Στην αντεπίθεση πέρασε η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) αναφορικά με τις ευθύνες που επιρρίπτονται στους ΟΤΑ ως προς τις πυρκαγιές σε αυτό το ατελείωτο πινγκ πονγκ ευθυνών στο οποίο κρατικός μηχανισμός και Τοπική Αυτοδιοίκηση επιδίδονται πλέον ύστερα από κάθε πυρκαγιά, πλημμύρα, σεισμό ή άλλη φυσική καταστροφή.
Στην τοποθέτησή του ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου αναφέρει ξεκάθαρα πως «καμία από τις μεγάλες πυρκαγιές των τελευταίων ετών, δεν οφείλεται σε πράξεις ή παραλείψεις Δήμων» επιχειρώντας να θέσει τα όρια στην κριτική που ασκείται προς τις Δημοτικές Αρχές σχετικά με τις ευθύνες που έχουν σε περιπτώσεις πυρκαγιών.
Δε διστάζει μάλιστα να ρίξει τα βέλη του και στο νέο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, για το οποίο τονίζει ότι είναι «γυμνό από αρμοδιότητες και πόρους». Κάνει λόγο για «αναχρονιστική νομοθεσία», αλλά και χρονοβόρα διαδικασία έως τον καθαρισμό ενός οικοπέδου, σημειώνοντας ότι για πολλά απ΄αυτά για τα οποία τους κατηγορούν, οι δήμοι δεν έχουν καμία αρμοδιότητα ή ευθύνη.
«Επειδή πάει να στηθεί πολύ νωρίς φέτος ένα blame game για τις πυρκαγιές, ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Να απαντήσουμε καταρχάς σε ένα από τα πιο βασικά ερωτήματα που απασχολούν κάθε φορά τους πολίτες: Ποιες είναι πραγματικά οι αρμοδιότητες των Δήμων στο συγκεκριμένο ζήτημα; Γιατί δεν μπορούμε να πιστέψουμε πως θα μας αποδοθούν ευθύνες για πράγματα που είναι εκτός αρμοδιοτήτων μας», σημειώνει ο κ. Παπαστεργίου.
Ο ίδιος διευκρινίζει λεπτομερώς ότι:
Οι Δήμοι δεν έχουν την ευθύνη καθαρισμού των δασών
δεν είναι υπεύθυνοι για τη διάνοιξη των δασικών δρόμων και τον καθαρισμό των εκτός σχεδίου εκτάσεων και
δεν εχουν την ευθύνη κοπής των δέντρων κάτω από γραμμές μεταφοράς ενέργειας.
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και δήμαρχος Τρικκαίων συμπληρώνει πως οι δήμοι έχουν ευθύνη και αρμοδιότητα για τις δικές τους εκτάσεις, τους κοινόχρηστους χώρους, κάποια (όχι όλα) περιαστικά πάρκα και άλση, καθώς και την ευθύνη να κινηθούν οι διαδικασίες για να καθαριστούν ιδιωτικά οικόπεδα εντός σχεδίου.
«Ας απαντήσουμε και σε ένα ακόμη κρίσιμο ερώτημα: Ήταν καμία από τις τελευταίες τεράστιες φωτιές, απόρροια πράξεων ή παραλείψεων των Δήμων; Κατηγορηματικά όχι», τονίζει δείχνοντας προς τους υπευθύνους: «Η Αττική, η Βόρεια Εύβοια και όλες οι άλλες πυρκαγιές που κατέκαψαν χιλιάδες στρέμματα δάσους, προέκυψαν ή αναπτύχθηκαν σε περιοχές ευθύνης των Δήμων; Φυσικά και όχι. Άσχετα με το αν οι Δήμαρχοι και όλος ο μηχανισμός των Δήμων ήταν εκεί νυχθημερόν για να βοηθήσουν επικουρικά τους μηχανισμούς του Κράτους ή γιατί -σε κάποιες περιπτώσεις- δεν υπήρξε άλλος πιο υπεύθυνος να κάνει τη δουλειά αυτή. Συνεπώς αφήνουμε δάση, δασικούς δρόμους, αντιπυρικές ζώνες και εκτός σχεδίου χωράφια, για αυτούς που έχουν την ευθύνη καθαρισμού και προστασίας τους. Την οποία πάντως σίγουρα δεν έχουμε εμείς».
Αναφερόμενος στα εντός σχεδίου οικόπεδα, άλση και κοινόχρηστους χώρους, ο κ. Παπαστεργίου παραθέτει αναλυτικά τη γραφειοκρατική διαδικασία μέχρι τον καθαρισμό ενός οικοπέδου τονίζοντας πως οι δήμοι από την 1η Μαΐου και μετά, πρέπει:
Να εντοπίσουν τα οικόπεδα αυτά, ή να υποδειχθούν από τους πολίτες, όπως ευρέως γίνεται.
Να εντοπίσουν τον ιδιοκτήτη αν είναι γνωστή η διεύθυνση κατοικίας του (και αν είναι μόνον ένας κλπ)
Να τον ειδοποιήσουν εντός εύλογου διαστήματος (πχ. 10 ημερών) για την υποχρέωσή του να καθαρίσει την ιδιοκτησία του. Η ίδια διαδικασία γίνεται με ανάρτηση της πρόσκλησης στον πίνακα ανακοινώσεων του δήμου, σε περίπτωση που οι υπόχρεοι είναι άγνωστων στοιχείων ταυτότητας ή αγνώστου διαμονής.
Μετά την παρέλευση του διαστήματος αυτού, να ελέγξουν αν έχει γίνει καθαρισμός, ενώ σε περίπτωση περιφραγμένων ή επαρκώς περιτοιχισμένων χώρων να ειδοποιήσουν την πυροσβεστική, η οποία πρέπει να κάνει για κάθε οικόπεδο έλεγχο.
Εφόσον συντρέχουν οι λόγοι, οφείλουν να κινήσουν διαδικασία για εισαγγελική εντολή εισόδου στην ιδιοκτησία και καθαρισμό της, με παράλληλη χρέωση του κόστους που θα προκύψει, στους ιδιοκτήτες.
«Σε όλη την παραπάνω αναχρονιστική νομοθεσία, προσθέστε και τις συναρμοδιότητες με τα Δασαρχεία (όπου απαιτείται η άδειά τους πχ. για άλση), τους χρόνους που απαιτούν οι εγκρίσεις μελετών κλπ.» σημειώνει ο κ. Παπαστεργίου.
Γυμνό από πόρους και αρμοδιότητες το νέο υπουργείο
Με το παράδειγμα των Τρικάλων, της πόλης που ο ίδιος διοικεί, ο κ. Παπαστεργίου απαντά και για τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους οι δήμοι γι΄αυτό το τόσο κρίσιμο ζήτημα.
«Ο Δήμος μου, ο Δήμος Τρικκαίων, έχει έκταση 610.000 στρέμματα. Ένα μικρό κομμάτι είναι αστικό, τα υπόλοιπα χορτολιβαδικές εκτάσεις, άλση, περιαστικό πράσινο, δάση. Το ετήσιο ποσό που λαμβάνουμε (ευτυχώς φέτος δόθηκε εγκαίρως) είναι 57.000 €! Το ποσό αυτό προφανώς δεν φτάνει ούτε για τους μισθούς εργατών και χειριστών μηχανημάτων έργων, που απαιτούνται για τα τελείως στοιχειώδη. Τελικά ο Δήμος μου και φέτος θα αναγκαστεί να δαπανήσει πάνω από 300.000 €, αφού ευτυχώς έχει ακόμη πολύ πράσινο».
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ καλεί μάλιστα όποιον θεωρεί ότι με τα χρήματα αυτά μπορεί να παρέχει αποτελεσματικότερη και καλύτερη πολιτική προστασία, να λάβει τους συγκεκριμένους πόρους μαζί με τις αρμοδιότητες.
«Ας είμαστε σοβαροί. Αν θέλουμε να συνεχίζουμε να ψάχνουμε σε ποιον θα μείνει ο «μουτζούρης», ποιοι θα παραμείνουν και στο μέλλον οι αυτοφωράκηδες του Δημοσίου, οι Δήμαρχοι, είναι ένας εξαιρετικά εύκολος στόχος. Αν θέλουμε όμως να είμαστε υπεύθυνοι και ουσιαστικοί, πρέπει να στηρίξουμε με πράξεις κι όχι με λόγια τις απαραίτητες νέες εθνικές στρατηγικές και ένα νεοσύστατο, πλην τελείως γυμνό από αρμοδιότητες και πόρους Υπουργείο».
Καίρια ερωτήματα
Ο κ. Παπαστεργίου θέτει τρία βασικά ερωτήματα:
Θα τρέξει το πρόγραμμα αγοράς εξοπλισμού από το Ταμείο Ανάκαμψης; Αν ναι, πότε;
Θα απλοποιηθεί επιτέλους η νομοθεσία για να κάνουμε τη δουλειά μας; Ή μήπως τελικά έχουμε τόσο αλλοτριωθεί ως χώρα που θεωρούμε ότι η δουλειά μας είναι η γραφειοκρατία;
Θα δοθούν επαρκείς πόροι για την πολιτική προστασία ή απλώς μας ενδιαφέρει να φύγει η ευθύνη από πάνω μας;
«Όταν όλα τα παραπάνω απαντηθούν, τότε ίσως φτιάξουμε και ένα σοβαρό σύστημα πολιτικής προστασίας, Μέχρι τότε, θα συνεχίζουμε αρχές, δημοσιογράφοι και άλλοι φορείς να παίζουμε ένα τελείως άχαρο παιχνίδι ευθυνών, που κάνει τους πολίτες να χάνουν την όποια εμπιστοσύνη έχουν ακόμη προς τα θεσμικά όργανα του κράτους», καταλήγει.
