Σε κοινές δηλώσεις προχώρησαν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πολωνός ομόλογός του Ντόναλτ Τουσκ, μετά τη συνάντηση που είχαν στη Βαρσοβία, κατά τις οποίες επικεντρώθηκαν στο μέλλον της ασφάλειας στην Ευρώπη και στη συνεργασία για το μεταναστευτικό.
«Για πολλούς λόγους η συνεργασία μας με τον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη είναι πάντα εξαιρετική. Μπορούμε να βασιζόμαστε ο ένας στον άλλο», τόνισε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας.
Ο Ντόναλτ Τουσκ ανέφερε ότι μπορούν να επηρεάσουν και οι δύο θετικά για τη διαμόρφωση ευρωπαϊκών στρατηγικών για την ασφάλεια και τη μετανάστευση. Είπε ότι θα ανταλλάσσουν εμπειρίες όσον αφορά την αποτελεσματική προστασία των συνόρων. «Τα κράτη μέλη της Ευρώπης πρέπει να προστατεύουν τα εδάφη και να ελέγχουν τα σύνορά τους διασφαλίζοντας ότι η μεταναστευτική πολιτική δεν είναι χαώδης ή ανεξέλεγκτη», υπογράμμισε.
Είπε επίσης πως οι θέσεις τους είναι κοινές σε ό,τι αφορά τη στήριξη της Ουκρανίας και πως είναι ένα καλό δίδυμο συνεργασίας ενόψει των ευρωεκλογών μετά τις οποίες, ανέφερε, θα είναι εύκολο να δημιουργήσουν νέες συμμαχίες και δομές.
Ο Πολωνός Πρωθυπουργός ευχαρίστησε τον Κυριάκο Μητσοτάκη για τα θερμά λόγια που είπε για την συνεισφορά των Πολωνών πυροσβεστών στις πυρκαγιές πέρσι στην Ελλάδα και ανέφερε ότι θα υπάρξει συνεργασία και για τη φετινή αντιπυρική περίοδο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ευχαρίστησε τον Ντόναλτ Τουσκ για τη θερμή υποδοχή και είπε ότι έχει και προσωπικούς λόγους κάθε φορά που επισκέπτεται την Πολωνία καθώς η σύζυγός του έχει και πολωνική καταγωγή.
Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι στη συζήτηση που είχε με τον Πολωνό ομόλογό του έδωσαν έμφαση στον πόλεμο στην Ουκρανία. «Είμαστε στον 3ο χρόνο αυτής της απρόκλητης και παράνομης επίθεσης της Ρωσίας ενάντια στην Ουκρανία. Ο αντίκτυπος είναι αισθητός στην Πολωνία. Και χθες στον Πρόεδρο Ζελένσκι είχα την ευκαιρία να επαναλάβω ότι θα συνεχίσουμε τη σθεναρή μας στήριξη στην Ουκρανία οικονομικά και στρατιωτικά για όσο χρειαστεί», δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Παράλληλα αναφέρθηκε στις κοινές προκλήσεις Ελλάδας και Πολωνίας στο μεταναστευτικό. «Πρέπει να υπερασπιζόμαστε τα σύνορά μας που είναι και σύνορα της ΕΕ και έχουμε σημειώσει πρόοδο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Πρέπει να είναι στο δικό μας χέρι ποιος θα μπαίνει στην Ευρώπη και να μην το αποφασίζουν οι διακινητές», υπογράμμισε.
Αναφερόμενος στο ζήτημα της άμυνας είπε ότι Ελλάδα και Πολωνία δαπανούν αρκετά πάνω από το 2% του ΑΕΠ τους. «Πρέπει να είμαστε στη πρώτη γραμμή στα θέματα που αφορούν την άμυνα στην Ευρώπη. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει και κάποιο κοινό δανεισμό ή άλλες μορφές. Θα πρέπει να συζητηθεί μετά τις επόμενες ευρωεκλογές», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Είπε επίσης ότι με τον κ. Τουσκ είναι δύο ηγέτες από το ΕΛΚ και μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις πρωτοβουλίες της Ευρώπης στον επόμενο εκλογικό κύκλο, είτε σε θέματα που αφορούν την άμυνα και την ασφάλεια, είτε που αφορούν την ανταγωνιστικότητα και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, είτε τον αγροτικό τομέα. Ανέφερε ότι η πράσινη μετάβαση είναι απαραίτητη αλλά πρέπει να γίνει με τρόπο που να μη νιώθουν οι αγρότες ότι απειλούνται.
Επίσης, δήλωσε πως είμαστε ευγνώμονες για την βοήθεια των Πολωνών πυροσβεστών και πως εξετάζουμε τη δημιουργία μηχανισμού ότι κάποιοι από αυτούς να είναι μόνιμα στην Ελλάδα. Μίλησε δε και για την οικονομική συνεργασία των δύο χωρών, σημειώνοντας πως 1,3 εκ Πολωνοί τουρίστες έρχονται κάθε χρόνο στη χώρα μας και πως θα θέλαμε αυτός ο αριθμός να αυξηθεί.
Κυρώσεις στην Ρωσία και η ευρωπαϊκή άμυνα
Η πρώτη ερώτηση που δέχθηκαν οι δύο ηγέτες αφορούσε τις κυρώσεις στην Ρωσία. «Συμφωνήσαμε ότι χρειάζονται σημαντικές προσπάθειες όσον αφορά τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία ρωσικών οντοτήτων μιας και το ρωσικό κεφάλαιο στη διάθεση των δυτικών οικονομιών είναι 380 δισ. σε παγκόσμιο επίπεδο. Όλο και περισσότεροι Ευρωπαίοι πολίτες αναρωτιούνται για αυτό, γιατί να καλύπτουμε εμείς το κόστος της ρωσικής εισβολής εφόσον υπάρχουν ρωσικά χρήματα στη διάθεσή μας. Βήμα βήμα πλησιάζουμε στη λήψη αποφάσεων», ανέφερε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας. Είπε επίσης ότι σε συνάντηση που θα έχει με το Δανό ομόλογό του θα συζητήσουν και για το θέμα του σκιώδους στόλου, των 100 και πλέον πλοίων στη βαλτική που χωρίς σημαία μεταφέρουν παράνομα ρωσικό πετρέλαιο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε πως η Ρωσία δεν περίμενε το 2022 η Ευρώπη να είναι τόσο ενωμένη στη στήριξη της Ουκρανίας, σημείωσε ότι η ΕΕ έχει ξεμπλοκάρει 50 δισ. για τα επόμενα χρόνια και παρέχει στρατιωτική βοήθεια τόσο διμερώς όσο και μέσω ευρωπαϊκών εργαλείων. Ανέφερε ότι θα πρέπει να διερευνηθεί αν υπάρχουν χώρες που παραβιάζουν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και πρόσθεσε πως «στηρίζουμε την ιδέα να χρησιμοποιήσουμε τους τόκους ή το αρχικό κεφάλαιο ρωσικών χρημάτων σε ευρωπαϊκές τράπεζες αλλά διασφαλίζοντας πως ό,τι γίνει θα είναι νομικά ασφαλές για αν μην αμφισβητηθεί στο μέλλον».
Η δεύτερη ερώτηση που δέχθηκαν αφορούσε την άμυνα της Ευρώπης. «Πρέπει να εξερευνήσουμε νέους δρόμους συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Θεωρώ ότι η συζήτηση για τη χρήση κοινού δανεισμού που θα δημιουργήσει ένα ευρωπαϊκό ταμείο είναι μια συζήτηση που δεν μπορεί να την αναβάλουμε. Έχουμε κοινές προκλήσεις όπως η αντιπυραυλική άμυνα και πιστεύω ότι αν χρησιμοποιήσουμε ένα τέτοιο ταμείο, θα χρειαστούμε κάποια εμβληματικά έργα και προγράμματα που θα αναδείξουν ότι προσφέρουν ασφάλεια σε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες», απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Σημείωσε ότι η τελευταία στρατηγική πυξίδα είχε σχεδιαστεί το 2019 όταν κανείς δεν θεωρούσε πως θα έχουμε ξανά πόλεμο στην Ευρώπη αλλά τα δεδομένα έχουν αλλάξει.
«Η ρωσική εισβολή είναι μια βάρβαρη δοκιμασία για την Ουκρανία και τα κράτη της ΕΕ. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για τα χειρότερα σενάρια», δήλωσε ο Ντόναλτ Τουσκ. «Δεν θέλω να τρομοκρατήσω κανένα, να είμαι Κασσάνδρα, να είμαι προάγγελος κακών, ούτε να δώσω δραματικό τόνο για το μέλλον. Αυτός ο πόλεμος όμως είναι μέρος της πραγματικότητας. Εδώ κοντά στα ανατολικά μας σύνορα, μπορεί κανείς να ακούσει τους πυραύλους. Είναι εδώ, δεν είναι κάτι ασαφές», συνέχισε ο Πολωνός πρωθυπουργός υπογραμμίζοντας μεταξύ άλλων πως η Ευρώπη πρέπει να γίνει πολιτική και στρατιωτική δύναμη. «Οι απόψεις μας σε αυτόν τον τομέα είναι κοινές και θα χρησιμοποιήσουμε την επιρροή μας στην Ευρώπη για να κινητοποιήσουμε τους εταίρους μας στις Βρυξέλλες και να ενισχύσουμε τις αμυντικές αποτρεπτικές ικανότητες της Ευρώπης», υπογράμμισε.
Παρακολουθήστε τις κοινές δηλώσεις του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρωθυπουργό της Πολωνίας Donald Tusk:
Ακολουθούν, σε ανεπίσημη μετάφραση από τα αγγλικά, οι δηλώσεις του Πρωθυπουργού κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου των δύο ηγετών:
«Αγαπητέ Donald, καταρχάς σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια και σε ευχαριστώ για την πολύ θερμή υποδοχή στη Βαρσοβία. Έχω έναν ισχυρό πολιτικό αλλά και προσωπικό λόγο να είμαι πολύ χαρούμενος κάθε φορά που επισκέπτομαι την Πολωνία.
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με το δεύτερο. Όπως γνωρίζετε, η σύζυγός μου είναι κατά το ήμισυ Πολωνή, οπότε πάντα αισθάνομαι ότι ερχόμενος στην Πολωνία έρχομαι κατά κάποιο τρόπο σε μια χώρα με την οποία έχω επίσης πολύ ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς. Και στο πολιτικό μέτωπο, έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που Έλληνας Πρωθυπουργός επισκέφθηκε την Πολωνία.
Με χαροποιεί ιδιαίτερα που σήμερα είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε, να κάνουμε μία ανασκόπηση των διμερών μας σχέσεων, αλλά και να εξετάσουμε τις κοινές ευρωπαϊκές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Δίνουμε, ασφαλώς, ιδιαίτερη έμφαση στην Ουκρανία. Διανύουμε πλέον τον τρίτο χρόνο αυτού του απρόκλητου και παράνομου επιθετικού πολέμου της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, ο αντίκτυπος του οποίου είναι, βέβαια, ιδιαίτερα αισθητός εδώ στην Πολωνία, ως γειτονική χώρα.
Είχα την ευκαιρία να επαναλάβω στον Πρωθυπουργό Tusk, αλλά και στον Πρόεδρο Zelenskyy τον οποίο είδα χθες στο Βίλνιους, στη Σύνοδο Κορυφής της Πρωτοβουλίας Τριών Θαλασσών, την ακλόνητη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία παρέχοντας πολιτική, οικονομική αλλά και στρατιωτική βοήθεια για όσο χρειαστεί.
Είχαμε επίσης την ευκαιρία να συζητήσουμε τις κοινές προκλήσεις σχετικά με την παράνομη μετανάστευση. Μπορεί να βρισκόμαστε σε διαφορετικά μέρη της ηπείρου και να αντιμετωπίζουμε διαφορετικές προκλήσεις όσον αφορά στη γεωγραφία μας, πιστεύω όμως ότι μοιραζόμαστε μια κοινή παραδοχή, όπως ανέφερε ο Donald, ότι πρέπει να υπερασπιστούμε τα σύνορά μας.
Τα σύνορά μας δεν είναι μόνο τα σύνορα των χωρών μας, αλλά και τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό το γεγονός ότι έχουμε σημειώσει πρόοδο τα τελευταία χρόνια στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όσον αφορά την αναγνώριση της σημασίας της εξωτερικής διάστασης της μετανάστευσης. Εναπόκειται σε εμάς, ως κυρίαρχα κράτη, να αποφασίζουμε ποιοι εισέρχονται στην επικράτειά μας. Δεν εναπόκειται στους διακινητές. Και, βεβαίως, θα υπάρξει σημαντική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών μας για την ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με το πώς διαχειριζόμαστε αυτό το εξαιρετικά περίπλοκο πρόβλημα.
Συζητήσαμε επίσης κοινές ευρωπαϊκές προκλήσεις. Και σας ευχαριστώ γι’ αυτή την πολύ ενδιαφέρουσα χθεσινή συζήτηση, στο δείπνο που μας παραθέσατε, με ορισμένους συναδέλφους στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, υπό το πρίσμα της νέας στρατηγικής ατζέντας που θα οριστικοποιηθεί τους επόμενους μήνες. Πιστεύω ότι και οι δύο συμφωνούμε ότι η άμυνα και η ασφάλεια πρέπει να βρίσκονται πολύ ψηλά στην ατζέντα μας.
Έχουμε πολλά κοινά με την Πολωνία. Ένα κοινό χαρακτηριστικό μας είναι ότι και οι δύο ξοδεύουμε αρκετά περισσότερο από το 2% του ΑΕΠ μας για την άμυνα. Θεωρούμε ότι πρέπει να είμαστε στην πρώτη γραμμή για περισσότερες κοινές ευρωπαϊκές αμυντικές πρωτοβουλίες. Και αν αυτό θα περιλαμβάνει και κάποιου είδους κοινό δανεισμό, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν αυτές οι κοινές αμυντικές πρωτοβουλίες που θα ενισχύσουν την ασφάλεια των ευρωπαίων πολιτών, αυτό είναι επίσης κάτι που θα πρέπει να συζητηθεί μετά τις επόμενες ευρωπαϊκές εκλογές.
Και βέβαια, μιλώντας για τις ευρωπαϊκές εκλογές, είμαστε επίσης δύο ηγέτες που μοιράζονται την ίδια πολιτική οικογένεια, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Πιστεύουμε πάρα πολύ ότι πρέπει να είμαστε στην πρώτη γραμμή των σημαντικών πρωτοβουλιών που πρέπει να αναλάβει η Ευρώπη στον επόμενο εκλογικό κύκλο, είτε αυτές σχετίζονται με την άμυνα και την ασφάλεια, είτε με την ανταγωνιστικότητα, είτε με τη δημιουργία θέσεων εργασίας, είτε με τη γεωργία, όπου πιστεύω ότι και οι δύο θεωρούμε πως η πράσινη μετάβαση -η οποία είναι απολύτως απαραίτητη- πρέπει να γίνει με ρυθμό που να μην είναι επιζήμιος για τους αγρότες μας. Πρέπει να τους δώσουμε τα εργαλεία για να προσαρμοστούν και δεν πρέπει να αισθάνονται ότι απειλούνται από αυτή τη μετάβαση. Αν χρειαστεί να γίνουν αλλαγές στην Κοινή Αγροτική Πολιτική, πιστεύω ότι θα συμφωνήσουμε και θα ηγηθούμε αυτών των πρωτοβουλιών μετά τις επόμενες ευρωεκλογές.
Επιτρέψτε μου να κλείσω με αυτό που ανέφερε ο Donald σχετικά με την παρουσία Πολωνών πυροσβεστών στην Ελλάδα. Είμαστε ιδιαίτερα ευγνώμονες για το γεγονός ότι όταν η Ελλάδα αντιμετώπισε μια μεγάλη καταστροφή που σχετίζεται με το κλίμα, οι Πολωνοί φίλοι μας ήταν εκεί για να μας υποστηρίξουν. Εξετάζουμε έναν μηχανισμό με τον οποίο κάποιοι Πολωνοί πυροσβέστες θα μπορούσαν να τοποθετούνται στην Ελλάδα για εβδομάδες ή και μήνες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, προκειμένου να μας βοηθήσουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Αυτό θα ήταν ένα πολύ καλό παράδειγμα ευρωπαϊκής αλληλεγγύης στην πράξη. Είμαστε πάντα πολύ ευγνώμονες για τη βοήθεια που μας παρείχε η Πολωνία σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για τη χώρα μας.
Θα ήθελα να σε ευχαριστήσω και πάλι, Donald, για τη θαυμάσια υποδοχή. Υπάρχουν πολλά να συζητήσουμε και στις διμερείς μας συναντήσεις σχετικά με την ενίσχυση της οικονομικής μας συνεργασίας. Θα πρέπει να επισημάνω ότι 1,3 εκατομμύρια Πολωνοί τουρίστες έρχονται στην Ελλάδα κάθε χρόνο -και, βέβαια, αρκετοί Έλληνες έρχονται στην Πολωνία. Αλλά σίγουρα θα θέλαμε να δούμε τον αριθμό αυτό να αυξάνεται σημαντικά. Αυτό λοιπόν είναι και μια ανοιχτή πρόσκληση για όσους μας ακούνε να επιλέξουν την Ελλάδα ως τουριστικό προορισμό για τις καλοκαιρινές τους διακοπές.
Και πάλι, σας ευχαριστώ πολύ που με δεχτήκατε μαζί με την ομάδα μου εδώ στη Βαρσοβία σήμερα. Σας ευχαριστώ».
Απαντώντας σε ερώτηση για περαιτέρω κυρώσεις ή ενίσχυση των υφιστάμενων κυρώσεων κατά της Ρωσίας ο Πρωθυπουργός σημείωσε:
«Ένα σύντομο σχόλιο για τις κυρώσεις. Επιτρέψτε μου να αρχίσω με μια γενική παρατήρηση: ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ενωμένη στην υποστήριξή της προς την Ουκρανία, κάτι που δεν ανέμενε το ρωσικό καθεστώς όταν επιτέθηκε στην Ουκρανία το 2022.
Όσον αφορά στην παροχή οικονομικής βοήθειας, ήμασταν μαζί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και τελικά καταφέραμε να ξεμπλοκάρουμε 50 δισεκατομμύρια ευρώ πρόσθετης ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για την Ουκρανία για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Παροχή στρατιωτικής βοήθειας, τόσο σε διμερές επίπεδο αλλά και με τη χρήση ευρωπαϊκών εργαλείων. Αλλά και εφαρμογή μιας σειράς πακέτων κυρώσεων, τα οποία, φυσικά, πρέπει να παρακολουθούνται κατάλληλα. Πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή σε εκείνες τις χώρες που σήμερα βοηθούν τη Ρωσία, παρακάμπτοντας τις κυρώσεις και διευκολύνοντας το ρωσικό καθεστώς και τη ρωσική οικονομία.
Όσον αφορά τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία, επί της αρχής υποστηρίζουμε την ιδέα της χρήσης είτε των τόκων είτε ακόμα και του κεφαλαίου των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση πρωτοβουλιών που αναλαμβάνουμε στην Ουκρανία. Απλώς πρέπει να είμαστε βέβαιοι πως ό,τι κάνουμε είναι νομικά απρόσβλητο και δεν επιδέχεται νομικές αμφισβητήσεις στο μέλλον».
Σε ερώτηση για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, για την κοινή αμυντική πολιτική και για τη συζήτηση γύρω από το ενδεχόμενο κοινού δανεισμού για την άμυνα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε:
«Καταρχάς, ορθώς επισημαίνετε ότι είμαστε δύο ηγέτες με νωπή και ισχυρή εντολή να υλοποιήσουμε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στις χώρες μας. Αυτό είναι ένα ακόμα κοινό που έχουμε.
Συζητήσαμε εκτενώς σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής αμυντικής ένωσης και τι θα σήμαινε όχι μόνο να επενδύσουμε περισσότερα στην άμυνα ως μεμονωμένες χώρες -το κάνουμε ήδη, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό απ’ όσο υποχρεούμαστε ως μέλη του ΝΑΤΟ-, αλλά να εξετάσουμε νέους τρόπους συνεργασίας ως Ευρωπαίοι, χρησιμοποιώντας ευρωπαϊκή τεχνολογία, για να αντιμετωπίσουμε κοινές προκλήσεις.
Από αυτή την άποψη, ναι, πιστεύω ότι η συζήτηση για τη χρήση κοινού δανεισμού ώστε να χρηματοδοτήσουμε ένα νέο ευρωπαϊκό ταμείο για την άμυνα, που θα προμηθεύεται ευρωπαϊκό εξοπλισμό για κοινές ανάγκες της ευρωπαϊκής ασφάλειας, είναι συζήτηση που πρέπει να γίνει τώρα. Δεν μπορούμε να τη αναβάλουμε για πολύ αργότερα. Έχουμε κοινές προκλήσεις, όπως η πυραυλική άμυνα για παράδειγμα, που επηρεάζουν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Πιστεύω πραγματικά ότι εάν συστήσουμε ένα τέτοιο ταμείο με κοινό δανεισμό, χρειαζόμαστε εμβληματικά πρότζεκτ για να αναδείξουμε ότι αυτές οι πρωτοβουλίες προσφέρουν ασφάλεια σε όλους τους ευρωπαίους πολίτες έναντι οποιασδήποτε πιθανής απειλής.
Ζούμε σε ένα τελείως διαφορετικό γεωπολιτικό περιβάλλον. Όταν το τελευταίο στρατηγικό σχέδιο αναπτύχθηκε το 2019, κανείς δεν διανοούνταν ότι θα ήταν πιθανό να έχουμε πόλεμο στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Αλλά το 2024 δεν είναι 2019, δυστυχώς, όσον αφορά στη γεωπολιτική κατάσταση. Αυτές οι νέες προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας πρέπει να τεθούν στο επίκεντρο των πρωτοβουλιών μας μετά τις επόμενες ευρωεκλογές και είμαι βέβαιος ότι με τον Donald υπάρχει ταύτιση απόψεων σε αυτά τα θέματα».
