά σχέδια για το στεγαστικό και υπάρχει τεράστια ανταπόκριση, ιδιαίτερα από τους νέους και νέες μας.
Πρόσφατα είχαμε συνάντηση με τις τράπεζες. Πρέπει να πω ότι οι δικές μου εισηγήσεις αφορούσαν στο στεγαστικό και στους μεγαλύτερους σε ηλικία συμπολίτες μας που δυσκολεύονται με τις ηλεκτρονικές συνδιαλλαγές και χαίρομαι που ανταποκριθήκαν με συγκεκριμένα σχέδια και μέτρα. Πέραν του στεγαστικού, ανακοινώσαμε διάφορα σχέδια για την ενέργεια όπως είναι το σχέδιο «φωτοβολταϊκά για όλους», τα οποία έχουν εξαντληθεί και θα ανακοινώσουμε και νέα μέσα στο 2025. Υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση από τον κόσμο γιατί τα μέτρα που ανακοινώνουμε επικεντρώνονται στη μεσαία τάξη.
Στις αρχές του 2025 θα παρουσιάσουμε τις προτάσεις μας για τον φορολογικό μετασχηματισμό της χώρας, ο οποίος κινείται προς δύο κατευθύνσεις: Προς την ενίσχυση της μεσαίας τάξης και την ενίσχυση των κυπριακών επιχειρήσεων, ώστε να μην υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός για τις κυπριακές επιχειρήσεις.
Όσον αφορά τις προτάσεις μας για τη μεσαία τάξη, θέλουμε να συνδέσουμε το φορολογικό εισόδημα με την οικογένεια, διότι έχουμε ένα τεράστιο πρόβλημα που λέγεται υπογεννητικότητα το οποίο απαιτεί δέκα χρόνια για να αντιμετωπιστεί. Ανακοινώσαμε ήδη δύο δέσμες μέτρων για το δημογραφικό. Είναι η πρώτη φορά που ανακοινώθηκαν τόσα μέτρα προς αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας. Θα ακολουθήσει η φορολογική μεταρρύθμιση που θα καλύψει όλα αυτά τα προβλήματα που έχουμε, συμπεριλαμβανομένης και της ακρίβειας.
– Πώς θα γίνει αυτό;
– Μέσα από κίνητρα που θα δοθούν σε ειδικές κατηγορίες, ουσιαστικά θα αυξήσουμε το αφορολόγητο εισόδημα. Το είχα πει και προεκλογικά. Μέσα από μία φόρμουλα που επεξεργαζόμαστε- και είμαι σε συνεχή επαφή με την ομάδα που δουλεύει στον φορολογικό μετασχηματισμό – θα αυξήσουμε το αφορολόγητο εισόδημα της κάθε οικογένειας. Για ένα ή δύο ή τρία τέκνα κλπ. Εάν αξιοποιεί κάποιος τα σχέδια για την ενέργεια να έχει περισσότερα οφέλη, για την πράσινη μετάβαση, για την τεχνολογία… Το ίδιο και για τις εταιρείες. Όποιος αξιοποιεί σχέδια που ανακοινώνονται θα έχει επιπλέον οφέλη μέσα από την φορολογική μεταρρύθμιση.
– Δεν θα έχει οριζόντια μέτρα…
– Στόχος είναι να υπάρχει επικέντρωση ανάλογα με την κατάσταση του κάθε νοικοκυριού και του τι αξιοποιεί από τα σχέδια της Κυβέρνησης. Είναι σημαντικό επίσης να πούμε ότι αν δείτε τα στατιστικά στοιχεία, η μεσαία τάξη αυξήθηκε σε ποσοστά. Αντί να μειώνεται όπως ήταν η τάση προηγουμένως, τώρα η μεσαία τάξη αυξάνεται. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι αυξάνουμε τους μισθούς. Αυξήθηκε ο κατώτατος μισθός, δόθηκε η ΑΤΑ και αυτό καθοδηγεί και για αυξήσεις στον ιδιωτικό τομέα. Η οικονομία πάει καλά, φτάσαμε σε ένα σημείο που η ανεργία περιορίστηκε στο 5%… υπάρχει πλήρης απασχόληση και αυξάνονται οι κενές θέσεις εργασίας, αυτό σπρώχνει πιο πάνω και τους μισθούς. Αλλά έχουμε και ένα σχεδιασμό, που έχω πει πολλές φορές και προεκλογικά και αφορά τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης της οικονομίας. Οι υπηρεσίες είναι πολύ σημαντικές, όμως, υπάρχουν νέοι τομείς στους οποίους γίνονται επενδύσεις και αυτό αντικατοπτρίζεται στο ρυθμό ανάπτυξης.
Το 2023 είχαμε άμεσες ξένες επενδύσεις 3,5 δισ. ευρώ οι οποίες δημιούργησαν 2.500 θέσεις εργασίας υψηλά αμειβόμενες. Είχαμε τη μεγαλύτερη αύξηση στην ΕΕ στις άμεσες ξένες επενδύσεις 129%. Το 2024 αυτή η τάση συνεχίζεται. Μέχρι τον Σεπτέμβριο είχαν δημιουργηθεί 750 νέες θέσεις εργασίας. Φτάσαμε στο σημείο να βρισκόμαστε στη αναζήτηση εργατικού δυναμικού για την πλήρωση κενών θέσεων εργασίας. Και για αυτό το λόγο, ακολουθώντας και το παράδειγμα της Ελλάδας, επεξεργαζόμαστε ένα σχέδιο, να πάμε στο εξωτερικό, με μένα επικεφαλής, μαζί με τις 50 μεγαλύτερες επιχειρήσεις από την Κύπρο που χρειάζονται επιστημονικό προσωπικό. Θα επισκεφθούμε χώρες όπου υπάρχει επιστημονικό προσωπικό, νέοι Κύπριοι για να προσπαθήσουμε να τους φέρουμε πίσω για να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα της έλλειψης επιστημονικού δυναμικού.
Θα πάμε στο εξωτερικό για να φέρουμε κόσμο πίσω. Έτσι θα διευρύνουμε τη βάση της οικονομίας, μας.
-Μπορείτε να είστε πιο συγκεκριμένος;
– Υπάρχει τεράστια προοπτική στην οικονομία για να επενδύσουμε και σε άλλους τομείς, πέραν των υπηρεσιών. Θέλω να δώσω δύο παραδείγματα. Έρευνα και καινοτομία. Σήμερα έχουμε στην Κύπρο 12 πανεπιστήμια, εφτά κέντρα αριστείας και πάνω από 12 ερευνητικά ινστιτούτα που απασχολούν 3,5 χιλιάδες νεαρούς Κυπρίους υψηλά αμειβόμενους. Το 2024 καταφέραμε για πρώτη φορά η Κύπρος να εμφανίζεται στην 45η θέση του παγκόσμιου δείχτη των οικοσυστημάτων νεοφυών επιχειρήσεων σημειώνοντας την μεγαλύτερη άνοδο σε αυτή την κατηγορία. Οι κυπριακές νεοφυείς εταιρείες που συμμετέχουν στα προγράμματα ΕΕ έφεραν στην χώρα μας, πάνω από 680 εκατ. ευρώ. Θέλουμε να επενδύσουμε περισσότερο σε αυτό τον τομέα και θα το κάνουμε. Τέλος του χρόνου, δώσαμε από εξοικονομήσεις του προϋπολογισμού πρόσθετα 15 εκατ. στο Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας για να βοηθήσει κυπριακές εταιρείες να καινοτομήσουν.
Ένας άλλος τομέας, του οποίου την προοπτική δεν γνώριζα ούτε κι εγώ, αφορά την κυπριακή αμυντική βιομηχανία. Αυτή την στιγμή έχουμε στην χώρα μας 16 κυπριακές εταιρείες που συμμετέχουν σε 37 προγράμματα της ΕΕ στο θέμα της αμυντικής βιομηχανίας. Έφεραν στην Κύπρο 435 εκατ. ευρώ αυτές οι εταιρείες. Εργοδοτούν νεαρούς Κύπριους κάτω των 35 ετών, υψηλά αμειβόμενους. Πρόσφατα είχα την ευκαιρία να πάω στην έκθεση αμυντικής βιομηχανίας και σε αυτό το πλαίσιο αποφασίσαμε και ανακοινώσαμε έξι συγκεκριμένες πολιτικές. Δεν είχαμε μέχρι σήμερα πολιτικές για την αμυντική βιομηχανία. Μετά από συνάντηση με το ΚΕΒΕ, συμφωνήσαμε να γίνει μητρώο των κυπριακών εταιρειών που ασχολούνται με την κυπριακή αμυντική βιομηχανία. Είχαμε πρόσφατα συζητήσεις με την Γαλλία για θέματα εξοπλισμών και είπαμε ότι από τις χώρες που θα αγοράζουμε εξοπλιστικό πρόγραμμα, θα πρέπει σε αυτά τα προγράμματα να έχουν συμμετοχή κυπριακές εταιρείες. Αυτές οι εταιρείες συμμετέχουν στην κατασκευή εξοπλιστικών προγραμμάτων της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Γερμανίας και εμείς στην Κύπρο δεν τις προωθούσαμε. Για αυτό θα επενδύσουμε σε αυτό τον τομέα, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, επιστροφή νέων σε υψηλά αμειβόμενες θέσεις. και φτάσαμε σε αυτό το σημείο να προσθέσουμε ακόμα μια θετική πρόκληση πάνω μας. Η ανεργία να είναι στο 5%, σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης, σε συνδυασμό με τις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται να βρισκόμαστε σε αναζήτηση εργατικού δυναμικού.
Άρα για αυτό θα πάμε στο εξωτερικό για να φέρουμε κόσμο πίσω. Έτσι θα διευρύνουμε τη βάση της οικονομίας, μας. Δεν θα εξαρτιόμαστε από διεθνείς εξελίξεις, όπως για παράδειγμα στον τουρισμό, ο οποίος εξακολουθεί βεβαίως να ενισχύεται ως τομέας αφού η φετινή χρονιά ήταν μια από τις καλύτερες τουριστικές χρονιές μας. Ενισχύεις την αγοραστική δύναμη των νέων και δημιουργείς πιο γερά θεμέλια για την οικονομία. Έχουμε συγκεκριμένο σχεδιασμό για το πώς θα κινηθούμε.
– Πώς αισθάνεστε που θα έχετε απέναντί σας ως αντίπαλό σας τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη;
– Χαίρομαι που η δική μου υποψηφιότητα- λίγοι ήταν εκείνοι που πίστευαν ότι μπορεί κάποιος να εκλεγεί χωρίς τη στήριξη των δύο μεγάλων κομμάτων- έχει δημιουργήσει αυτό το ενδιαφέρον από πολλούς συμπατριώτες μας. Για να μην υπάρξει οποιαδήποτε παρεξήγηση δεν αναφέρομαι στον κ. Μιχαηλίδη,, αναφέρομαι γενικά. Οποιοσδήποτε πολίτης της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει το δικαίωμα να εκδηλώσει ενδιαφέρον.
Δεν τίθεται θέμα ανασχηματισμού
– Επειδή συντηρείται το θέμα του ανασχηματισμού… τι έχετε να μας πείτε;
– Δεν τίθεται θέμα ανασχηματισμού. Δεν τίθεται θέμα ανασχηματισμού (κτυπά το χέρι του τραπέζι). Είμαι ικανοποιημένος με τη δουλειά που κάνουν οι υπουργοί. Όπου υπάρχουν προβλήματα ή καθυστερήσεις, είμαι εδώ συζητώ με τους υπουργούς, και αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα. Ξεκινήσαμε πριν δύο εβδομάδες και ολοκληρώνονται αρχές του Γενάρη, χωριστές συναντήσεις με όλους τους υπουργούς με τους οποίους συζητώ πολύ συγκεκριμένα: τι είπαμε το 2024, τι κάναμε, γιατί δεν κάναμε εκείνα που είπαμε, και τι πρέπει να γίνουν το 2025.
Στις 12 Ιανουαρίου οι υπουργοί θα είναι στο Τρόοδος από το πρωί μέχρι το βράδυ για να ετοιμάσουμε το τι θα ανακοινώσουμε στις 29 Ιανουαρίου για τις προτεραιότητές μας για το 2025. Συγκεκριμένα και όχι γενικά πράγματα. Να δώσω ένα παράδειγμα από τα προβλήματα που είχαμε να αντιμετωπίσουμε το 2024, ήταν ο χουλιγκανισμός. Στον ψηφιακό πολίτη θα μπει και η Κάρτα Φιλάθλου και το εισιτήριο που θα αγοράζεις για τον αγώνα ποδοσφαίρου στην καλαθόσφαιρα κλπ. Άρα ο ψηφιακός μετασχηματισμός αντιμετωπίζει κι ένα άλλο πρόβλημα που έχουμε.
Το 2025 αλλάζουμε και αναβαθμίζουμε το κράτος
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης τονίζει στον «Φ», πως θα αναβαθμίσουμε την χώρα ψηφιακά κάτι που αγγίζει και την ανταγωνιστικότητα και την καθημερινότητα του πολίτη. Θα προωθηθούν οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις που αφορούν την Νομική και την Ελεγκτική Υπηρεσία και θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο. Τον Απρίλιο θα μεταβεί στις ΗΠΑ για προσέλκυση νέων επενδύσεων. Η πρώτη συνάντηση έκλεισε για τις 4 Απριλίου. Η προσέλκυση επενδύσεων θα είναι στοχευμένα για τη Ναυτιλία, την Τεχνολογία.
– Τα μέτρα που ανακοίνωσαν οι τράπεζες σάς ικανοποιούν;
– Ναι, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Θέλω να πω ότι οι ανακοινώσεις δεν οφείλονται στη συζήτηση που έγινε στην Βουλή όπως έσπευσαν κάποιοι να πουν. Οι συζητήσεις υπήρχαν εδώ και καιρό με τις τράπεζες. Για μένα ήταν σημαντικό μετά και την 3η θετική αξιολόγηση στην κατηγορία «Α» να ανακοινώσουν μέτρα τα οποία ήταν ήδη υπό επεξεργασία, και προς την κατεύθυνση που κινούμαστε και εμείς για ενίσχυση της οικονομίας και της κοινωνίας. Αφορούν τους νέους, τους συνταξιούχους και την ύπαιθρό διότι στις αγροτικές περιοχές δίνουμε μεγάλη σημασία. Δεν είναι τυχαία που πήγα στον Πύργο Τηλλυρίας, στην Πόλη Χρυσοχούς και στον Κάτω Αμίαντο για την ευρύτερη περιοχή Τροόδους και ανακοίνωσα συγκεκριμένα μέτρα. Είναι για αυτό το λόγο που αποφασίσαμε να δώσουμε έμφαση και στον πρωτογενή τομέα που είναι μόλις του 1,6% του ΑΕΠ. Ενισχύοντας τον πρωτογενή τομέα και βάζοντας μέσα και νέους, θα βελτιώσουμε το βιοτικό επίπεδο.
-Στο διάλογο με τις τράπεζες ασκείτε πίεση ώστε τα μέτρα και οι μειώσεις τελών να γίνουν αντιληπτές σε ένα πιο ευρύ φάσμα του κοινωνικού συνόλου;
– Ναι. Ειδικά όσον αφορά τις χρεώσεις ζήτησα περισσότερα. Υπάρχει ένας στόχος των τραπεζών να γίνονται όλες οι συναλλαγές τους ηλεκτρονικά. Είπα ότι σέβομαι και θεωρώ σωστή την προσέγγιση τους, όμως την ίδια ώρα θα πρέπει να ξέρουν πώς έχουμε πρόβλημα με τις ψηφιακές υπηρεσίες σε ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού. Άρα πρέπει να δώσετε την ευκαιρία σε αυτόν τον κόσμο να μην πληρώνει όλα αυτά τα τέλη. Εντός του 2025, θα λύσουμε το πρόβλημα των ταμείων προνοίας των τραπεζικών που υπάρχει από το 2012. Ποιος μπορούσε να φανταστεί ότι η οποιαδήποτε κυβέρνηση θα μπορούσε να αρχίσει να δίνει λεφτά πίσω στους κουρεμένους. Στήσαμε την ηλεκτρονική πλατφόρμα του Ταμείου Αλληλεγγύης που υποσχεθήκαμε, κάνουμε τώρα το συνολικό υπολογισμό με τις αιτήσεις και έχουμε πλάνο εντός του 2025 να ξεκινήσουν να καταβάλλονται πληρωμές. Είναι η μεσαία τάξη που κατά κύριο λόγο έχασε λεφτά και τώρα ερχόμαστε να τους δώσουμε πίσω και να ενισχύσουμε αυτή την προσπάθεια.
– Είναι οξύμωρο, όμως, την ώρα οι κουρεμένοι παίρνουν κάποια λεφτά πίσω στη βάση των μετοχών που τους δόθηκαν από την Τράπεζα Κύπρου κι εσείς αναδεικνύεται το Ταμείο γι’ αυτούς τους ανθρώπους, το κράτος να τους φορολογεί με το 17% για την Άμυνα συν φορολογία για το ΓεΣΥ…
– Είπα για την φορολογική μεταρρύθμιση και τις κυπριακές επιχειρήσεις. Αναφερόμουν στο 17% που πληρώνουν στην Άμυνα που δεν πάνε στην Άμυνα αυτά τα λεφτά αλλά στο πάγιο ταμείο του κράτους. Οι ξένες εταιρείες δεν πληρώνουν και δημιουργείται και ένας αθέμιτος ανταγωνισμός. Αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί…
-Οι στοχεύσεις σας για το 2025 ποιες είναι;
-Το Ιανουάριο 2025, θα κάνουμε την παρουσίαση προτεραιοτήτων για το επόμενο έτος. Τον Ιανουάριο του 2024 ανακοίνωσα 88 δράσεις και είμαστε κοντά στην υλοποίηση της μεγάλης τους πλειοψηφίας. Εκείνες που δεν θα υλοποιήσουμε θα βγω δημόσια τον Μάρτιο όταν θα κάνω τον απολογισμό των δύο χρόνων και θα πω ποιες δράσεις δεν υλοποιηθήκαν και για ποιους λόγους. Το 2025 είναι αφιερωμένο στον ψηφιακό μετασχηματισμό της χώρας. Θα προστεθούν υπηρεσίες στον ψηφιακό πολίτη, θα αναβαθμίσουμε την χώρα ψηφιακά κάτι που αγγίζει και την ανταγωνιστικότητα και την καθημερινότητα του πολίτη. Το δεύτερο που θέλουμε είναι να υλοποιηθούν οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις που αφορούν την Νομική και την Ελεγκτική Υπηρεσία. Ενισχύουμε ακόμα περισσότερο το Γνωμοδοτικό Συμβούλιο για το οποίο έγινε και η πρώτη σύγκρουση με τα κόμματα, όχι μόνο της αντιπολίτευσης αλλά και με τα κόμματα που μας στηρίζουν. Τον Απρίλιο επίσης θα πάω για μία βδομάδα στις ΗΠΑ για προσέλκυση νέων επενδύσεων. Ήδη η πρώτη συνάντηση έκλεισε για τις 4 Απριλίου. Θα είναι στοχευμένα για τη Ναυτιλία, την Τεχνολογία αλλά και σε άλλους τομείς που μπορούμε να προσελκύσουμε επενδύσεις. Την ίδια στιγμή, είμαστε σε διαβουλεύσεις και με ξένες τράπεζες για να τις ενθαρρύνουμε να δραστηριοποιηθούν στην Κύπρο διότι θα είναι κάτι πολύ ενισχυτικό για την οικονομία μας και σε επίπεδο ανταγωνισμού. Υπάρχουν ήδη σημαντικές αμερικανικές επενδύσεις και μέχρι τον Μάρτιο θα έχουμε ανακοινώσεις από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για σημαντικές επενδύσεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας υψηλά αμειβόμενες. Αλλάζουμε την χώρα και σιγά και σιγά ο κόσμος βλέπει τα αποτελέσματα και χαίρομαι που υπάρχει κατανόηση από τον κόσμο. Συνεχίζω αυτό που έκανα και στην προεκλογική να πηγαίνω στον κόσμο.
– Να υποθέσουμε ότι όλα αυτά τα στοχευμένα μέτρα που μας είπατε για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και την οικονομία είναι η απάντηση σ’ αυτούς που σας ασκούν κριτική ότι τα δώσατε όλα στους Αμερικάνους χωρίς να παίρνει τίποτε η Κυπριακή Πολιτεία;
– Μα πώς δεν παίρνει η Κυπριακή Πολιτεία; Ως Κυπριακή Πολιτεία καταφέραμε να ξεκινήσουμε ένα στρατηγικό διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που κατά κύριο λόγο έχει να κάμει με κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, αυτό δεν είναι σημαντικό για την Κυπριακή Δημοκρατία; Η εξωτερική πολιτική έχει σχέση με την εσωτερική. Αν έχεις θετικό όνομα στο εξωτερικό, επηρεάζει άμεσα εάν θα έρθουν επενδύσεις στην Κύπρο, επηρεάζει άμεσα την εσωτερική κατάσταση, επηρεάζει του μισθούς, την αγορά εργασίας. Άρα έχει άμεση σχέση.
– Η πλήρης ταύτιση με τους Αμερικάνους δεν είναι ρίσκο;
– Δεν είναι πλήρης ταύτιση, γιατί την ίδια ώρα κάνουμε πολλά και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ότι ήρθε ο Βρετανός πρωθυπουργός στην Κύπρο μετά από 53 χρόνια, επιλέγοντας μάλιστα να αφιχθεί στη Λάρνακα, μετά τη συνάντησή μας στο Λονδίνο δύο μήνες προηγουμένως, ναι, έχει σημασία. Δεν είμαστε υπερδύναμη. Το ότι ήρθε ο Πρόεδρος της Γερμανίας και ο Πρόεδρος της Ιταλίας στην Κύπρο, είναι ιστορικές επισκέψεις. Άρα δεν βάζουμε όλα μας αυγά σε ένα καλάθι.
– Δεν ρισκάρετε, όμως, τη στάση Κίνας, Ρωσίας που είναι μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας;
– Φυσικά και έχουμε ανάγκη όλες τις χώρες του Συμβουλίου Ασφαλείας γιατί το Κυπριακό είναι η προτεραιότητά μας. Αλλά δεν λειτουργούμε κατά τρόπο που οι σχέσεις μας με τους Αμερικάνους να στρέφονται εις βάρος των Ρώσων. Δεν λειτουργούμε εκδικητικά προς οποιονδήποτε. Ποιοι είμαστε εμείς που θα λειτουργήσουμε εκδικητικά είτε προς τη Ρωσία είτε προς την Κίνα. Αυτός είναι ο προσανατολισμός που θεωρούμε ότι ευνοεί τη χώρας μας. Και ταυτίζονται και τα συμφέροντά μας. Κακά τα ψέματα είναι στη βάση των συμφερόντων που λειτουργούμε.
