Ο Ντόναλντ Τραμπ πανηγυρίζει την νίκη του στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ και την εντυπωσιακή επιστροφή του στην εξουσία, έχοντας επικρατήσει της Κάμαλα Χάρις με 279 εκλέκτορες έναντι 223.
Ο 78χρονος Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος κέρδισε την Χάρις και έγινε επίσημα ο 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ, έπειτα από μια προεκλογική εκστρατεία γεμάτη ανατροπές που πραγματοποιήθηκε σε ένα κλίμα πόλωσης.
Για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρόνια, μια γυναίκα υποψήφια για τον Λευκό Οίκο απέτυχε να εκλεγεί επικεφαλής της ηγετικής δύναμης στον κόσμο έπειτα από μια προεκλογική εκστρατεία στην οποία το ζήτημα του φύλου ήταν κεντρικό στοιχείο.
Σε αντίθεση με την Κλαούντια Σέινμπαουμ που εξελέγη στο Μεξικό ως η πρώτη Βορειοαμερικανή πρόεδρος πριν από μερικές εβδομάδες, η Κάμαλα Χάρις όπως και η Χίλαρι Κλίντον το 2016, σκόνταψαν σε αυτό ακριβώς: το φύλο τους.
Κάνοντας εκστρατεία υπέρ της Καμάλα Χάρις, η πρώην υπουργός Εξωτερικών Κλίντον κάλεσε τους Αμερικανούς να σπάσουν επιτέλους «το υψηλότερο, το πιο δύσκολο από τα γυάλινα ταβάνια» εκλέγοντας την υποψήφια των Δημοκρατικών. Μάταια όμως.
Αν αυτές οι ήττες οφείλονται προφανώς στην προσωπικότητα και τη δημοτικότητα του αντιπάλου τους, του Ντόναλντ Τραμπ και στις δύο περιπτώσεις, για πολλούς παρατηρητές το ζήτημα του μισογυνισμού στην αμερικανική κοινωνία είναι επίσης ένας παράγοντας.
Γιατί η Κάμαλα Χάρις και ο Ντόναλντ Τραμπ έχουν επιδείξει ξεκάθαρα εντελώς αντίθετη οπτική για την κατάσταση των γυναικών και τα δικαιώματά τους.
Ο Ρεπουμπλικανός βασίστηκε στην πραγματικότητα σε κώδικες αρρενωπότητας και ολόκληρη η εκστρατεία του ήταν πλημμυρισμένη με προσβλητικά ή περιφρονητικά σχόλια προς τις γυναίκες, που προέρχονταν από τον ίδιο ή τους πολιτικούς και τα μέσα ενημέρωσης του.
Ήταν γεμάτος επαίνους για ισχυρούς ηγέτες, περιβαλλόταν από πρωταθλητές μαχητικών αθλημάτων και πάνω από όλα προσπάθησε να προβάλει μια εικόνα δύναμης.
Παρουσιαζόταν ως «προστάτης» των γυναικών, αλλά διαβεβαίωνε ότι θα τις προστάτευε “είτε (τους) αρέσει είτε όχι”. Τάχθηκε υπέρ των κρυπτονομισμάτων και είπε ότι η αμερικανική κοινωνία έχει βυθιστεί στην “κοινωνική αφύπνιση” (“wokisme”).
Ο Ντόναλντ Τραμπ περιέγραψε επίσης την Κάμαλα Χάρις ως «διανοητικά καθυστερημένη» ή «τρελή» που, αν γινόταν πρόεδρος, θα ήταν ένα «παιχνίδι» για τους άλλους παγκόσμιους ηγέτες.
Αυτή η παραδοσιακή αντίληψη για τη θέση της γυναίκας δεν φάνηκε να απωθεί ωστόσο μέρος του γυναικείου εκλογικού σώματος.
Η ίδια η Δημοκρατική υποψήφια πρόεδρος εξάλλου δεν έκανε ανοιχτή προεκλογική εκστρατεία για το γεγονός ότι θα μπορούσε να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.
Βασίστηκε όμως σε μεγάλο βαθμό σε διάσημες γυναίκες όπως η Μπιγιόνσε, η Τζένιφερ Λόπεζ, η Λέιντι Γκάγκα και η Όπρα Γουίνφρεϊ θεωρώντας ότι το μήνυμά της θα άγγιζε εξίσου συντηρητικές ψηφοφόρους.
Υποστήριξε επίσης τις ελευθερίες των γυναικών, καθιστώντας ιδιαίτερα το δικαίωμα στην άμβλωση έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους της εκστρατείας της. Αλλά αυτό προφανώς δεν ήταν αρκετό για να συγκεντρώσει αρκετές μετριοπαθείς συντηρητικές γυναίκες, όπως ήλπιζε.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, η πρώην Πρώτη Κυρία Μισέλ Ομπάμα κατήγγειλε σε μια φλογερή ομιλία της τα δύο μέτρα και δύο σταθμά στην αντιμετώπιση των δύο υποψηφίων για τον Λευκό Οίκο.
«Περιμένουμε από αυτήν να είναι έξυπνη και να εκφράζεται ξεκάθαρα, να έχει ξεκάθαρες πολιτικές, να μην εκδηλώνεται ποτέ με έντονο θυμό, να αποδεικνύει ξανά και ξανά ότι βρίσκεται στη θέση της», είπε η Μισέλ Ομπάμα στο πλήθος.
«Αλλά για τον Τραμπ, δεν περιμένουμε τίποτα απολύτως, καμία κατανόηση της πολιτικής, καμία ικανότητα να εκφέρει ένα λογικό επιχείρημα, καμία ειλικρίνεια, καμία ευπρέπεια, καμία ηθική», κατήγγειλε η ίδια.
Σε ένα βίντεο του 2021 που επανήλθε στην επιφάνεια αυτό το καλοκαίρι, ο μελλοντικός αντιπρόεδρος του Ντόναλντ Τραμπ, ο γερουσιαστής Τζέι Ντι Βανς, κατηγόρησε τους κυβερνώντες Δημοκρατικούς ότι είναι ένα σωρό “δυστυχισμένες κυριούλες με γάτες” χωρίς ενδιαφέρον για το “άμεσο συμφέρον” της χώρας, αφού στερούνται απόγονων.
Η Κάμαλα Χάρις, η οποία δεν έχει βιολογικά παιδιά, μεγαλώνει τα παιδιά του συζύγου της Νταγκ Έμχοφ, τα οποία έχει αποκτήσει εκείνος από προηγούμενη σχέση του.
Τα τελευταία επτά χρόνια, σύμφωνα με το American Enterprise Institute, το ποσοστό των νεαρών ανδρών που πιστεύουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν “φτάσει στα άκρα” στην προώθηση της ισότητας των φύλων έχει υπερδιπλασιαστεί.
Ευρωπαϊκός Τύπος: «Αυτό που νίκησε είναι το κτήνος που έχουμε μέσα μας»
«Αποτέλεσμα σεισμός», «υπαρξιακή καταστροφή για τους Δημοκρατικούς», «νέο δεδομένο για τους συμμάχους της Αμερικής»: Από το Λονδίνο μέχρι το Βερολίνο, ο ευρωπαϊκός Τύπος επιχειρεί να αποκρυπτογραφήσει τα αίτια της νίκης του Ντόναλντ Τραμπ στην κούρσα για τον Λευκό Οίκο.
Ο βρετανικός Τύπος δοκιμάζει να ερμηνεύσει την νίκη του Τραμπ εμφανίζοντας την Κάμαλα Χάρις ως ελλιποβαρή. Οι εφημερίδες της ηπειρωτικής Ευρώπης αντίθετα εστιάζουν στην επίκληση προς τα χαμηλά ένστικτα των ανθρώπων, στην ζωώδη δίψα για εκδίκηση, στην κινητοποίηση της μηχανής των ψεμάτων. Και εκφράζουν τις ανησυχίες τους για τις συνέπειες της εκλογής στα διεθνή πράγματα.
«Ο Τραμπ έχει εντολή να μεταρρυθμίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά απίστευτα ριζικό τρόπο. Δεν θα υπάρξει επιστροφή μετά το αποτέλεσμα σεισμό των αμερικανικών εκλογών του 2024», γράφουν οι The Financial Times εκτιμώντας ότι «η επανεκλογή του Τραμπ αποτελεί υπαρξιακή καταστροφή για τους Δημοκρατικούς» και «αλλάζει τα δεδομένα για τους συμμάχους της Αμερικής».
Σύμφωνα με τους FT, αν ο Τζο Μπάιντεν «είχε αποσυρθεί έξι μήνες νωρίτερα, οι Δημοκρατικοί θα είχαν τον χρόνο να βρουν καλύτερο υποψήφιο από την Χάρις (…) Εμφανίσθηκε στην καλύτερη περίπτωση μέτρια όταν η συζήτηση στρεφόταν προς την οικονομία – ένα θέμα που η ίδια έκανε ό,τι μπορούσε για να αποφύγει».
Για τους Times, «το κόμμα της Κάμαλα Χάρις αξιολόγησε εσφαλμένα την έλλειψη ενθουσιασμού και υπερεκτίμησε την θέση του. Φαίνεται ότι αυτή η εμπιστοσύνη στον ενθουσιασμό των γυναικών υπέρ της Χάρις ήταν ανεδαφική», γράφει η βρετανική εφημερίδα υπενθυμίζοντας ότι «παρόμοια κατάσταση δημιουργήθηκε με την Χίλαρι Κλίντον το 2016».
«Η Κάμαλα Χάρις έκανε την χειρότερη προεκλογική εκστρατεία στην σύγχρονη ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών» και «η αντιπρόεδρος δεν μπορεί παρά να κατηγορήσει τον εαυτό της». «Η πρόταση που παρουσίασε στον αμερικανικό λαό δεν είχε καμία υπόσταση και συνοψιζόταν σε ένα σύνθημα του τύπου “οποιοσδήποτε εκτός του Τραμπ”», εκτιμά η βρετανική Telegram.
Στο κύριο άρθρο της η εφημερίδα Le Monde χαρακτηρίζει τον Τραμπ «φάντασμα που επιστρέφει οδηγημένο από το πολιτικό του ένστικτο και την δίψα για εκδίκηση». «Ο ρεπουμπλικανός δισεκατομμυριούχος καταφέρνει στα 78 του χρόνια ιστορική επιστροφή στις μπίζνες παρά τις δικαστικές του περιπέτειες και τις ό,τι να’ ναι προτάσεις του».
Στην Ισπανία, η εφημερίδα El País γράφει ότι η νίκη του Τραμπ συνδέεται με τον «επιθετικό, μάτσο και ακομπλεξάριστο τρόπο του στις σχέσεις του με τους άλλους, εκεί όπου οι χονδροειδείς βρισιές και οι επιθετικοί χαρακτηρισμοί αντικαθιστούν τα επιχειρήματα». «Αυτό που νίκησε είναι το κτήνος που έχουμε μέσα μας».
Ο Τραμπ «κατάφερε να εντοπίσει τα βασικά ένστικτα, να τα εκφράσει ο ίδιος, να τροφοδοτήσει την δίψα του για εκδίκηση και να κινήσει την ισχυρότερη μηχανή δοξασιών, ψεύτικων πληροφοριών και συναισθημάτων σε μία πρωτοφανή εκλογική κινητοποίηση», γράφει η El País.
«Εκλέγοντας τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, οι Αμερικανοί έβαλαν ένα επικίνδυνο στοίχημα. Ο μελλοντικός 47ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών είναι απρόβλεπτος», εκτιμά η Neue Zürcher Zeitung. «Οι θεσμικές ασφαλιστικές δικλείδες που προβλέπει το Σύνταγμα αφορούν επίσης και τον Τραμπ. Αλλά είναι πιθανόν ότι ο ρεπουμπλικανός θα τις περιφρονήσει και θα προκαλέσει το χάος στην Ουάσινγκτον και στην διεθνή σκηνή».
Στην Πολωνία, η εφημερίδα Rzeczpospolita γράφει ότι «το σοβαρότερο πρόβλημα κατά την άποψή μας είναι ότι η Ευρώπη δεν είναι καθόλου προετοιμασμένη για τον Τραμπ. Δεν υπάρχει αυτήν την στιγμή κανένας ηγέτης στην Ευρώπη που θα είναι σε θέση αναλάβει επικεφαλής της δυτικής κοινότητας (…) Η Γαλλία και η Γερμανία διέρχονται μία σημαντική πολιτική κρίση. Η Ευρώπη πρέπει να κάνει γρήγορα αυτό που πρέπει σχετικά με την ηγεσία της Δύσης πριν κάποιος σαν τον Ορμπαν ή τον ίδιο τον Πούτιν την αρπάξει».
Στην Γερμανία, το Spiegel θεωρεί ότι «ο θρίαμβος του Τραμπ αποτελεί ιστορική καμπή όχι μόνο για τις ΗΠΑ, αλλά επίσης για ολόκληρο τον κόσμο».
«Πρέπει να αναμένονται μαζικές αλλαγές στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας των ΗΠΑ, που θα έχουν αρνητικές συνέπειες, κυρίως για τους Ευρωπαίους. Ο Τραμπ βλέπει τον κόσμο σαν ζούγκλα στην οποία μόνο ο νόμος του ισχυρού μπορεί να επιβληθεί», γράφει το Spiegel.
«Οι σύμμαχοι δεν τον ενδιαφέρουν (…) παρά αν υποταχθούν πλήρως στα αμερικανικά συμφέροντα. Οποιος δεν υπερασπίζεται τον εαυτό του θα πρέπει να περιμένει καθύβριση ή απειλές από τον Τραμπ. Οπως στην πρώτη του θητεία, ο Τραμπ θέλει να υποχρεώσει τις χώρες το ΝΑΤΟ όπως η Γερμανία να αυξήσουν δραστικά τις αμυντικές τους δαπάνες. Σε αντίθετη περίπτωση, ο Τραμπ θα μπορούσε να βάλει σε εφαρμογή την πλήρη αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από το ΝΑΤΟ».
Πώς ο Τραμπ κατάφερε για δεύτερη φορά να πάρει το «κλειδί» του Λευκού Οίκου
Ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος Ντόναλντ Τραμπ κατέκτησε μια μεγάλη νίκη στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ έναντι της αντιπάλου του Κάμαλα Χάρις. Πώς τα κατάφερε; Είχε την τύχη να είναι υποψήφιος μια περίοδο κατά την οποία οι Αμερικάνοι είναι αγανακτισμένοι από τις υψηλές τιμές και, σε μικρότερο βαθμό, από τους μετανάστες που εισέρχονται παράνομα στις ΗΠΑ από τα σύνορα με το Μεξικό.
Αυτά τα δύο θέματα βρέθηκαν στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ και αποδείχθηκε ότι ήταν κρίσιμης σημασίας για να του διασφαλίσουν τη διαφαινόμενη νίκη του.
Κακόκεφοι…
Το exit poll σε εθνικό επίπεδο που διεξήγαγε η Edison Research έδειξε αυτό που διαφαινόταν εδώ και καιρό από τις δημοσκοπήσεις: οι Αμερικανοί ψηφοφόροι έχουν κακή διάθεση.
Τα τρία τέταρτα των ψηφοφόρων που ρωτήθηκαν από την Edison απάντησαν ότι η χώρα πηγαίνει προς τη λάθος κατεύθυνση. Από αυτούς, το 61% ψήφισε τον Τραμπ. Μεταξύ των ψηφοφόρων που δήλωσαν «θυμωμένοι», το 71% υποστήριξε τον Ρεπουμπλικάνο.
Εξάλλου και το 79% των ψηφοφόρων που δήλωσε ότι η οικονομία είναι η βασική τους ανησυχία προτίμησαν τον Τραμπ.
Αντίθετα, τη Χάρις υποστήριξε το 51% των ψηφοφόρων που εκτίμησε ότι η άμβλωση θα πρέπει να είναι νόμιμη στις περισσότερες περιπτώσεις.
Ένα άλλο ενδεικτικό στοιχείο της διάθεσης των Αμερικανών είναι το γεγονός ότι τα τρία τέταρτα των ψηφοφόρων που δήλωσαν ότι η δημοκρατία στις ΗΠΑ «απειλείται» μοίρασαν εξίσου την ψήφο μεταξύ του Τραμπ και της Χάρις.
Τάσεις
Καθώς προχωρούσε η εκλογική βραδιά, Χάρις και Τραμπ επικρατούσαν στις πολιτείες όπου αναμενόταν ότι θα κερδίσουν. Όμως σιγά σιγά ο Ρεπουμπλικάνος εξακολουθούσε να σημειώνει νίκες. Καθώς ο Τραμπ πλησιάζει στην επίσημη νίκη παρατηρούνται κάποιες τάσεις οι οποίες εξηγούν πώς τα κατάφερε.
Αν και πολλές ομάδες ψηφοφόρων στήριξαν τη Δημοκρατική και τον Ρεπουμπλικάνο σε αριθμούς αντίστοιχους με το 2020, σύμφωνα με τα exit polls, ο Τραμπ κέρδισε μεγαλύτερο ποσοστό των ψήφων των έγχρωμων ανδρών και των ψηφοφόρων κάτω των 45 ετών σε σχέση με τέσσερα χρόνια νωρίτερα.
Επίσης, φαίνεται να διατηρεί την ψήφο πολλών γυναικών των προαστίων, παρά τις προσπάθειες της Χάρις να τις κερδίσει. Σύμφωνα με το εθνικό exit poll, το 51% των λευκών γυναικών προτίμησε τον Τραμπ, έναντι του 47% που ψήφισε τη Χάρις.
Έγχρωμοι ψηφοφόροι
Στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ο Τραμπ προσπάθησε πολύ να πείσει τους αφρομερικανούς και τους ισπανόφωνους να τον ψηφίσουν και φαίνεται ότι οι προσπάθειές του απέδωσαν καρπούς.
Στη Βόρεια Καρολίνα τα exit polls έδειξαν ότι ο Ρεπουμπλικάνος κέρδισε τη στήριξη του 12% των Αφροαμερικανών, έναντι του 5% που τον είχε ψηφίσει το 2020. Εξάλλου το 20% των μαύρων ανδρών προτίμησε τον Τραμπ.
Σύμφωνα με το εθνικό exit poll του Edison, ενισχύθηκε και η στήριξη των ισπανόφωνων ανδρών προς τον Τραμπ κατά 18 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2020.
Στη Νεβάδα η στήριξη των ισπανόφωνων ψηφοφόρων προς τον Ρεπουμπλικάνο ενισχύθηκε κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες και στην Αριζόνα κατά τέσσερις.
Διαφορά στην ψήφο των δύο φύλων
Η προεκλογική εκστρατεία της Κάμαλα Χάρις προσπάθησε να προσελκύσει τις γυναίκες υπογραμμίζοντας τη θέση της υπέρ της προστασίας του δικαιώματος στην άμβλωση.
Όμως ο Τραμπ φάνηκε να διατηρεί τη στήριξη τουλάχιστον των λευκών γυναικών, σύμφωνα με τα exit polls. Αντίθετα, οι αφροαμερικανίδες ψήφισαν υπέρ της Χάρις σε μεγάλους αριθμούς.
Εξάλλου ο Ρεπουμπλικάνος επικεντρώθηκε στην ψήφο των ανδρών και κυρίως των νεαρών, με αναρτήσεις του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τη συμμετοχή του σε podcast.
Το εθνικό exit poll έδειξε ότι το 54% των γυναικών υποστήριξε τη Χάρις έναντι του 57% που είχε ψηφίσει τον Τζο Μπάιντεν το 2020.
Ηλικία
Σύμφωνα με το εθνικό exit poll, ο Τραμπ προηγείται ελαφρά στην ψήφο των ανδρών ηλικίας 18 με 44 ετών έναντι της Χάρις, ενώ στην ηλικιακή ομάδα άνω 45 ετών κερδίζει με μεγάλη διαφορά.
Την ίδια ώρα όμως ο Ρεπουμπλικάνος φαίνεται ότι έχασε μεταξύ των πιο ηλικιωμένων ψηφοφόρων: στο Ουισκόνσιν, το ποσοστό των ψηφοφόρων άνω των 65 που τον προτίμησε μειώθηκε κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2020. Στο Μίσιγκαν μειώθηκε κατά έξι.
Το 2020 ο Τραμπ προηγούνταν στις ψήφους των ψηφοφόρων άνω των 65 ετών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τον Τζο Μπάιντεν. Όμως το εθνικό exit poll της Edison για τις φετινές εκλογές έδειξε ισοψηφία μεταξύ του Ρεπουμπλικάνου και της Χάρις.
